سمیه سلیمی
عضو انجمن حسابداران خبره

حسابداری یک سیستم پردازش اطلاعات است که به منظور شناسایی، اندازه‌گیری و طبقه بندی رویدادهای مالی موثر بر سازمان و واحد‌های تجاری و گزارش اثرات این گونه رویداد‌ها به تصمیم‌گیرندگان، طرح ریزی شده است. نیازهای اطلاعاتی جدیدی که بر اثر تغییر در محیط حسابداری برای استفاده‌کنندگان اطلاعات مالی پدید می‌آید، تغییر در مبانی حسابداری یا تدوین اصول و استانداردهای اندازه‌گیری و گزارشگری با کیفیت بهتر و همچنین افزایش میزان اطلاعاتی که لازم است افشا شود را ضروری می‌سازد.

عملکرد و رویه‌های حسابداری طی قرون متمادی دستخوش تغییرات قابل ملاحظه‌ای بوده است ولی در جریان این تغییرات، هدف نهایی حسابداری که همان نیازهای اطلاعاتی استفاده‌کنندگان خدمات حسابداری است، بدون تغییر مانده است. به بیان دیگر مفاهیم، اصول، قواعد و رویه‌های حاکم بر عملکرد کنونی حسابداری در واقع بازتاب نیازهای گروه‌های مختلف استفاده‌کننده از اطلاعات حسابداری در طول زمان است. انتظارات، نیازها و خواسته‌های استفاده‌کنندگان بسیار متنوع و معمولا تعیین‌کننده نوع اطلاعاتی است که باید ارائه شود تا مبنای قضاوت، ارزیابی و تصمیم‌گیری قرار بگیرد. گروه‌های مختلف استفاده‌کننده از اطلاعات مالی به دلیل مناسبات متفاوتی که با واحد تجاری دارند، غالبا نیازمند انواع متفاوت اطلاعات هستند.

یکی از اهداف گزارشگری مالی تسهیل در تخصیص بهینه سرمایه در اقتصاد است و از مهم‌ترین جنبه‌های این نقش بهبود تصمیمات سرمایه‌گذاری برای استفاده کنندگان و تصمیم‌گیرندگان است. همچنین افزایش شفافیت مالی، پتانسیلی برای کاهش مشکل عدم کارآیی سرمایه‌گذاری می‌شود و می‌توان گفت ارتباط منطقی و مستقیم میان کیفیت گزارشگری مالی و کارآیی سرمایه‌گذاری برقرار می‌شود.

گزارشگری مالی فقط یک محصول نهایی نیست، بلکه فرآیندی متشکل از چند جزء است که عوامل زیادی بر کیفیت گزارشگری مالی تاثیر‌گذار هستند، همچنین گزارشگری مالی نیز بر عوامل مختلفی تاثیر گذار است. می‌توان گفت که گزارشگری مالی فراتر از صورت‌های مالی است و سایر ابزارهای اطلاع‌رسانی مانند گزارش هیات مدیره، گزارش‌های ادواری و اطلاع رسانی اینترنتی را شامل می‌شود. بنابراین اهمیت کیفیت اطلاعات مالی در زمان وقوع برخی از رویدادهای مالی و غیرمالی صدچندان می‌شود. به این دلیل که مشارکت‌کنندگان در این رویدادها نیاز دارند که اطلاعات شفاف و با کیفیتی از عملکرد و وضعیت مالی شرکت در اختیار داشته باشند و عدم تقارن اطلاعاتی به حداقل برسد. لذا کشف ارتباط بین کیفیت گزارشگری مالی و کارآیی سرمایه‌گذاری و همچنین عوامل تاثیر‌گذار بر این رابطه به منظور کمک به استفاده‌کنندگان از صورت‌های مالی در اتخاذ تصمیمات بهینه است. می‌توان گفت افزایش کیفیت گزارشگری مالی باعث افزایش کارآیی سرمایه‌گذاری و ساختار مالی شرکت می‌شود و همچنین استفاده‌کنندگان و تصمیم‌گیرندگان خود می‌توانند بر گزارش‌های مالی به‌عنوان یک منبع مهم اطلاعاتی اتکا کرده و این امر باعث سرمایه‌گذاری مناسب و تخصیص بهینه منابع می‌شود.