پمپاژ بانک مرکزی قیمت‌های صعودی را متوقف کرد
تغییر مسیر بازار دلار و سکه
دنیای اقتصاد- پس از تهدیدهای رییس کل بانک مرکزی مبنی بر عزم جدی این بانک برای کاهش اختلاف نرخ ارز در بازار آزاد و رسمی، دیروز نرخ ارز دولتی و آزاد، توامان کاهش یافت؛ براین اساس، نرخ ارز مرجع با ۱۰۰ ریال کاهش و نرخ ارز در بازار آزاد با ۳۵ تومان افت روبه‌رو شد که گام اول بانک مرکزی برای کاهش اختلاف نرخ ارز دولتی و آزاد را با توفیق قرین کرد. بنابر اعلام محمود بهمنی، استراتژی بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز، پاسخ به تقاضای واقعی و مهار تقاضای کاذب و سفته بازانه است. در بخش تقاضای واقعی، ارائه ارز در فرودگاه‌ها برای کنترل خریداران و فراهم کردن ارز مورد نیاز واردکنندگان از طریق گشایش اعتبارات اسنادی، از مهم‌ترین برنامه‌های بانک مرکزی است. اما درخصوص مهار تقاضای سفته‌بازانه، بنابر اعلام رییس کل بانک مرکزی، عرضه گسترده ارز و غیرجذاب کردن این بازار برای دلالان، استراتژی اصلی بانک مرکزی خواهد بود. به گفته بهمنی، برنامه پنجم به بانک مرکزی اجازه داده است که در هر سال، نرخ ارز را براساس میانگین تورم داخلی و خارجی افزایش دهد که براین اساس قیمت کنونی ارز باید در حد ۱۰۸۰ تومان باشد. به اعتقاد کارشناسان، توفیق بانک مرکزی در نیل به هدف تعریف شده، بستگی زیادی به سیاستهای مکمل پولی دارد که فعلا با مانع شورای پول و اعتبار روبه‌رو شده است.
دنیای اقتصاد- پس از تهدیدهای رییس کل بانک مرکزی مبنی بر عزم جدی این بانک برای کاهش اختلاف نرخ ارز در بازار آزاد و رسمی، دیروز نرخ ارز دولتی و آزاد، توامان کاهش یافت؛ براین اساس، نرخ ارز مرجع با 100 ریال کاهش و نرخ ارز در بازار آزاد با 35 تومان افت روبه‌رو شد که گام اول بانک مرکزی برای کاهش اختلاف نرخ ارز دولتی و آزاد را با توفیق قرین کرد. بنابر اعلام محمود بهمنی، استراتژی بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز، پاسخ به تقاضای واقعی و مهار تقاضای کاذب و سفته بازانه است. در بخش تقاضای واقعی، ارائه ارز در فرودگاه‌ها برای کنترل خریداران و فراهم کردن ارز مورد نیاز واردکنندگان از طریق گشایش اعتبارات اسنادی، از مهم‌ترین برنامه‌های بانک مرکزی است. اما درخصوص مهار تقاضای سفته‌بازانه، بنابر اعلام رییس کل بانک مرکزی، عرضه گسترده ارز و غیرجذاب کردن این بازار برای دلالان، استراتژی اصلی بانک مرکزی خواهد بود. به گفته بهمنی، برنامه پنجم به بانک مرکزی اجازه داده است که در هر سال، نرخ ارز را براساس میانگین تورم داخلی و خارجی افزایش دهد که براین اساس قیمت کنونی ارز باید در حد 1080 تومان باشد. به اعتقاد کارشناسان، توفیق بانک مرکزی در
نیل به هدف تعریف شده، بستگی زیادی به سیاستهای مکمل پولی دارد که فعلا با مانع شورای پول و اعتبار روبه‌رو شده است. با اتخاذ دو استراتژی برای کاهش نرخ ارز رخ داد
توفیق بانک مرکزی درگام اول
نرخ دلار آزاد 35 تومان ارزان شد
قیمت سکه آزاد ۳هزار تومان کاهش یافت
گروه بازار پول-بانک مرکزی با کاهش قیمت ارز مرجع و عرضه نامحدود ارز موفق شد نرخ برخی ارزها در بازار آزاد را کاهش دهد. بنا به گفته مسوولان بانک مرکزی روند نزولی نرخ ارز به طور عام و قیمت دلار به طور خاص در روزهای آینده نیز ادامه خواهد داشت. محمود بهمنی رییس کل بانک مرکزی دوشنبه شب برای دومین بار در یک روز در یک برنامه تلویزیونی حاضر شد و علاوه بر تشریح سیاستهای ارزی این بانک برای روزهای آینده بر هماهنگی سیاستهای پولی و ارزی متناسب با شرایط تورمی تاکید کرد.
او بلافاصله پس از این گفته تصریح کرد: اگر نرخ سود سپرده‌ها افزایش یابد قطعا جذب سپرده‌های بانکی افزایش می‌یابد. نکته‌ای که از نگاه برخی کارشناسان عامل اصلی هجوم نقدینگی به بازار ارز و سکه است.
