نوسان قیمت‌های جهانی، محرک اصلی بازار آتی بود
ابهام قیمتی و سردرگمی آتی
بلاتکلیفی معاملهگران بازار آتی در افت‌وخیزهای قیمتی
در حال حاضر دو دارایی سرمایه‌‌‌ای یعنی نقره و واحدهای صندوق طلا مجموعا با پنج‌سررسید و یک‌محصول کشاورزی یعنی زعفران‌نگین با سه‌سررسید در تابلوی بازار آتی بورس‌کالا قابل معامله هستند. روز گذشته در بازار ارز، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین متغیرهای اثرگذار بر جریان بازار آتی، نوسان محسوسی به ثبت نرسید و بهای آزاد دلار در کانال 27هزار تومانی نوسان محدودی داشت. از این رو دو دارایی سرمایه‌‌‌ای این بازار تنها تحت‌تاثیر تکانههای قیمتی در بازار جهانی که به دلیل تغییر قیمت اونس جهانی طلا و نقره ایجاد شد، نوسان مثبت اندکی را تجربه کردند.
اونس طلا در معاملات بازارهای جهانی طی روز دوشنبه(در لحظه تنظیم این گزارش) به بالای 1990دلار رسید که بالاترین رقم از اواسط ماه مارس تاکنون به شمار می‌رود. شواهد موجود از درگیری روسیه و اوکراین حاکی از آن است که دستیابی به صلح، حداقل در کوتاهمدت ممکن نیست. از این رو سرمایه‌گذاران خرید دارایی‌‌‌های امن نظیر شمش طلا را منطقی می‌‌‌دانند. همچنین با شدت گرفتن درگیری‌‌‌ها در آخر هفته گذشته، شاهد افزایش بهای اونس طلا در معاملات جهانی بودیم؛ زیرا سربازان اوکراینی در برابر اولتیماتوم روسیه برای زمین گذاشتن اسلحه در بندر ماریوپل که به گفته مسکو تقریبا به طور کامل تصرف شده بود، مقاومت کردند و هیچ نشانه‌‌‌ای از آتش‌بس دیده نشد. بنابراین طلا برای دومین هفته متوالی افزایش قیمت خود را به ثبت رساند که دلیل اصلی آن، عدم‌قطعیت‌‌‌های سیاسی و افزایش فشارهای تورمی است. همچنین سرمایه‌گذاران به دنبال افزایش قریب‌الوقوع نرخ بهره از سوی فدرال‌رزرو هستند. آخرین داده‌‌‌ها نشان می‌دهد که نرخ تورم سالانه ایالات‌متحده در ماه مارس به میزان 5/ 8درصد ارزیابی شده که این افزایش از دسامبر 1981 تاکنون شتاب گرفته است.
واحدهای صندوق طلا در بازار آتی بورس‌کالا با سه‌سرسید خرداد، مرداد و مهرماه قابل معامله هستند که روز گذشته هر سه نماد یادشده با نوسان مثبت نرخ تسویه همراه شدند. نزدیکترین سررسید این دارایی یعنی نماد ETCKH01 (تحویل خردادماه 1401) با بهای 9هزار و 910تومان و دورترین سررسید آن یعنی ETCME01 با بهای 10هزار و 910تومان مورد دادوستد قرار گرفت. از آنجا که این قراردادها بر مبنای دارایی پایه واحدهای صندوق طلای لوتوس طراحی شده‌اند و هر واحد از این صندوق روز گذشته با نرخ 9هزار و366تومان مبادله شد، هر سه نماد بازار آتی با شرایط فورواردیشن یعنی با نرخی بالاتر از دارایی پایه خود دادوستد شدند. البته این فاصله قیمتی با توجه به مدت‌زمان تحویل قرارداد آتی چندان بالا ارزیابی نمی‌شود که بتوان براساس آن ذهنیت غالب بازار را افزایشی تلقی کرد. در واقع، این روزها ابهام دورنمای قیمتی بیش از پیش افزایش یافته و معاملهگران نیز با محافظه‌کاری، نرخ دادوستد خود را نزدیک بهای دارایی پایه حفظ می‌کنند تا سیگنال رسمی به بازار مخابره شود. با این حال، انتظارات منفی نیز چندان قدرتمند نبوده و به نظر می‌رسد افراد به سمت متعادل شدن فاصله دو نرخ ابطال و بهای معاملاتی خود تمایل دارند.
در مقابل برای هر سه سررسید زعفران نگین در عموم ساعات معاملاتی روز گذشته قیمت‌ها کاهشی بود و مجموع موقعیتهای تعهدی موجود در هر سه نماد این محصول در بازار آتی خروج سرمایه را نشان داد. البته این امر چندان برجسته نبود و شاید بتوان دلیل آن را با مهاجرت نقدینگی دارندگان موقعیت خرید یا فروش زعفران به سوی دارایی‌‌‌های سرمایه‌‌‌ای این بازار مرتبط دانست.
