وام مسکن بانک‌های دولتی 3/10 برابر خصوصی‌ها

عکس: حمید جانی‌پور

فاطمه بهادری- بر اساس بسته سیاستی نظارتی بانک مرکزی که چندی پیش به تصویب کمیسیون اقتصادی دولت رسید و توسط بانک مرکزی به بانک‌ها ابلاغ شد، همه بانک‌های دولتی و... خصوصی و شرکت‌های لیزینگ به جز بانک مسکن از ارائه تسهیلات خرید مسکن به متقاضیان منع شدند. این تصمیم در پی افزایش بی‌سابقه قیمت مسکن در سال ۸۵ و به تبع آن در سال ۸۶ اتخاذ شد.

دولت معتقد است تسهیلات کلان بانک‌های خصوصی به بخش مسکن باعث افزایش قیمت مسکن در سال‌های گذشته شده است و حتی سخنگوی دولت بارها اعلام کرده است، ورود نقدینگی بانک‌های خصوصی و تسهیلات آنها برای خرید خانه موجب رشد بی‌سابقه قیمت‌ها در بازار مسکن شده است.اما روز گذشته خبرگزاری ایلنا بر اساس یک بررسی آماری اعلام کرد بانک‌های دولتی در سال گذشته ۳/۱۰برابر بانک‌های خصوصی و موسسات اعتباری تسهیلات پرداخت کرده‌اند.

در حالی که بر اساس آمارها مانده تسهیلات بانک‌ها و موسسات اعتباری به بخش ساختمان و مسکن در سال ۸۴ حدود ۱۶۸هزار و ۶/۷۵۷میلیارد ریال و در سال ۸۵ حدود ۲۳۹هزار و ۱/۱۰۸میلیارد ریال بود، در سال ۸۶ بیش از ۶۲۱هزار و ۸۷۲میلیارد ریال تسهیلات به این بخش پرداخت شده که سهم بانک‌های دولتی از این رقم ۵۶۷هزار و ۱۶میلیارد ریال بوده است.

بر این اساس سهم بانک‌های خصوصی و موسسات اعتباری ۵۴هزار و ۸۵۶میلیارد ریال است که سهمی به مراتب کمتر از بانک‌های دولتی است. در عین حال بر اساس آخرین آمارها کل نقدینگی در سال ۷۶، ۱۳۴هزار و ۳/۲۸۶میلیارد ریال بود که سهم بخش مسکن از کل نقدینگی ۲۱درصد اعلام شده است. کل نقدینگی در سال‌های ۷۸، ۸۰ و ۸۲ نیز به ترتیب ۱۹۲هزار و ۲/۶۸۹میلیارد ریال، ۳۲۰هزار و ۲/۹۵۷میلیارد ریال و ۵۲۶هزار و ۴/۵۹۶میلیارد ریال بود. در حالی که سهم بخش مسکن از کل ارقام فوق ۷/۲۵، ۶/۳۰ و ۲/۲۷درصد بوده است.

کل نقدینگی در سال ۸۴ به رقم ۹۲۱هزار و ۴/۱۹میلیارد ریال و سهم بخش مسکن از این رقم ۷/۲۴درصد بوده است. حجم نقدینگی در سه ماه اول سال ۸۷ به رقم ۱۶۴هزار میلیارد تومان رسیده است. بر اساس بررسی‌های وزارت مسکن، در سه دهه گذشته حدود ۳۴درصد از نقدینگی وارد شده به بخش مسکن به انگیزه سرمایه‌گذاری و ۶۶درصد با هدف ارضای نیازهای مصرفی وارد بازار مسکن شده است.