بهمنی با تاکید بر تداوم کاهش نرخ ارز در روزهای آینده اظهارکرد: بانک مرکزی به دنبال آن است که نرخ ارز نهایتا معادل میانگین تورم داخلی و تورم خارجی افزایش یابد.
رییس کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه نتیجه حاصله از این فرمول عدد هشت درصد را نشان می‌دهد هدف‌گذاری بانک مرکزی برای کاهش نرخ دلار را ۱۰۸۰ تومان عنوان کرد.
رییس شورای پول و اعتبار دو تاکتیک اصلی بانک مرکزی برای کنترل نرخ ارز در روزهای آینده را عرضه نامحدود و ساماندهی تقاضا اعلام و اظهار کرد: کشور از نظر ذخایر در شرایط مطلوبی قرار دارد و می‌توان به نیازهای واقعی مردم جواب داد،اما سیاست کاهش تقاضای ارز با مدیریت واردات نیز باید دنبال شود.
بهمنی درباره سیاست تزریق ارز به بازار، گفت: این برنامه تا رسیدن به نرخ واقعی ارز در بازار که تابع عرضه و تقاضا است ادامه خواهد داشت. وی با بیان اینکه متوسط درآمد ارزی از محل صادرات نفت در سال حدود ۶۷ تا ۷۰ میلیارد دلار است، گفت: تکلیف قانونی ما این است که در طول ۵۲ هفته سال این ارز را به بازار بریزیم تا مازاد دارایی‌های خارجی بانک مرکزی افزایش نیابد و باید هفته‌ای حدود یک تا دومیلیارد دلار به بازار ریخته شود که این رقم کمی نیست و ما برای مدیریت بازار و کنترل قیمت‌ها ابایی از این نداریم که سهمیه سه هفته را که بیش از سه میلیارد دلار است یکجا در بازار بریزیم. بهمنی در عین حال بر این نکته تاکید کرد که بانک مرکزی قصد ندارد ارز خود را به صورت «مفت» وارد بازار کند.
او با تشریح دیگر اقدام هدف‌گذاری شده برای کنترل نوسان نرخ ارز، سیاست کاهش تقاضا را مطرح و اظهار کرد: باید برنامه بانک مرکزی به گونه‌ای باشد که به سمت کاهش تقاضا در بازار ارز برویم و یکی از راهکارهای این امر کنترل واردات است.
رییس کل بانک مرکزی اضافه کرد: کاهش تقاضای ارز زمانی اتفاق می‌افتد که جلوی واردات کالاهای لوکس به کشور گرفته و البته کنترل واردات در کنار واردات تعرفه‌ای اجرا شود.
بهمنی انتشار اوراق گواهی سپرده را نیز راهی برای جذب نقدینگی در بازار و کاهش تقاضا برای ارز عنوان کرد و از انتشار اوراق مشارکت بانک مرکزی در آینده نزدیک خبر داد.
رییس کل بانک مرکزی در همین رابطه اشاره کرد: اگر سود مورد انتظار سپرده‌گذاران را به مردم بدهیم دیگر نقدینگی به بازار کاذب حرکت نمی‌کند. رییس‌کل بانک مرکزی درباره ثابت ماندن نرخ ارز در روزهای آینده اظهار کرد: مسائل اقتصادی با توجه به علوم رفتاری و جامعه تعیین می‌شود و مثل فیزیک و شیمی نیست بلکه در هر زمان و مکان، حالتی خاص پیدا می‌کند.
وی افزود: در روزهای آتی نرخ ارز کاهش می‌یابد زیرا بانک مرکزی مشکل منابع ارزی ندارد و اجازه نمی‌دهد تقاضای کاذب در بازار باقی بماند.
پاسخ به برخی انتقادات
رییس‌کل بانک مرکزی پس از تشریح سیاستهای این بانک برای کنترل نرخ ارز به برخی نقدها در روزهای گذشته نیز جواب داد. او درباره افزایش قابل ملاحظه نرخ ارز مرجع گفت: در شرایط پیش آمده، بانک مرکزی باید یک استراتژی را انتخاب می‌کرد از همین رو تصمیم گرفته شد شکاف 140 تومانی نرخ ارز در بازار کاهش یابد چراکه مرتباً این اختلاف قیمت به جیب واسطه‌ها می‌رفت. بهمنی با تاکید بر اینکه نرخ ارز، لنگر تورم در اقتصاد است، اظهار کرد: از آنجایی که تقاضای کاذب در بازار ارز و سکه ضرورت خروج حباب در این بخش‌ها را تشدید می‌کند بانک مرکزی دیروز به صورت جدی تصمیم گرفت این کار را انجام دهد.
رییس کل بانک مرکزی با اشاره به افزایش نرخ رسمی ارز، اظهار کرد: بانک مرکزی وجود تقاضای کاذب در بازار را متوجه می‌شود و هر زمان که نرخ بیشتر باشد وارد بازار شده اما این روزها همان افرادی که می‌گفتند نرخ ارز باید ۱۷۰۰ تومان باشد می‌گویند چرا نرخ ارز بالا رفته است.