زعفران‌نگین برای سه تاریخ اردیبهشت، تیر و شهریورماه امکان مبادله از طریق پیمان آتی را دارد و وجه تضمین لازم برای اتخاذ موقعیت تعهدی در این نمادها به میزان یک‌میلیون و 440هزار تومان تعیین شده است. هر گرم زعفران‌نگین در نزدیکترین سررسید این بازار، یعنی نماد SAFOR01(تحویل اردیبهشت‌ماه 1401) با بهای 37هزار و 150تومان مبادله می‌شود و دورترین سررسید این محصول با نماد SAFSH01(تحویل شهریورماه 1401)، با نرخ تسویه 42هزار و 550تومان قابل معامله است.
رونق معاملات آتی بورس‌کالا با مهاجرت نقدینگی به سررسیدهای دورتر
معاملهگران قراردادهای آتی بورس‌کالا هفته گذشته با افزایش حجم دادوستدهای خود سبب ایجاد رونق در این بازار و صعود قابل‌توجه حجم و ارزش معاملات شدند؛ به گونه‌ای که در جریان دادوستدهای هفته گذشته به میزان 112هزار و 171قرارداد مبادله شد که نسبت به هفته ماقبل از رشد 57درصدی حکایت دارد. معامله این میزان قرارداد ارزشی بالغ بر 480میلیارد تومان در بر داشت که افزایش ارزش معاملات برای دومین هفته متوالی در فروردین‌ماه سال‌جاری را رقم زد. این اقدام از سوی معاملهگران در حالی صورت گرفت که خبری از تکانههای قیمتی قابل‌توجه در بازار متغیرهای اثرگذار نظیر ارز و طلا نشد و بخش عمده‌ای از معاملهگران ترجیح دادند با خروج از موقعیتهای باز فعلی خود که مربوط به سررسیدهای فروردین‌ماه بود، نقدینگی خود را به سمت سررسیدهای دورتر هدایت کنند. از این رو نه‌تنها میزان موقعیتهای باز تعهدی (موقعیتهای خرید و فروش همزمان) در این بازار افزایش نیافت، بلکه به میزان 6درصد نیز نسبت به هفته منتهی به 19 فروردین‌ماه کاهش داشت؛ به طوری که 295هزار و 794قرارداد همزمان خرید و فروش در این بازار به ثبت رسید و نقدینگی موجود در این بازار را به رقمی بالغ بر 865میلیارد تومان رساند؛ میزانی که نزدیک به 5/ 6درصد کمتر از هفته ماقبل ارزیابی می‌شود. بنابراین رونق بازار آتی در هفته گذشته مربوط به رشد محسوس حجم معاملات پیمانهای آتی است که با مهاجرت نقدینگی اهالی این بازار بین سررسیدهای فعلی رقم خورده است و به‌رغم خودنمایی رونق در دو داده معاملاتی این بازار، یعنی حجم و ارزش معاملات، میزان نقدینگی و موقعیتهای باز در پیمانهای آتی کاهش داشته است که این مطلب به‌وضوح ابهام در دورنمای قیمتی در این بازار را به تصویر می‌کشد.
جریان معاملات بازار آتی با تکانههای محدود قیمتی ادامه دارد و ورود و خروج سرمایه به مقدار قابل‌توجه در این بازار دیده نمی‌شود. از آنجا که متغیرهای اثرگذار بر بازار آتی هنوز در هاله‌‌‌ای از ابهام نوسان اندکی را تجربه می‌کنند و چشم‌‌‌انداز آینده قیمتی در عموم بازارها هنوز مشخص نیست، بازار آتی نیز تاکنون به‌آرامی نوسان می‌کند و معاملهگران تنها ابزار پیش‌نگر بورس‌کالا با استراتژی کوتاهمدت از تغییرات لحظه‌‌‌ای قیمت در جهت کسب سود خود استفاده می‌کنند.
هفته گذشته زعفران نگین که با سه سررسید در بازار آتی فعال است با بیش از 170هزار معامله در هر سه نماد فعال خود، عنوان پرمعامله‌‌‌ترین محصول بازار آتی را کسب کرد. این محصول ارزشمند که در نیمه دوم سال گذشته روند صعودی قیمت را به‌سرعت تجربه کرد، اکنون در سطوح قیمتی فعلی نوسان محدودی را تجربه می‌کند و خبری از تغییر قیمت قابل‌توجه در تمامی نمادهای فعال این محصول در بورس‌کالا نیست. با این حال، هنوز هم مورد اقبال عموم معاملهگران قرار دارد و بیشترین میزان معاملات و موقعیتهای باز تعهدی در هفته گذشته به طلای سرخ اختصاص یافت.
