جانی دوباره در رگ‌های راه ابریشم؟
منیـره نظامیوند‌چگینی: شاه‌کلید اصلی بازارهای کالایی در دستان نفت است که مدت‌ها است نوسانی دنبال می‌شود. بازار نفت خام در حالی هفته جاری را آغاز کرد که در روز پایانی هفته گذشته همچون روزهای ماقبل آن در مسیر نزولی قرار داشت. دیروز اما با بازگشایی بازارهای جهانی شاهد رشد قیمت طلای سیاه بودیم. در این میان، در آخرین معاملات انجام شده تا لحظه تنظیم این گزارش (ساعت 15)، بهای نفت خام وست‌تگزاس اینترمدیت (WTI) با رشدی به اندازه 47 سنت معادل 60/ 1 درصد تا 29 دلار و 91 سنت بالا رفت، در همین حال هر بشکه نفت برنت نیز با 24 سنت افزایش به اندازه 72/ 0 درصد تا سطح 33 دلار و 60 سنت رشد کرد.

آنچه در بازار محصولات پتروشیمی به‌عنوان یکی از نزدیک‌ترین بازارها به نفت رخ داد، در خور توجه بود. بازارهای مناطق مختلف رفتارهای عکس هم از خود نشان دادند. در این میان در بازارهای آسیایی بسیاری از محصولات همچون پارازایلین به اندازه ۵ دلار، ایزومر زایلین مخلوط، تولوئن و بنزن با افت قیمت همراه شدند، اما در طرف مقابل بهای استایرن مونومر با افزایش قیمت به کار خود ادامه داد. در همین حال برخی محصولات نیز همچون پروپیلن و اتیلن در مسیری ثابت گام برداشتند. در بازارهای اروپا اما رفتار پروپیلن صعودی بود در حالی‌که اتیلن سعی در حفظ سطوح قیمتی خود داشت.

به گزارش «دنیای اقتصاد» به نقل از پلاتس؛ نقش بخش پتروشیمی در خاورمیانه با توجه به تمرکز حضور اغلب بزرگان این صنعت در این منطقه از اهمیت بسزایی برخوردار است. از شرق دور تا جنوب شرق آسیا و از آنجا تا منطقه شورای همکاری خلیج فارس (GCC) اکثر کشورها تاثیرات دوجانبه‌ای را بر بازارهای جهانی گذاشته و اثرات مهمی را نیز پذیرا هستند. طی ماه‌های گذشته رخدادهای بسیار مهمی در بازارها و حواشی آنها اتفاق افتاده که پتانسیل تحمیل فشار و ایجاد تحرک در بازارهای جهانی را دارد. از این جمله می‌توان به توافق هسته‌ای ایران با کشورهای عضو گروه ۱+۵ و در پی آن، گمانه‌زنی‌ها درخصوص تزریق منابع نفت ایران به بازارهای جهانی و همچنین تمایل و تلاش بسیاری از شرکت‌های بزرگ خارجی با بخش پتروشیمی و گاز ایران اشاره کرد که در بازه بلندمدت می‌تواند رفتار بازارهای جهانی را تحت‌الشعاع قرار دهد. به گزارش «دنیای اقتصاد» به نقل از رویترز؛ در منطقه خاورمیانه اغلب کشورهایی که دستی در بازار محصولات پتروشیمی دارند، در تلاش برای رشد و توسعه بخش پلیمری خود هستند، چرا‌که بسیاری از تحلیلگران به اجماع، درخصوص چشم انداز مثبت بلندمدت این صنعت اتفاق نظر دارند.


دورخیز هنـد برای جهش

براساس گزارش‌های رسمی موجود، هند تمام همت خود را معطوف گسترش صنایع پتروشیمی خود در قسمت شمال شرقی این کشور کرده تا از این طریق موفق به تصاحب بازارهای کشورهای همسایه و کنار زدن رقبای خود در منطقه شود. در همین راستا، کارخانه صنایع پتروشیمی ریلانس در منطقه هازیرا، یکی از بنادر مهم در ایالت جنوب غربی گجرات هند، از جمله شرکت‌هایی است که در تلاش برای رشد و توسعه خطوط تولید و نیز افزایش بهره‌وری طرح‌های پتروشیمی خود، در مدت اخیر اهتمام ورزیده است.