بهمنی با بیان اینکه هیچ جای دنیا برای خرید ارز صف کشیده نمی‌شود، گفت: با این حساب باز هم بانک مرکزی تا زمانی که نیاز به توزیع باشد ارز وارد بازار می‌کند.
وی افزود: بانک مرکزی احساس کرد توزیع ارز در بازار نادرست است به همین دلیل باجه‌های فرودگاه‌ها را نیز مسوول فروش ارز مسافرتی قرار داد. این روش مانع از تقلب برای خرید ارز خواهد شد.
رییس کل بانک مرکزی با بیان اینکه برخی اقتصاد‌دانان معتقدند ارز باید 600 تومان باشد، گفت: ما این مساله را قبول نداریم چرا که ممکن است ذخایر ارزی خارج شود. به همین دلیل باید نرخ ارز قیمتی باشد که عرضه و تقاضا در بازار واقعی تعیین می‌کند.
وی افزود: اگر ارز افزایش یابد ارز ناشی از صادرات فروخته و مجدداً وارد کشور می‌شود ولی باید توجه داشت که صادرات سهم ۳۰درصدی دارد و حدود ۶۰ درصد واردات در کشور انجام می‌شود. به گفته بهمنی برای تقویت صادرات راهکارهای دیگری وجود دارد. همچنین بهتر است تغییراتی در تعرفه‌های واردات نیز اعمال شود تا هر دو بخش از تغییرات نرخ ارز مصون بماند.
رییس کل بانک مرکزی ضمن تاکید بر اینکه دو برابر شدن ارز به معنای تورم 100درصدی است، تصریح کرد: این حالت به معنای این است که تمام زحمات هدفمندی یارانه‌ها به هدر می‌رود.
ارز ۲نرخی نداریم
وی در بخش دیگری از این گفتوگو در واکنش به برخی انتقادها به بانک مرکزی مبنی بر وجود ارز 2نرخی، گفت: نظام ارزی کشور 2نرخی نیست چراکه ارز در اقتصاد تک‌نرخی است و بانک مرکزی تمام مصارف خود را با یک نرخ انجام می‌دهد.
بهمنی افزود: هم‌اکنون بین بانک و بازار دو نرخ ایجاد شده است که با تلاش بانک مرکزی این شکاف به حداقل ممکن خواهد رسید. رییس کل مرکزی نقدینگی سرگردان در بازار را به مانند سیل تشبیه کرد و گفت: اگر این نقدینگی کانالیزه شود شکوفایی اقتصادی در جامعه را شاهد خواهیم بود.
وی همچنین با تاکید بر اینکه قانون برنامه پنجم توسعه و بودجه سال جاری اجازه تزریق ارز به بازار را تا حد اشباع به بانک مرکزی داده است، اظهار کرد: باید در پاسخ به کسانی که می‌گویند ارز سرکوب شده است بگویم که این مساله به هیچ وجه واقعیت ندارد؛ چراکه رشد نرخ ارز 100 درصد بوده است.
محدودیت ارز مسافرتی
رییس‌کل بانک مرکزی درباره علت محدودیت‌ها برای ارز مسافرتی گفت: به میزان کافی ارز وارد بازار می‌کنیم اما این به این معنی نیست که کامیون‌ها را پر کرده و سر چهار‌راه خالی کنیم.
بهمنی تاکید کرد: بانک‌های دولتی و خصوصی و مراکز توزیع کننده ارز نیاز واقعی متقاضیان را تامین خواهند کرد. به اعتقاد بهمنی پرداخت تنها ۲ هزار دلار ارز مسافرتی هیچ محدودیتی ندارد چرا که سرمایه‌دار‌ترین کشورها هم اجازه نمی‌دهند هر میزان ارز از کشور خارج شود. رییس کل بانک مرکزی اضافه کرد: سهمیه ارز دانشجویان ۳۰ هزار دلار بوده که همچنین برای بیماران نیز برنامه‌ریزی‌های خاصی صورت گرفته است. وی افزود: به دلیل اینکه کشورهای همسایه پول ایرانی را قبول می‌کنند ارز به مسافران این کشورها را تنها ۱۰۰۰ دلار قرار دادیم.
بهمنی با بیان اینکه در خصوص اعتبارات اسنادی مشکلی وجود ندارد، گفت: متقاضیان می‌توانند به راحتی امور خود را از این طریق انجام دهند چراکه بانک مرکزی هماهنگی‌ها را با آن طرف قضیه انجام داده است.
کنترل بازار طلا
وی درباره کنترل بازار طلا و سکه، افزود: بانک مرکزی 3 سال قبل به میزان چندصد تن طلا وارد کشور کرد که این امر ذخایر ارزی را به میزان قابل توجهی افزایش داد؛ به طور کلی این ذخیره سازی موجب سود بیش از 10 میلیارد دلاری شد.
بهمنی تاکید کرد: مصرف طلا در سال گذشته و امسال ۱۰۰ تن هم نشده است به همین دلیل می‌توانیم تقاضای ۱۰ سال طلا را با همین ذخایر پاسخ دهیم.
