فرهاد فهامی

دوستداران سهام شرکت‌های لیزینگ فعال در بورس این روزها افزایش قابل‌توجهی یافته‌اند.

قطع‌نظر از فضای کلی بازار سرمایه و پول که به دلیل شرایط حاکم بر روابط بین‌المللی، چندان مطلوب نیست اما برخی عوامل منفی و مثبت اقتصاد داخلی، باعث شده تا شرکت‌های لیزینگ دوباره شاهین اقبال را روی شانه‌های خود احساس کنند. تکلیف‌ها و تصمیم‌های غیرکارشناسی و محدودکننده دولت، در خصوص نظام بانکی باعث شده تا مشتریان ناامید از بانک‌های دولتی استفاده از تسهیلات بانک‌های خصوصی و شرکت‌های لیزینگ را در دستور کار خود قرار دهند.

این فرآیند، از زاویه اقتصادی دو تحلیل دارد، اول آنکه تقاضای موجود در بازار به هر حال نیازهای خود را تامین می‌کند. وقتی دولت به گونه‌ای رفتار می‌کند که بزرگ‌ترین سیستم پولی کشور که تحت مالکیت خود او است، ناتوان عمل می‌کند، طبعا مشتریان، نیازهای خود را از طریق بانک‌های خصوصی و لیزینگ‌ها برآورده می‌کنند.

حال اگر دولت، با اتخاذ سیاست‌های غیرکارشناسانه‌تری، شرایطی فراهم کند که مشتریان، امکان برخورداری از مطلوبیت‌های دو نهاد رسمی بانک خصوصی و لیزینگ‌ها را هم کمتر در اختیار داشته باشند، به طور قطع مشتریان به سمت بازار غیررسمی گرایش پیدا می‌کنند. نکته اساسی آن است که در این فرایند هم دارندگان سرمایه و هم نیازمندان به سرمایه، مدام مجبور به هجرت از بازارهای واقعی به بازارهای کاذب می‌شوند.

بنابراین، شرایط فعلی این درس را برای فعالان دولتی و اقتصادی در بردارد که تحکیم و پویایی نظام پولی و مالی کشور، اولین و مهم‌ترین، رکن آغاز توسعه سرمایه‌گذاری مولد است و عکس این فرایند، ناامنی اقتصادی و توسعه بازارهای کاذب و غیرمولد را در پی دارد.

اما تحلیل دیگر، آن که اگر چه شرایط بهتری بر بانک‌های خصوصی و لیزینگ‌ها نسبت به دیگر موسسات حاکم است، اما در عین حال محدودیت نرخ سود برای این شرکت نگران‌کننده است و عملا این امر باعث می‌شود تا این شرکت‌ها دست بسته حرکت کنند و در ترسیم افق حتی کوتاه مدت خود، به سختی قادر به برنامه‌ریزی باشند این شرکت‌‌ها مجبورند تنها به اتکای شرایط حال، ارائه خدمات نمایند و البته این شرایط در هر صورت، متزلزل نشان می‌دهد و البته به نظر می‌رسد راهی جز تحمل شرایط موجود و امیدواری به آینده نیست. حصول نتایج با اتکا به ظرفیت‌های داخلی، مشتری‌مداری و ایجاد تنوع در سبد محصولات، اکنون، نکته مهمی است که شرکت‌های لیزینگ باید آن را مورد مداقه قرار دهند. بدون شک تصمیم‌گیری در شرایط فعلی حاکم بر اقتصاد به گونه‌ای ایجاب می‌ کند که حفظ و تحکیم زیر ساخت‌ها در اولویت برنامه‌ ها قرار گیرد. انجام مطالعات لازم در باره استانداردسازی فرایندها و... یکی از مهمترین اموری است که می‌ تواند هم‌اکنون در دستور کار قرار گیرد. استاندارد کردن فرایندهای مختلف در شرکت‌های لیزینگ،ضمن کاهش هزینه‌ها، باعث رضایت مشتریان خواهد شد. در عین حال که باید اعتراف کرد شرایط بیرونی حاکم بر اقتصاد، به گونه‌ای است که افزایش هزینه‌‌ها را گریزناپذیر می‌ کند، نزدیکترین شاهد این مدعا، اقدام‌ های تورم‌زای دولت است که افزایش هزینه پول را قطعیت می‌‌بخشد. مثال دیگر، اموری است که نرخ ریسک نوسان ارزی را بالاتر می‌‌برد. ولی در هر حال بنگاه اقتصادی بودن بدان معنا است که برنامه‌‌ها و پیش‌بینی‌ها را مبتنی بر شرایط موجود ترسیم کنیم.

در انتهاآنکه همچنین خبرها حاکی از تحقق Eps شرکت‌های لیزینگ فعال در بورس است و حتی برخی شرکت‌ها، میزانی بیش از رقم پیش‌بینی سود شناسایی کرده‌اند، این مساله علت دیگری است که باعث شده این شرکت‌ها، هواخواهان بیشتری را به سمت خود جذب کنند.