به عقیده تحلیلگران؛‌ یکی از اقدامات خوب دولت هند، اتخاذ یک استراتژی جدید برای گسترش صنایع هیدروکربنی و پتروشیمی و نیز ابداع فناوری‌های نوین در زمینه تولید در منطقه شمال شرقی این کشور بوده تا به این طریق بتواند بازارهای کشورهای همسایه خود مانند بنگلادش، میانمار، نپال، بوتان و تایلند را تحت‌الشعاع قرار دهد. درخصوص این برنامه‌ها برای صنعت هیدروکربن در ایالات شمال شرقی هند، دولت یک چشم‎‌انداز بلند‌مدت تا سال 2030 میلادی برای این بخش منتشر کرده که محتوای آن قابل تامل است.

دارمندرا پرادان،‌ وزیر نفت و گاز طبیعی هند طی یک مصاحبه مطبوعاتی اعلام کرد: «برای انجام دستیابی به یک چشم‌انداز واقع‌بینانه، الزاما باید یک تلاش مشترک بزرگ بین دولت‌های محلی و دولت مرکزی صورت بگیرد تا از این طریق، تغییر اساسی شرایط کنونی به سمت و سوی یک روند تکاملی حاصل شود، و این اتفاقی است که با توجه به پتانسیل‌های منطقه شمال شرق هند، هم نیازی است حقیقی و هم یک سرمایه‌گذاری با دورنمای امیدوارکننده. این اقدام، یک گام محکم در جهت تحقق چشم‌انداز خواهد بود. نقاط اصلی تمرکز این برنامه، عبارتند از: بررسی ارتباط صنعت هیدروکربن و فرصت‌های تجاری با بنگلادش، میانمار، نپال و بوتان.»

به عقیده کارشناسان، این دیدگاه یک نقشه راه دقیق برای کل زنجیره ارزش هیدروکربن از بالادست تا میان‌دستی و بخش پایین‌دستی می‌سازد که تمام منطقه خاورمیانه را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. وزارت نفت و گاز طبیعی هند به‌طور پیگیر و مداوم در تلاش برای تبدیل بخش هیدروکربن به‌عنوان یک ابزار برای فعال کردن توسعه اقتصادی است و پیش‌بینی می‌شود چشم‌انداز ترسیم شده تا سال 2030 میلادی را طبق برنامه محقق سازد.


قطر، پتانسیل بالا و اشتهای زیاد

به گزارش «دنیای اقتصاد» به نقل از گلف تایمز؛ ظرفیت بخش پتروشیمی قطر در مدت اخیر با رشد همراه بوده تا جایی که در جایگاه دوم در بین اعضای شورای همکاری خلیج فارس (GCC)قرار گرفته است. براساس این گزارش، عبدالوهاب آل‌سعدون، دبیر کل انجمن پتروشیمی و مواد شیمیایی خلیج فارس (GPCA) در این خصوص به خبرنگار گلف تایمز گفت: قطر با ظرفیت سالانه‌ای بالغ بر ۳/ ۱۸ میلیون تن، سهمی حدود ۴/ ۱۳ درصد از ظرفیت‌های تولید محصولات پتروشیمی منطقه شورای همکاری خلیج فارس را به خود اختصاص داده و در جایگاه دوم، پس از عربستان سعودی قرار گرفته است.

به گفته آل سعدون، پرتفولیوی قطر اساسا شامل کود و پلیمرها به‌طور خاص پلی‌اتیلن می‌شود. وی اذعان کرد که قطر نسبت به سایر رقبای خود در منطقه، تمرکزی دقیق‌تر بر پیشرفت اقتصادی و طرح‌ریزی‌های نوین دارد که در این میان، بیشترین بخش تولید ناخالص داخلی (GDP) خود را از طریق بخش تولید، ساخت و ساز، خدمات مالی و بانکی، تجارت خارجی و توریسم تامین کرده است. به عقیده آل‌سعدون این بخش‌ها در قطر، طی سال‌های اخیر در راستای تامین نیازهای روزافزون جامعه همگام با رشد سریع جمعیت توسعه یافته‌اند. براساس گزارش گلف تایمز، عبدالوهاب آل‌سعدون اظهار داشته که قطر قصد دارد با افزایش توان تولیدی در بخش پتروشیمی، فاصله خود با رقبایش را تا حدود معناداری افزایش دهد.