وی درباره افزایش قیمت ربع سکه اظهار کرد: بانک مرکزی 10 هزار سکه جدید ضرب کرده و هر میزان که نیاز باشد ضرب خواهد کرد ولی هجوم به سکه‌های ریز به معنای افزایش حبابی نرخ این سکه‌ها بیشتر از استاندارد‌های معمول است. وی افزود: این افزایش حبابی با عرضه بیشتر سکه کنترل خواهد شد.
هماهنگی سیاست پولی، مالی و ارزی برای کنترل تورم
رییس کل بانک مرکزی روند سپرده‌ها را مثبت عنوان کرد، گفت: قطعاً اگر نرخ سود سپرده‌ها بالاتر باشد، جذب منابع بانکی بیشتر از وضعیت فعلی خواهد شد.
به اعتقاد بهمنی، سیاستهای پولی، مالی و ارزی برای کنترل تورم باید در یک جهت حرکت کنند و اگر عکس این حالت اتفاق بیفتد این سیاست‌ها عملاً همدیگر را خنثی می‌کنند.
بهمنی در پاسخ به سوالی در مورد اینکه آیا بالا رفتن قیمت ارز به نفع بانک مرکزی بوده است؟ گفت: بانک مرکزی هیچ گاه به دنبال سود نبوده است. ما به دنبال گندم هستیم حال ممکن است کاه هم حاصل شود و این مابه‌التفاوت به حساب خزانه دولت برود. این در حالی است که با افزایش قیمت نفت دولت کسری بودجه ندارد و بانک مرکزی هدفش سودآوری نیست و همواره با هدف تنظیم، وارد بازار می‌شود و به همین دلیل از مالیات معاف است.
هشدار به بانک مرکزی
در کنار اظهارات رییس کل اما برخی نمایندگان و کارشناسان به انتقاد از سیاست های دولت پرداختند. غلامرضا مصباحی مقدم عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه افزایش نرخ ارز رسمی موجب تکرار تجربه های شکست خورده می‌شود، گفت: بهتر است بانک مرکزی با تدابیر منطقی تقاضای واقعی بازار را پاسخ دهد.
مصباحی مقدم در گفتوگو با فارس درباره وضعیت موجود بازار ارز و ریشه‌یابی مشکلات به وجود آمده دراین بازار اظهار کرد: بانک‌ها و بازار سرمایه باید جاذبه لازم را برای جذب نقدینگی در دست مردم فراهم کنند؛ چراکه در صورت انجام این فرآیند دیگر التهابی در بازار ارز و سکه روی نخواهد داد. وی با اشاره به سیاستهای پولی و بانکی سال ۹۰ افزود: به دلیل اینکه در آغاز سال، شورای پول و اعتبار، نرخ‌هایی را برای سود سپرده‌ها در نظر گرفت و نسبت این نرخ‌ها را در قیاس با سال گذشته کاهش داد، مردم انگیزه سپرده‌گذاری در بانک‌ها را از دست دادند و به طور کلی جاذبه سپرده‌گذاری در سیستم بانکی کاهش یافت.
این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی و سایر مواد بسته سیاستی - نظارتی، اثر خود را در بازار گذاشت و التهاب در بازار سکه و ارز ناشی از اجرای این سیاستهای پولی است.
مصباحی‌مقدم درباره تاثیر تغییر در بسته پولی و بانکی بر بازار ارز و سکه، بیان کرد: البته شورای پول و اعتبار زیر بار پیشنهاد جدید نرفت ولی اگر قبول می‌کردند که تغییر اندکی در بسته انجام دهند آرامشی به بازار پولی برمی‌گشت. به اعتقاد وی، تغییرجزئی در نرخ‌های سود سپرده‌های بانکی مصوب در بسته بانکی سال جاری نیز می‌توانست بازار را آرام کند.
مصباحی مقدم در ادامه این سخنان به اجرای سیاست افزایش نرخ ارز رسمی با هدف تک‌نرخی کردن ارز در بازار اشاره و تصریح کرد: این سیاست که بانک مرکزی هفته گذشته اجرا کرد در زمان مرحوم نوربخش نیز اتفاق افتاد، در آن مقطع نیز همزمان با افزایش نرخ رسمی ارز، نرخ ارز آزاد نیز افزایش می‌یافت و عملاً سیاست بی‌تاثیر ماند.
وی ادامه داد: البته سیاست مذکور در زمان آقای نوربخش درحالی اجرا شد که ذخایر ارزی وقت چندان قوی نبود اما واکنش بازار دقیقاً مشابه بازار فعلی بود.
مصباحی‌مقدم با بیان اینکه در مقطع مرحوم نوربخش نیز مانند دوران فعلی دلالان احساس می‌کردند که نرخ ارز گرانتر خواهد شد و اجازه واقعی شدن نرخ‌ها را نمی‌دادند، اضافه کرد: هم‌اکنون نیز تقاضایی که در بازار وجود دارد و نرخ ارز را افزایش می‌دهد، تقاضای کاذب است.
