جزئیات همکاری ضدتروریستی ایران و روسیه در «نوژه» عکس: ایسنا

گروه دیپلماسی: در شرایطی که موضوع استفاده روس‌ها از پایگاه هوایی نوژه برای حمله به مواضع تروریست‌ها در سوریه واکنش موافقان و مخالفان را برانگیخته است، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ایران می‌گوید این موضوع ربطی به مجلس ندارد، چون این کار تصمیم نظام در جهت مقابله با داعش و تروریست‌ها در سوریه بوده است. سردار حسین دهقان همچنین درخصوص سامانه موشکی اس‌۳۰۰ نیز گفت این سامانه را به‌طور کامل تحویل گرفتیم که بخشی از آن از روسیه وارد کشور شده و بخش دیگر نیز در حال بارگیری و انتقال به کشور است.

به گزارش «ایرنا» سردار سرتیپ حسین دهقان روز شنبه در نشست خبری با اصحاب رسانه به مناسبت ۳۱ مرداد روز صنعت دفاعی با شعار «صنعت دفاعی نماد اراده و عزم ملی در تولید قدرت دفاعی» در پاسخ به سوالی درخصوص حضور هواپیماهای روس در پایگاه نوژه همدان که با واکنش برخی نمایندگان مجلس روبه‌رو شده گفت: «استفاده هواپیماهای روسی از پایگاه هوایی ایران ارتباطی به مجلس پیدا نمی‌کند، چون ما هیچ پایگاهی را در اختیار روسیه قرار نداده‌ایم؛ اگر کسی از روی ناآگاهی چنین برداشتی کرده که ما پایگاه نظامی ایران را در اختیار روسیه قرار داده‌ایم و این اقدام‌مان خلاف قانون اساسی بوده، اشتباه برداشت کرده است، چون ما هیچ پایگاهی در اختیار روسیه قرار نداده ایم و اقدامی هم که صورت گرفت، تصمیم نظام و شورای عالی امنیت ملی بوده است.» سردار دهقان همچنین تاکید کرد: «تا هر زمان که لازم باشد به روس‌ها اجازه استفاده از پایگاه هوایی نوژه را خواهیم داد و ممکن است هواپیماهای آنها در آنجا مسلح شوند یا تغییرات جزئی هم صورت بگیرد.»

روز سه شنبه هفته گذشته وزارت دفاع روسیه اعلام کرد بمب افکن و جنگنده‌های روسی با پرواز از یک پایگاه هوایی در ایران اهداف داعش و جبهه النصره را در استان‌های حلب، دیرالزور و ادلب سوریه بمباران کردند. شبکه راشاتودی نیز در خبری فوری به نقل از وزارت دفاع روسیه گزارش داد بمب افکن‌های روسی با برخاستن از فرودگاه همدان پایگاه‌های تروریست‌ها را در سوریه هدف قرار داده‌اند. خبرگزاری اسپوتنیک هم در خبری فوری اعلام کرد وزارت دفاع روسیه استقرار بمب‌افکن‌های دور پرواز توپولوف۲۲ را در ایران تایید کرده است.

این خبر بلافاصله موجی از واکنش‌ها را در داخل ایران رقم زد. حشمت‌الله فلاحت‌پیشه نماینده اسلام‌آباد غرب در تذکری به علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی تاکید کرد که براساس اصل ۱۴۶ قانون اساسی استقرار هرگونه پایگاه نظامی خارجی در کشور حتی برای استفاده صلح‌آمیز ممنوع است. لاریجانی نیز در واکنش به این تذکر حشمت‌الله فلاحت‌پیشه با اشاره به اینکه ایران با روسیه در موضوع منطقه همکاری دارد، تاکید کرد: «اینکه ما با روسیه به‌عنوان متحد در مسائل منطقه به‌خصوص در سوریه همکاری داریم به معنای این نیست که پایگاهی به روسیه از نظر نظامی داده‌ایم، بنابراین اگر کسی این موضوع را در رسانه‌ها مطرح کرده، تکذیب می‌شود.»

