سحر نمایشی: کاهش حجم معاملات قیر از ابتدای سال جاری تا کنون بیش از سال‌های گذشته نمایان شده، اما این در شرایطی است که این روند در یک ماه اخیر با شدت گرفتن شیب کاهشی بهای نفت، تشدید شده است. نزدیک شدن طلای سیاه به مرز 40 دلاری در بازارهای جهانی موجب شد تا معامله‌گران نسبت به کاهش قیمت قیر اطمینان حاصل کنند، از این رو در انتظار هستند تا قیمت‌های جدید قیر با ریزش بیشتری اعلام شود.

بررسی‌های دنیای اقتصاد از آمار مربوط به معاملات قیر از بورس کالای ایران،نشان می‌دهد افزایش عرضه محصولات قیری از سوی پالایشگاه‌ها در این بورس از ابتدای سال جاری تا کنون تغییری در تقاضای این محصول ایجاد نکرده است، به‌طوری که میزان عرضه در 5 ماه ابتدایی سال 94 به 4 میلیون و 820 هزارتن رسیده، در حالی که در مدت مشابه سال قبل این رقم 3 میلیون و680 هزار تن بوده است. عرضه قیر در تالار فرآورده‌های نفتی نشان می‌دهد این میزان بیشترین رقم از سال 90 تا کنون است. این در حالی است که در طرف تقاضا این روند معکوس بوده، به‌طوری که میزان تقاضا نسبت به 5 ماه ابتدایی سال 93 در حدود 300 هزار تن کاهش پیدا کرده و به یک میلیون و 330 هزار تن رسیده است. همچنین میزان تقاضا بر خلاف میزان عرضه در 5 ماه ابتدایی امسال کمترین رقم در قیاس با سال‌های 90 تا 93 بوده است. ازسویی حجم معاملات نیز نشان‌دهنده روند صعودی بعد از سال 92 است. بنابراین نگاهی به تغییرات عرضه، تقاضا و حجم معاملات نشان می‌دهد با واقعی‌سازی قیمت ارز سفته‌سازی در بازار کاهش ملموسی یافته، به‌طوری که حجم معاملات با کمترین اختلاف نسبت به تقاضا در حرکت است. به عبارتی نسبت حجم معاملات به تقاضا تقریبا حدود یک بوده است. مدیر کالایی کارگزاری با هنر در رابطه با این موضوع به «دنیای اقتصاد» گفت: فروکش کردن عطش معامله‌گران و رشد عرضه‌های محصولات قیرسبب شده تا رقابت برای این کالا در تالار فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی کاهش یابد. از طرفی با توجه به فصل گرما پروژه‌های عمرانی کاهش یافته است از این رو به نظر می‌رسد با پایان یافتن فصل تابستان و راه افتادن پروژه‌های ساخت و ساز و راهسازی افزایش عرضه‌ها بتواند به رینگ معاملاتی این محصول رونق بخشد.


به گفته فرزین ابوالعلایی، متاسفانه به دلیل حضور تولید‌کنندگان زیر زمینی و ساخت قیر‌های بی‌کیفیت توسط آنها توان رقابتی با بازارهای جهانی بسیار کاهش یافته و این موضوع معضل بزرگی برای قیر صادراتی کشور محسوب می‌شود. متاسفانه وجود قیرهای تهاتری که با قیمتی پایین‌تر از عرضه شرکت‌ها در بازار داخل وجود دارد کیفیت قیر داخلی را در بازارهای جهانی زیر سوال برده است و این مساله تنها از مشکلات نقدینگی شرکت‌های کوچک ناشی می‌شود.


وی ادامه داد: البته با وجود اینکه در شرایط فعلی حاشیه سودتولیدکنندگان کاهش یافته است، اما به نظر می‌رسد بازار صادراتی قیر شرایطی بهتر از بازارداخلی داشته باشد. ابوالعلایی افزود: مشکل کیفیت قیر به 4 سال قبل یعنی به سال 90 باز می‌گردد، اما در ابتدا بسیار جزئی بود، اما بعد از این سال‌ها با توجه به اعطای نادرست برخی مجوزها فعالیت به شرکت‌های متفرقه که از امکانات لازم برای تولید قیر برخوردار نبودند، این مشکل بیش از پیش خود را نشان داد، تا اینکه با حضور قیردر رینگ صادراتی بورس کالا نظارت بر معاملات بیشتر شد و این امر موجب شد افزایش اعتبار قیر ایرانی در بازارهای بین‌المللی حفظ شود و اعتماد مشتریان خارجی از دست نرود. ابوالعلایی در پایان به اعتبار قیمت قیر بورس کالای ایران در بازارهای جهانی اشاره کرد و افزود: درج قیمت کشف شده برای قیر در تالارهای معاملاتی بورس کالای ایران در نشریات معتبر بین‌المللی، نشان می‌دهد که این نهاد ملی به‌عنوان یکی از ارکان بازار سرمایه به خوبی توانسته است نقش پررنگ و اثرگذاری در اقتصاد کشور و به تبع آن بازارهای منطقه‌ای و جهانی درخصوص مرجعیت قیمت کالاهای معامله شده پیدا کند. نشریه آرگس (Argus) به‌عنوان یکی از معتبرترین منابع داده‌های قیمتی و تحلیل بازار فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی از جمله قیر، در سطح بین‌المللی است که مدت‌ها است نام بورس کالای ایران و قیمت‌های کشف شده در تابلوهای رینگ صادراتی آن را به‌عنوان قیمت‌های مرجع و معتبر ذکر می‌کند.

خروج قیر از سفته بازی