بهمنی کمتر مصاحبه کند
این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس تاکید کرد: اصولاً رؤسای بانک‌های مرکزی جهان کمتر مصاحبه می‌کنند و این موضوع را خدمت آقای بهمنی نیز گفته بودم و ایشان نیز گفتند: چشم عمل می‌کنم، اما متاسفانه عمل نکرد. وی افزود: سخنان رییس کل بانک مرکزی اثر منفی روی بازار می‌گذارد، به همین دلیل معتقدم بانک مرکزی به جای اینکه حرف بزند باید در عمل برنامه‌های خود را نشان دهد.
تکرار تجربه ۷۲
عباس هشی عضو هیات علمی دانشگاه نیز گفت: بانک مرکزی اخیراً بحث کاهش 24 ساعته نرخ ارز را مطرح کرده است، در حالی که اینگونه حرف زدنها مانند صحبتها و سیاستهای سالهای 68 تا 72 است که سبب افزایش بی رویه نرخ ارز شد. این استاد دانشگاه اضافه کرد: افزایش نرخ ارز ناشی از دو اتفاق رخ داد. یکی به سبب شرایط تحریم در ارتباط با نقل و انتقال پول و اعتبارات اسنادی بود که تقاضا برای خرید نقدی دلار را افزایش داد. دلیل دوم نیز به سبب افزایش تقاضای مردم عادی برای خرید ارز و سکه بود. دلیل اخیر نیز در عواملی همچون کاهش نرخ سود سپرده ها، افزایش هزینه ها بعد از عید و... ریشه داشت.
هشی گفت: ۱۰ تا ۱۵سال طول کشید تا از سال ۸۰ نرخ ارز تک نرخی شود، یک سیاست نادرست بانک مرکزی سبب شد تا امسال ارز دونرخی شود که این تصمیم علاوه بر باد دادن زحمات ۱۵ ساله مذکور، نرخ ارز را در بازار سیاه افزایش داد.
توفیق بانک مرکزی درگام اول
نرخ دلار آزاد 35 تومان ارزان شد
قیمت سکه آزاد ۳هزار تومان کاهش یافت
گروه بازار پول-بانک مرکزی با کاهش قیمت ارز مرجع و عرضه نامحدود ارز موفق شد نرخ برخی ارزها در بازار آزاد را کاهش دهد. بنا به گفته مسوولان بانک مرکزی روند نزولی نرخ ارز به طور عام و قیمت دلار به طور خاص در روزهای آینده نیز ادامه خواهد داشت. محمود بهمنی رییس کل بانک مرکزی دوشنبه شب برای دومین بار در یک روز در یک برنامه تلویزیونی حاضر شد و علاوه بر تشریح سیاستهای ارزی این بانک برای روزهای آینده بر هماهنگی سیاستهای پولی و ارزی متناسب با شرایط تورمی تاکید کرد.
او بلافاصله پس از این گفته تصریح کرد: اگر نرخ سود سپرده‌ها افزایش یابد قطعا جذب سپرده‌های بانکی افزایش می‌یابد. نکته‌ای که از نگاه برخی کارشناسان عامل اصلی هجوم نقدینگی به بازار ارز و سکه است.
بهمنی با تاکید بر تداوم کاهش نرخ ارز در روزهای آینده اظهارکرد: بانک مرکزی به دنبال آن است که نرخ ارز نهایتا معادل میانگین تورم داخلی و تورم خارجی افزایش یابد.
رییس کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه نتیجه حاصله از این فرمول عدد هشت درصد را نشان می‌دهد هدف‌گذاری بانک مرکزی برای کاهش نرخ دلار را ۱۰۸۰ تومان عنوان کرد.
رییس شورای پول و اعتبار دو تاکتیک اصلی بانک مرکزی برای کنترل نرخ ارز در روزهای آینده را عرضه نامحدود و ساماندهی تقاضا اعلام و اظهار کرد: کشور از نظر ذخایر در شرایط مطلوبی قرار دارد و می‌توان به نیازهای واقعی مردم جواب داد،اما سیاست کاهش تقاضای ارز با مدیریت واردات نیز باید دنبال شود.
بهمنی درباره سیاست تزریق ارز به بازار، گفت: این برنامه تا رسیدن به نرخ واقعی ارز در بازار که تابع عرضه و تقاضا است ادامه خواهد داشت. وی با بیان اینکه متوسط درآمد ارزی از محل صادرات نفت در سال حدود ۶۷ تا ۷۰ میلیارد دلار است، گفت: تکلیف قانونی ما این است که در طول ۵۲ هفته سال این ارز را به بازار بریزیم تا مازاد دارایی‌های خارجی بانک مرکزی افزایش نیابد و باید هفته‌ای حدود یک تا دومیلیارد دلار به بازار ریخته شود که این رقم کمی نیست و ما برای مدیریت بازار و کنترل قیمت‌ها ابایی از این نداریم که سهمیه سه هفته را که بیش از سه میلیارد دلار است یکجا در بازار بریزیم. بهمنی در عین حال بر این نکته تاکید کرد که بانک مرکزی قصد ندارد ارز خود را به صورت «مفت» وارد بازار کند.