فلاحت پیشه همچنین در گفت‌و‌گو با عصر‌ایران درباره استفاده روس‌ها از پایگاه نوژه و همکاری ایران و روسیه گفت: «نوع رابطه‌ای که الان ایران با روسیه در حوزه‌ نظامی شکل می‌دهد بیشتر در مقوله راهبردی می‌گنجد؛ منوط به اینکه دوجانبه باشد؛ یعنی روسیه هم در شرایط خاص پایگاه در اختیار ایران قرار دهد. اما معتقدم روس‌ها هنوز ابا دارند از اینکه رابطه با ایران را راهبردی بخوانند و به هر حال نوع نگاهشان به این رابطه متفاوت است.» فلاحت‌پیشه با بیان اینکه من نماینده شهری هستم که هزار بمب و موشک به آن خورد که ۸۰درصد آنها روسی بودند، افزود: «روس‌ها به‌طور معمول نگاهشان به روابط مختلف نگاه سیاسی است؛ یعنی محاسبه سود و زیان می‌کنند و اگر زمانی در محاسبات سود و زیان آنها شرایط به‌گونه‌ای شکل بگیرد که بخشی از اطلاعات آسمان ایران در اختیار دشمنان ما قرار گیرد آیا آن موقع مسوولان مربوطه پاسخی دارند به مردم بدهند؟» در ادامه واکنش‌های مخالف، محمود‌صادقی، نماینده تهران روز چهارشنبه از امضای نامه‌ای توسط ۲۰‌نماینده خطاب به علی لاریجانی رئیس مجلس برای برگزاری نشستی غیرعلنی در این خصوص خبر داد. علاوه بر محمود صادقی، علی مطهری، محمدجواد فتحی، علیرضا حیدری، مصطفی کواکبیان، فرید موسوی، فاطمه ذوالقدر، محسن علیجانی‌زمانی، احمد مازنی، قاسم میرزایی‌نیکو، محمد بیرانوندی، علی‌وقف‌چی، حشمت‌الله فلاحت‌پیشه و داوود محمدی از امضاکنندگان این نامه هستند.

در مقابل این واکنش‌ها، علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران روز سه‌شنبه ۲۶ مردادماه، خبر استفاده روسیه از پایگاه هوایی نوژه را تلویحا تایید کرد و گفت همکاری تهران و مسکو «راهبردی» است. همزمان، علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی نیز با اشاره به همکاری‌های دفاعی تهران و مسکو گفت که پرواز هواپیماهای روسی از پایگاه نوژه براساس مصوبه شورای‌عالی امنیت ملی و در چارچوب همکاری‌های چهارجانبه ایران، روسیه، سوریه و عراق است. نماینده مردم بروجرد در مجلس دهم با تاکید بر اینکه این همکاری در راستای توسعه هدف جمهوری اسلامی برای مبارزه با تروریسم است، ادامه داد: «این همکاری مغایرتی با قانون اساسی ندارد؛ چرا که پایگاه هوایی همدان نه پایگاه روسی شده و نه جنگنده‌ای در پایگاه نوژه مستقر شده است.»

به گفته بروجردی، تنها اقدامی که صورت می‌گیرد این است که هنگام پرواز اجازه داده می‌شود جنگنده‌های روسی برای دریافت سوخت در چارچوب همکاری‌های دوجانبه و چهارجانبه از این پایگاه استفاده کنند که در این چارچوب همکاری‌ها کاملا منطقی است.» این اظهارات بروجردی توضیحات سردار دهقان را در نشست خبری خود به دنبال داشت. وزیر دفاع در پاسخ به سوالی درخصوص اینکه رئیس کمیسیون امنیت ملی گفته است که هواپیماهای روسیه تنها برای سوخت‌گیری از پایگاه نوژه همدان در این پایگاه حضور پیدا کرده‌اند، گفت: «معلوم است آنها (هواپیماهای روسیه) برای تفریح به ایران نمی‌آیند، می‌آیند تا در صورت لزوم سوخت‌گیری کنند یا مسلح شوند؛ اما ما فعلا برنامه‌ای برای استفاده روس‌ها از دیگر پایگاه‌های هوایی ایران نداریم، اما اگر شرایط اقتضا کند آن را بررسی خواهیم کرد.»

