چند ماه قبل از مشخص شدن نتیجه توافق و لغو تحریم‌ها و حالا پس از گذشت یک هفته از توافق شاهد موج مثبتی از طرف سرمایه‌گذار خارجی به کشور هستیم. اینکه این اتفاق تا چه حد می‌تواند به اقتصاد ایران جان دوباره داده و تبعات مثبت داشته باشد، بر کسی پوشیده نیست. به زعم بسیاری از اقتصاددانان ورود سرمایه‌گذار خارجی به کشور در حالی اتفاق می‌افتد که هنوز ساختارهای اقتصادی نیاز به تغییر بنیادی دارد و مشکلات ساختاری هر نهادی در کشور، اقتصاد را به سمت سوداگری برده و در این شرایط نیز ورود بی‌رویه کالا دور از انتظار نیست و ادامه این روند تولید داخلی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

به گزارش «سنا»،به گفته وحید شقاقی‌شهری اقتصاددان و استاد دانشگاه، اقتصاد ایران اقتصادی است که سال‌ها بیمار بوده است؛ اما این اقتصاد به تکانه‌ها و شوک‌هایی منفی برخورده که علائم بیماری خودش را نشان می‌دهد. وقتی تکانه‌های مثبت اقتصادی، مثل افزایش درآمد نفت این علائم را مخفی می‌کند، اقتصاد به سمت سوداگری می‌رود. شقاقی شهری با ابراز تاسف از اینکه مشکلات ساختاری هر نهادی اقتصاد کشور را به سمت سوداگری برده، می‌گوید: نبود توازن بین ریسک و بازدهی در بخش مولد و غیرمولد باعث شده است سرمایه‌ها به سمت دلالی برود. حالا وقتی این وضعیت را به تحریم گره زدیم باعث شد مشکلات خودش را بیشتر نشان دهد. وی بازار سرمایه و نظام بانکی را به منزله دو بال کلیدی در هر کشوری می‌داند که باید سپرده‌های مردمی را به سمت تولید روانه کنند. بعد از رفع تحریم به مرور زمان مشکل کمتر می‌شود اما مشکلات ساختاری و نهادی همچنان وجود دارد. این اقتصاددان خاطرنشان کرد: اقتصاد و تولید وابسته به نفت، اقتصاد رانتی و درگیر فساد ساختاری و نظام اداری ناکارآمد و فرسوده مثل سه ضلع مثلث است که هر چه درآمدهای بیشتری وارد کشور شود به‌جای رفتن به سمت تولید هدر رفته و اقتصاد را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد.


هدایت نقدینگی به سمت تولید

با برداشته شدن تحریم‌ها پول‌های فراوانی وارد ایران می‌شود، اما چون مشکلات ساختاری هنوز حل نشده است و از اقتصاد دانش بنیان فاصله زیادی داریم یا از بازار دلالی سردرآورده یا شروع به واردات اقلام بی رویه خاص می‌کنند و مثل حبابی که در بازار مسکن به‌وجود آمد اجازه نمی‌دهد اقتصاد رونق واقعی بگیرد و اگر نتوانیم این مشکلات را اصلاح کنیم برمی‌گردیم به دوران قبل از تحریم. شقاقی شهری نظام بانکی و ساماندهی سریع بازار را مهم‌ترین بخش از اقتصاد می‌داند که با سیستمی که در حال حاضر شکل گرفته نمی‌تواند از بخش مولد حمایت واقعی داشته باشد.


بانک مرکزی 800 هزار میلیارد تومان پول در دست مردم به‌عنوان نقدینگی دارد و نمی‌تواند نظارت کند که این نقدینگی به سمت تولید بیاید. در همین سال‌های اخیر شاهد تاسیس موسسات مالی بسیاری بودیم که بانک مرکزی نتوانسته پاسخگو باشد. در حال حاضر 50 درصد از سپرده‌های مردم در بانک‌ها در بخش مسکن بلوکه شده، چون بانک مرکزی نتوانسته نظارت دقیقی داشته باشد.