او با تشریح دیگر اقدام هدف‌گذاری شده برای کنترل نوسان نرخ ارز، سیاست کاهش تقاضا را مطرح و اظهار کرد: باید برنامه بانک مرکزی به گونه‌ای باشد که به سمت کاهش تقاضا در بازار ارز برویم و یکی از راهکارهای این امر کنترل واردات است.
رییس کل بانک مرکزی اضافه کرد: کاهش تقاضای ارز زمانی اتفاق می‌افتد که جلوی واردات کالاهای لوکس به کشور گرفته و البته کنترل واردات در کنار واردات تعرفه‌ای اجرا شود.
بهمنی انتشار اوراق گواهی سپرده را نیز راهی برای جذب نقدینگی در بازار و کاهش تقاضا برای ارز عنوان کرد و از انتشار اوراق مشارکت بانک مرکزی در آینده نزدیک خبر داد.
رییس کل بانک مرکزی در همین رابطه اشاره کرد: اگر سود مورد انتظار سپرده‌گذاران را به مردم بدهیم دیگر نقدینگی به بازار کاذب حرکت نمی‌کند. رییس‌کل بانک مرکزی درباره ثابت ماندن نرخ ارز در روزهای آینده اظهار کرد: مسائل اقتصادی با توجه به علوم رفتاری و جامعه تعیین می‌شود و مثل فیزیک و شیمی نیست بلکه در هر زمان و مکان، حالتی خاص پیدا می‌کند.
وی افزود: در روزهای آتی نرخ ارز کاهش می‌یابد زیرا بانک مرکزی مشکل منابع ارزی ندارد و اجازه نمی‌دهد تقاضای کاذب در بازار باقی بماند.
پاسخ به برخی انتقادات
رییس‌کل بانک مرکزی پس از تشریح سیاستهای این بانک برای کنترل نرخ ارز به برخی نقدها در روزهای گذشته نیز جواب داد. او درباره افزایش قابل ملاحظه نرخ ارز مرجع گفت: در شرایط پیش آمده، بانک مرکزی باید یک استراتژی را انتخاب می‌کرد از همین رو تصمیم گرفته شد شکاف 140 تومانی نرخ ارز در بازار کاهش یابد چراکه مرتباً این اختلاف قیمت به جیب واسطه‌ها می‌رفت. بهمنی با تاکید بر اینکه نرخ ارز، لنگر تورم در اقتصاد است، اظهار کرد: از آنجایی که تقاضای کاذب در بازار ارز و سکه ضرورت خروج حباب در این بخش‌ها را تشدید می‌کند بانک مرکزی دیروز به صورت جدی تصمیم گرفت این کار را انجام دهد.
رییس کل بانک مرکزی با اشاره به افزایش نرخ رسمی ارز، اظهار کرد: بانک مرکزی وجود تقاضای کاذب در بازار را متوجه می‌شود و هر زمان که نرخ بیشتر باشد وارد بازار شده اما این روزها همان افرادی که می‌گفتند نرخ ارز باید ۱۷۰۰ تومان باشد می‌گویند چرا نرخ ارز بالا رفته است.
بهمنی با بیان اینکه هیچ جای دنیا برای خرید ارز صف کشیده نمی‌شود، گفت: با این حساب باز هم بانک مرکزی تا زمانی که نیاز به توزیع باشد ارز وارد بازار می‌کند.
وی افزود: بانک مرکزی احساس کرد توزیع ارز در بازار نادرست است به همین دلیل باجه‌های فرودگاه‌ها را نیز مسوول فروش ارز مسافرتی قرار داد. این روش مانع از تقلب برای خرید ارز خواهد شد.
رییس کل بانک مرکزی با بیان اینکه برخی اقتصاد‌دانان معتقدند ارز باید 600 تومان باشد، گفت: ما این مساله را قبول نداریم چرا که ممکن است ذخایر ارزی خارج شود. به همین دلیل باید نرخ ارز قیمتی باشد که عرضه و تقاضا در بازار واقعی تعیین می‌کند.
وی افزود: اگر ارز افزایش یابد ارز ناشی از صادرات فروخته و مجدداً وارد کشور می‌شود ولی باید توجه داشت که صادرات سهم ۳۰درصدی دارد و حدود ۶۰ درصد واردات در کشور انجام می‌شود. به گفته بهمنی برای تقویت صادرات راهکارهای دیگری وجود دارد. همچنین بهتر است تغییراتی در تعرفه‌های واردات نیز اعمال شود تا هر دو بخش از تغییرات نرخ ارز مصون بماند.
رییس کل بانک مرکزی ضمن تاکید بر اینکه دو برابر شدن ارز به معنای تورم 100درصدی است، تصریح کرد: این حالت به معنای این است که تمام زحمات هدفمندی یارانه‌ها به هدر می‌رود.
ارز ۲نرخی نداریم
وی در بخش دیگری از این گفتوگو در واکنش به برخی انتقادها به بانک مرکزی مبنی بر وجود ارز 2نرخی، گفت: نظام ارزی کشور 2نرخی نیست چراکه ارز در اقتصاد تک‌نرخی است و بانک مرکزی تمام مصارف خود را با یک نرخ انجام می‌دهد.