همزمان و در ادامه واکنش موافقان به افزایش همکاری‌های ایران و روسیه، علی اکبر ولایتی؛ رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز در سخنانی گفت طی ماه‌های گذشته، قرارهایی با روسیه و دیگر دوستانمان گذاشته‌ایم که در برابر تهاجمات بایستیم که از آن جمله همکاری‌های دفاعی است که مشاهده کردید و این نیز امر غیرمنتظره‌ای نیست.»این در شرایطی است که مسکو روز پنج‌شنبه، ۲۸ مرداد، اعلام کرد که هواپیماهای روسی برای سومین روز پیاپی، از ایران برای انجام حملاتی در سوریه پرواز کردند.

اس‌300

سردار حسین دهقان در بخش دیگری از کنفرانس خبری خود در پاسخ به سوالی درخصوص آخرین وضعیت سامانه موشکی اس‌۳۰۰ توضیح داد و گفت: «درباره بحث اس‌۳۰۰ قبلا نیز این را به عرض مردم شریف ایران و اصحاب رسانه رسانده بودیم که ما قراردادی قبلی با دولت روسیه داشتیم که آن قرارداد به‌صورت یک‌طرفه از سوی روس‌ها به بهانه قطعنامه‌های صادره از سوی شورای امنیت سازمان ملل لغو شده بود.»

وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح اضافه کرد: «در سایه لغو یک‌طرفه این قرارداد جمهوری اسلامی ایران شکایتی را در مراجع حقوقی بین‌المللی مطرح کرد و آن را پیگیر بود که با روی کار آمدن دولت یازدهم این موضوع در بالاترین سطوح سیاسی مسائل فی‌مابین دو کشور ایران و روسیه مورد بحث قرار گرفت که یکی از مسائل قرارداد اس‌۳۰۰ بود که هم از طرف روس‌ها و هم از طرف ما مطرح بود که در این خصوص آقای روحانی و آقای پوتین به بحث و گفت‌وگو پرداختند.»

او گفت: «در نخستین سفری که من پس از قبولی مسوولیتم در وزارت دفاع برای شرکت در همایشی به مسکو داشتم بحث اس‌۳۰۰ را مطرح کردیم که قرار شد وزیر دفاع روسیه این موضوع را دنبال کند که نهایتا در دومین کنفرانسی که شرکت کردیم موافقت رئیس‌جمهور روسیه برای اجرایی شدن قرارداد یادشده اعلام شد.» سردار دهقان درخصوص پس گرفتن شکایت جمهوری اسلامی ایران در موضوع اس‌۳۰۰ نیز گفت: «به‌طور طبیعی این موضوع در یک چارچوب کلی توافق شده بر نظر طرفین قرار گرفت که اگر روس‌ها قرارداد تحویل سامانه یاد شده را به شکل کامل اجرا کنند طرف ایرانی هم شکایت خود را پس بگیرد البته تا زمان بازپس‌گیری شکایت چند بار عدم طرح در دادگاه را مطرح کردیم یا آن را به تعویق انداختیم.» وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح همچنین در خصوص تحویل این سامانه گفت: «سامانه موشکی اس۳۰۰ را به طور کامل تحویل گرفتیم که بخشی از آن از روسیه وارد کشور شده و بخش دیگری نیز در حال بارگیری و انتقال به کشور است.»

اس‌400

وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران درخصوص سامانه موشکی اس‌۴۰۰ ابراز کرد: «درباره بحث سامانه موشکی اس‌۴۰۰ نیز طرف روس در همان زمان که بحث اس‌۳۰۰ مطرح بود پیشنهاد تحویل سامانه موشکی اس‌۴۰۰ و یک سیستم آنتی ۲۵۰۰ را به ما داده بود و اصرار بر این داشت که ما آن سیستم‌ها را دریافت کنیم که به دلایل مختلف ما اصرارمان روی تحویل سامانه موشکی اس‌۳۰۰ بود.» سردار دهقان تاکید کرد: «ما حاضر نشدیم بحث یا مذاکره‌ای را در قبال پیشنهاد‌های روس‌ها انجام دهیم از این‌رو موضوع اس‌۴۰۰ را تاکنون مطرح نکرده‌ایم و بنای پیگیری آن را در شرایط فعلی نداریم.»