بر اساس آمار اعلام شده میزان تسهیلات پرداختی بانک‌های دولتی به بخش ساختمان و مسکن در سال گذشته نشان می‌دهد که بانک مسکن به عنوان متولی ارائه تسهیلات مسکن حدود ۸/۴۲هزار میلیارد ریال تسهیلات در سال گذشته پرداخت کرده است.پس از این بانک، بانک ملی بیشترین میزان تسهیلات به میزان ۲/۳۹هزار میلیارد ریال را به این بخش اعطا کرده است. بنابراین بانک ملی در سال گذشته به تنهایی بیش از ۳بانک بزرگ خصوصی پارسیان، پاسارگاد و اقتصادنوین نقدینگی به بازار مسکن تزریق کرد؛ چراکه سه بانک خصوصی یاد شده مجموعا ۳۸هزار و ۵۲۳میلیارد ریال تسهیلات در این بخش پرداخت کردند.اگرچه تسهیلات پرداختی بانک‌های دولتی در سال گذشته صرفا برای خرید مسکن و ساختمان نبوده و وام‌های ساخت را نیز در بر گرفته است، اما ۵۶۷هزار میلیارد ریال نقدینگی وارد شده توسط بانک‌های دولتی به حوزه ساختمان قطعا نقش موثری در افزایش قیمت مسکن، افزایش قیمت اجاره‌بها و رشد قیمت مصالح ساختمانی در بازار ایفا کرده است.این در شرایطی است که دولت در سال گذشته تلاش کرده است اعطای تسهیلات بانک‌های خصوصی و تزریق منابع این بانک‌ها به بازار مسکن را عامل مهم گرانی و رشد بیش از ۱۰۰درصدی قیمت مسکن معرفی کند.

نکته قابل‌توجه این است که بانک‌های دولتی در سال گذشته به‌رغم آنکه بخش کشاورزی به عنوان یکی از محورهای توسعه کشور با مشکلات متعددی از جمله خشکسالی مواجه بود، تنها ۲۱۳هزار میلیارد ریال تسهیلات به این بخش پرداخت کرده و بیش از ۲برابر تسهیلات پرداخت شده به بخش کشاورزی را به بازار مسکن تزریق کردند.همچنین بانک‌های ملت، صادرات و تجارت نیز به ترتیب با ۶/۳۲هزار میلیارد ریال، ۷/۲۵هزار میلیارد ریال و ۴/۲۱هزار میلیارد ریال دارای بالاترین تسهیلات پرداختی به بخش ساختمان و مسکن هستند. بانک سپه، رفاه، کشاورزی و توسعه صادرات نیز به ترتیب حدود ۶/۱۷هزار میلیارد ریال، ۹/۱۱هزار میلیارد ریال، ۲/۲هزار میلیارد ریال و ۹۱میلیارد ریال تسهیلات مسکن پرداخت کردند. در مقابل بانک‌های خصوصی کارآفرین، سامان و پارسیان به ترتیب ۷/۱هزار میلیارد ریال، ۵هزار میلیارد ریال و ۴/۲۰هزار میلیارد ریال تسهیلات به بخش ساختمان و مسکن پرداخت کردند. بانک اقتصاد نوین نیز ۵/۱۳هزار میلیارد ریال، پاسارگاد ۵/۴هزار میلیارد ریال و سرمایه نیز ۴/۲هزار میلیارد ریال تسهیلات در بخش مسکن در سال گذشته ارائه کردند، موسسات مالی و اعتباری سینا و توسعه نیز به ترتیب ۷/۶هزار میلیارد ریال و ۳۷۹میلیارد ریال در ارائه تسهیلات به بخش فوق سهم داشتند.نرخ سود مورد انتظار تسهیلات در بخش ساختمان و مسکن در بانک‌های دولتی در سال‌های ۸۴، ۸۵ و ۸۶ به ترتیب ۱۶، ۱۴ و ۱۲درصد بود. محدوده نرخ سود مورد انتظار تسهیلات در بانک‌های غیردولتی و موسسات اعتباری غیربانکی در سال‌های یادشده نیز به ترتیب در حدود ۲۸-۲۳، ۱۷ و ۱۳‌درصد بوده است.