بهمنی افزود: هم‌اکنون بین بانک و بازار دو نرخ ایجاد شده است که با تلاش بانک مرکزی این شکاف به حداقل ممکن خواهد رسید. رییس کل مرکزی نقدینگی سرگردان در بازار را به مانند سیل تشبیه کرد و گفت: اگر این نقدینگی کانالیزه شود شکوفایی اقتصادی در جامعه را شاهد خواهیم بود.
وی همچنین با تاکید بر اینکه قانون برنامه پنجم توسعه و بودجه سال جاری اجازه تزریق ارز به بازار را تا حد اشباع به بانک مرکزی داده است، اظهار کرد: باید در پاسخ به کسانی که می‌گویند ارز سرکوب شده است بگویم که این مساله به هیچ وجه واقعیت ندارد؛ چراکه رشد نرخ ارز 100 درصد بوده است.
محدودیت ارز مسافرتی
رییس‌کل بانک مرکزی درباره علت محدودیت‌ها برای ارز مسافرتی گفت: به میزان کافی ارز وارد بازار می‌کنیم اما این به این معنی نیست که کامیون‌ها را پر کرده و سر چهار‌راه خالی کنیم.
بهمنی تاکید کرد: بانک‌های دولتی و خصوصی و مراکز توزیع کننده ارز نیاز واقعی متقاضیان را تامین خواهند کرد. به اعتقاد بهمنی پرداخت تنها ۲ هزار دلار ارز مسافرتی هیچ محدودیتی ندارد چرا که سرمایه‌دار‌ترین کشورها هم اجازه نمی‌دهند هر میزان ارز از کشور خارج شود. رییس کل بانک مرکزی اضافه کرد: سهمیه ارز دانشجویان ۳۰ هزار دلار بوده که همچنین برای بیماران نیز برنامه‌ریزی‌های خاصی صورت گرفته است. وی افزود: به دلیل اینکه کشورهای همسایه پول ایرانی را قبول می‌کنند ارز به مسافران این کشورها را تنها ۱۰۰۰ دلار قرار دادیم.
بهمنی با بیان اینکه در خصوص اعتبارات اسنادی مشکلی وجود ندارد، گفت: متقاضیان می‌توانند به راحتی امور خود را از این طریق انجام دهند چراکه بانک مرکزی هماهنگی‌ها را با آن طرف قضیه انجام داده است.
کنترل بازار طلا
وی درباره کنترل بازار طلا و سکه، افزود: بانک مرکزی 3 سال قبل به میزان چندصد تن طلا وارد کشور کرد که این امر ذخایر ارزی را به میزان قابل توجهی افزایش داد؛ به طور کلی این ذخیره سازی موجب سود بیش از 10 میلیارد دلاری شد.
بهمنی تاکید کرد: مصرف طلا در سال گذشته و امسال ۱۰۰ تن هم نشده است به همین دلیل می‌توانیم تقاضای ۱۰ سال طلا را با همین ذخایر پاسخ دهیم.
وی درباره افزایش قیمت ربع سکه اظهار کرد: بانک مرکزی 10 هزار سکه جدید ضرب کرده و هر میزان که نیاز باشد ضرب خواهد کرد ولی هجوم به سکه‌های ریز به معنای افزایش حبابی نرخ این سکه‌ها بیشتر از استاندارد‌های معمول است. وی افزود: این افزایش حبابی با عرضه بیشتر سکه کنترل خواهد شد.
هماهنگی سیاست پولی، مالی و ارزی برای کنترل تورم
رییس کل بانک مرکزی روند سپرده‌ها را مثبت عنوان کرد، گفت: قطعاً اگر نرخ سود سپرده‌ها بالاتر باشد، جذب منابع بانکی بیشتر از وضعیت فعلی خواهد شد.
به اعتقاد بهمنی، سیاستهای پولی، مالی و ارزی برای کنترل تورم باید در یک جهت حرکت کنند و اگر عکس این حالت اتفاق بیفتد این سیاست‌ها عملاً همدیگر را خنثی می‌کنند.
بهمنی در پاسخ به سوالی در مورد اینکه آیا بالا رفتن قیمت ارز به نفع بانک مرکزی بوده است؟ گفت: بانک مرکزی هیچ گاه به دنبال سود نبوده است. ما به دنبال گندم هستیم حال ممکن است کاه هم حاصل شود و این مابه‌التفاوت به حساب خزانه دولت برود. این در حالی است که با افزایش قیمت نفت دولت کسری بودجه ندارد و بانک مرکزی هدفش سودآوری نیست و همواره با هدف تنظیم، وارد بازار می‌شود و به همین دلیل از مالیات معاف است.
هشدار به بانک مرکزی
در کنار اظهارات رییس کل اما برخی نمایندگان و کارشناسان به انتقاد از سیاست های دولت پرداختند. غلامرضا مصباحی مقدم عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه افزایش نرخ ارز رسمی موجب تکرار تجربه های شکست خورده می‌شود، گفت: بهتر است بانک مرکزی با تدابیر منطقی تقاضای واقعی بازار را پاسخ دهد.