خرید کلاشنیکف

او در پاسخ به سوال دیگری درخصوص خرید اسلحه‌های کلاشنیکف از سوی ایران اظهار کرد: «ما در ۱۰ سال گذشته در صنایع دفاعی به دلیل اولویت‌دهی به صنایع هوافضا، دریایی و پدافندی تمرکزمان در تولید و تهیه سلاح‌های سبک مثل کلاشنیکف مقداری کم شده بود؛ از این رو تولیدات ما جوابگوی نیازهایمان نبود؛ به خصوص زمانی که منطقه با این بحران‌ها و آشوب‌های اخیر مواجه شد نیاز به این سلاح بیشتر حس شد از این رو ما یک خریدی از سلاح یادشده را انجام دادیم.»

جنگنده قاهر

سردار دهقان همچنین با بیان اینکه محصولات نظامی ایران به ۵ قاره جهان صادر می‌شود، درخصوص رونمایی از دستاوردهای جدید گفت: «جنگنده قاهر۳۱۳ در مراحل نهایی ساخت و تولید قرار دارد و در آینده نزدیک عملیاتی می‌شود.» وزیر دفاع ادامه داد: «قاهر یک هواپیمای پشتیبانی نزدیک و یک جنگنده سبک نظامی و آموزشی است که نمونه‌های کوچک‌تر آن قبلا ساخته شده و امروز در مراحل پایانی ساخت است.»

ترکیه به دنبال جبران گذشته

وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح در ادامه کنفرانس خبری خود درخصوص آخرین وضعیت منطقه و تغییر سیاست‌های منطقه‌ای ترکیه و آیا این امکان وجود دارد که این کشور به جمع کشورهای مبارزه‌کننده واقعی با تروریسم منطقه‌ای اضافه شود یا نه، گفت: «در رابطه با تغییرات شرایط منطقه واقعیت این است که همه ما شاهد تحولاتی هستیم که شاید شاخص‌های آنها را بتوان چند عنصر دانست که نخست یک اتحاد سه‌گانه عربی، آمریکایی و اسرائیلی در منطقه عمل می‌کرد و اینها عموما جبهه واحدی را در مقابل جریان مقاومت تشکیل داده بودند.» سردار دهقان افزود: «دولت ترکیه با درک واقعیت‌ها و پذیرش اینکه آن سیاستی که جمهوری اسلامی ایران در قبال جریان‌های تروریستی در پیش گرفته بود، سیاست درستی است، عملا به نوعی می‌خواهند گذشته را جبران کنند؛ گذشته‌ای که نه تنها برای آنها منفعتی نداشت، بلکه خسارت‌های جدی را به مردم منطقه، زیرساخت‌های کشورهای منطقه وارد کرد و کمک به حضور بیگانگان در منطقه کرد. به خصوص اینکه سرمایه‌ای که از دنیای اسلام در حال پرداخته شدن است، به نوعی امنیت اسرائیل را فراهم می‌کند، چون این ظرفیت‌ها با هم درگیر شده و ظرفیت‌هایی که باید علیه اسرائیل به کار گرفته می‌شد، علیه خود کشورهای اسلامی به کار گرفته می‌شود.»

او در پاسخ به سوال خبرنگاری که پرسید چه تضمینی وجود دارد که رفتار ترکیه در برابر سوریه مجددا تغییر نکند، گفت: «همان شرایطی که موجب شد سیاست آنها تغییر کند، ممکن است با تغییرات مجدد، تغییراتی داشته باشد، چرا که اصل حاکم بر روابط کشورها، منافع و اهداف ملی است.»

پرونده پارچین

وزیردفاع در پایان کنفرانس خبری خود درخصوص پرونده پارچین نیز گفت: «این پرونده در شورای حکام و آژانس انرژی اتمی بسته شده است، اما اینکه بر مبنای پروتکل الحاقی یا ان‌پی‌تی درخواست‌هایی در این‌باره شود، انجام آن مشروط به قبول کردن طرف مقابل است که در این راستا عربستان و برخی کشورها پول‌هایی خرج می‌کنند، ولی موفق نخواهند شد.»

جزئیات همکاری ضدتروریستی ایران و روسیه در «نوژه»