مصباحی مقدم در گفتوگو با فارس درباره وضعیت موجود بازار ارز و ریشه‌یابی مشکلات به وجود آمده دراین بازار اظهار کرد: بانک‌ها و بازار سرمایه باید جاذبه لازم را برای جذب نقدینگی در دست مردم فراهم کنند؛ چراکه در صورت انجام این فرآیند دیگر التهابی در بازار ارز و سکه روی نخواهد داد. وی با اشاره به سیاستهای پولی و بانکی سال ۹۰ افزود: به دلیل اینکه در آغاز سال، شورای پول و اعتبار، نرخ‌هایی را برای سود سپرده‌ها در نظر گرفت و نسبت این نرخ‌ها را در قیاس با سال گذشته کاهش داد، مردم انگیزه سپرده‌گذاری در بانک‌ها را از دست دادند و به طور کلی جاذبه سپرده‌گذاری در سیستم بانکی کاهش یافت.
این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی و سایر مواد بسته سیاستی - نظارتی، اثر خود را در بازار گذاشت و التهاب در بازار سکه و ارز ناشی از اجرای این سیاستهای پولی است.
مصباحی‌مقدم درباره تاثیر تغییر در بسته پولی و بانکی بر بازار ارز و سکه، بیان کرد: البته شورای پول و اعتبار زیر بار پیشنهاد جدید نرفت ولی اگر قبول می‌کردند که تغییر اندکی در بسته انجام دهند آرامشی به بازار پولی برمی‌گشت. به اعتقاد وی، تغییرجزئی در نرخ‌های سود سپرده‌های بانکی مصوب در بسته بانکی سال جاری نیز می‌توانست بازار را آرام کند.
مصباحی مقدم در ادامه این سخنان به اجرای سیاست افزایش نرخ ارز رسمی با هدف تک‌نرخی کردن ارز در بازار اشاره و تصریح کرد: این سیاست که بانک مرکزی هفته گذشته اجرا کرد در زمان مرحوم نوربخش نیز اتفاق افتاد، در آن مقطع نیز همزمان با افزایش نرخ رسمی ارز، نرخ ارز آزاد نیز افزایش می‌یافت و عملاً سیاست بی‌تاثیر ماند.
وی ادامه داد: البته سیاست مذکور در زمان آقای نوربخش درحالی اجرا شد که ذخایر ارزی وقت چندان قوی نبود اما واکنش بازار دقیقاً مشابه بازار فعلی بود.
مصباحی‌مقدم با بیان اینکه در مقطع مرحوم نوربخش نیز مانند دوران فعلی دلالان احساس می‌کردند که نرخ ارز گرانتر خواهد شد و اجازه واقعی شدن نرخ‌ها را نمی‌دادند، اضافه کرد: هم‌اکنون نیز تقاضایی که در بازار وجود دارد و نرخ ارز را افزایش می‌دهد، تقاضای کاذب است.
بهمنی کمتر مصاحبه کند
این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس تاکید کرد: اصولاً رؤسای بانک‌های مرکزی جهان کمتر مصاحبه می‌کنند و این موضوع را خدمت آقای بهمنی نیز گفته بودم و ایشان نیز گفتند: چشم عمل می‌کنم، اما متاسفانه عمل نکرد. وی افزود: سخنان رییس کل بانک مرکزی اثر منفی روی بازار می‌گذارد، به همین دلیل معتقدم بانک مرکزی به جای اینکه حرف بزند باید در عمل برنامه‌های خود را نشان دهد.
تکرار تجربه ۷۲
عباس هشی عضو هیات علمی دانشگاه نیز گفت: بانک مرکزی اخیراً بحث کاهش 24 ساعته نرخ ارز را مطرح کرده است، در حالی که اینگونه حرف زدنها مانند صحبتها و سیاستهای سالهای 68 تا 72 است که سبب افزایش بی رویه نرخ ارز شد. این استاد دانشگاه اضافه کرد: افزایش نرخ ارز ناشی از دو اتفاق رخ داد. یکی به سبب شرایط تحریم در ارتباط با نقل و انتقال پول و اعتبارات اسنادی بود که تقاضا برای خرید نقدی دلار را افزایش داد. دلیل دوم نیز به سبب افزایش تقاضای مردم عادی برای خرید ارز و سکه بود. دلیل اخیر نیز در عواملی همچون کاهش نرخ سود سپرده ها، افزایش هزینه ها بعد از عید و... ریشه داشت.
هشی گفت: ۱۰ تا ۱۵سال طول کشید تا از سال ۸۰ نرخ ارز تک نرخی شود، یک سیاست نادرست بانک مرکزی سبب شد تا امسال ارز دونرخی شود که این تصمیم علاوه بر باد دادن زحمات ۱۵ ساله مذکور، نرخ ارز را در بازار سیاه افزایش داد.
مطالب بیشتر را در صفحه بانک و بیمه (۱۳) بخوانید.
ارسال نظر