هشدار دوباره ظریف به آمریکا

دنیای اقتصاد: وزیر خارجه ایران در جریان دیدار خود از چین گفت که به هیچ‌یک از طرف‌ها اجازه نخواهیم داد توافق هسته‌ای را نقض کنند. همزمان مقامات پکن نیز از پایبندی خود به تعهدات برجام خبر دادند. وزیر امور خارجه چین در همین زمینه گفت که توافق هسته‌ای با ایران نباید تحت‌الشعاع شرایط داخلی کشورها قرار بگیرد. «وانگ‌ یی» پس از دیدار با محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران در چین در جمع خبرنگاران گفته است که اجرای توافق‌نامه هسته‌ای بین ایران و قدرت‌های غربی موسوم به برجام و پایبندی به آن، مسوولیت مشترک و وظیفه همه طرفین است. او تاکید کرد که برجام یک توافق بین‌المللی است و «نباید به دلایل و مشکلات داخلی کشورها اجرای برجام مختل شود.»

با روی کار آمدن دولت جدید آمریکا به ریاست دونالد ترامپ، نگرانی‌ها از سرنوشت توافق هسته‌ای، به‌خصوص بعد از تمدید قانون تحریم‌های ۱۰ ساله ایران در مجالس نمایندگان و سنا و احتمال اجرایی شدن آن توسط رئیس‌جمهوری کنونی و بعدی آمریکا افزایش پیدا کرده و منجر به انتقادها از سوی مقامات ارشد ایران شده است. حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران نیز روز شنبه ۱۳ آذر در دیدار با یک مقام روسی تاکید کرده بود که برجام توافقی هفت‌جانبه است و نباید اجازه داد کشوری آن را تضعیف کند. همچنین محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران در چارچوب سفر منطقه‌ای خود به سه کشور هند، چین و ژاپن، در ایستگاه پکن گفت که ما به هیچ‌یک از طرف‌ها اجازه نمی‌دهیم به‌طور یک‌جانبه توافق هسته‌ای را نقض کنند. ظریف روز دوشنبه تاکید کرد که «همه باید به تعهدات برجام احترام بگذارند و حق نادیده گرفتن آن را ندارند و البته ما هم انتخاب خود را در این زمینه داریم.»

وزیر خارجه ایران در ادامه گفت: «ما در این نشست بیشتر روی نحوه اجرای برجام به‌خصوص پایان دادن به مراحل مقدماتی بازسازی رآکتور آب سنگین اراک متمرکز بودیم و گفت‌وگو کردیم. همچنین همکاری‌های پولی و بانکی دو کشور و نیز نهایی کردن پروژه‌های اقتصادی از دیگر محورهای گفت‌وگوی دوجانبه بود.» در ادامه این دیدارها معاون نخست‌وزیر و عضو هیات ٧ نفره دفتر مرکزی سیاسی حزب کمونیست چین روز دوشنبه در دیدار ظریف بر اجرایی شدن توافقات روسای‌جمهوری دو کشور تاکید کرد. جانگ‌گائو‌لی همچنین گفت که این توافقات تاکنون ثمرات خوبی برای دو کشور داشته و وظیفه ما ارتقای آن به سطوح مختلف به بهترین شکل ممکن است. معاون نخست‌وزیر چین همچنین درباره برجام گفت: این توافق مهم پس از سال‌ها گفت‌وگو و به سختی حاصل شده است و آن را باید پاس داشت. ما قویا از اجرای کامل و موثر برجام حمایت کرده و به شما اطمینان خاطر می‌دهیم که چین به‌عنوان دوست و شریک قابل اعتماد ایران تعهدات خود به موجب برجام را اجرا خواهد کرد. رئیس دستگاه دیپلماسی ایران نیز نقش کشور چین را در دوران تحریم‌ها مورد تقدیر قرار داد و گفت که این همکاری هیچ‌گاه فراموش نمی‌شود.

از سوی دیگر، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در دیدار با وزیر انرژی آمریکا در وین، با اعتراض شدید ایران و ابراز نگرانی جدی از تمدید قانون تحریم‌های موسوم به «ISA» در کنگره آمریکا، از حق ایران برای هرگونه واکنش مقتضی سخن گفت. به گزارش «ایرنا» علی‌اکبر صالحی و ارنست مونیز که برای سخنرانی در اجلاس کنفرانس بین‌المللی امنیت هسته‌ای که از پنجم تا نهم دسامبر (۱۵ تا ۱۹ آذر) از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برگزار می‌شود در وین حضور دارند، عصر یکشنبه دیدار و گفت‌وگو کردند.

صالحی در این دیدار با اشاره به پایبندی کامل جمهوری اسلامی ایران به تمامی تعهدات خود در مورد برجام که به تایید آژانس رسیده، خواستار پایبندی آمریکا به تعهدات خود در این زمینه خصوصا جلوگیری از اجرایی شدن قانون ایسا شد. ارنست مونیز هم در این دیدار با بیان اینکه اعتراض ایران را به رئیس‌جمهوری آمریکا منتقل خواهد کرد، افزود: «دولت ایالات‌متحده به برجام پایبند است و رئیس‌جمهوری این کشور با استفاده از اختیارات خود کماکان جلوی اجرای تمام بخش‌هایی از این قانون را که مطابق با برجام نباید اجرا شوند، خواهد گرفت.»

مجلس سنای آمریکا ۱۱ آذر طرح تمدید ۱۰ساله تحریم‌ها علیه ایران را به‌اتفاق آرا تصویب کرد. در این جلسه سنا، طرح تمدید قانون تحریم ایران موسوم به ISA با ۹۹ رای موافق و یک رای ممتنع، بدون رای مخالف، به تصویب رسید. پیش‌تر نیز مجلس نمایندگان آمریکا در تاریخ ۲۵ آبان با ۴۱۹ رای موافق در مقابل یک رای مخالف، این طرح را تصویب کرده بود و این طرح اکنون برای تبدیل ‌شدن به قانون تنها باید به امضای اوباما برسد. در ادامه واکنش‌ها، حمید ابوطالبی معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهوری نیز در یادداشتی، درخصوص توییت‌های اخیرش درباره مصوبه مجالس آمریکا مربوط به برجام نوشت: «ما نباید ناقض عملی برجام شویم؛ بلکه باید صرفا مبتنی برمکانیزم‌های درون برجامی حرکت کنیم.» ابوطالبی در پاسخ به انتقاد برخی روزنامه‌ها از مصوبه سنا و نقض برجام اظهار کرد: «این استدلال دوستان که نمی‌توان گفت چون حسن نیت از قواعد اساسی دراجرای معاهدات بین‌المللی به شمار می‌رود، یا ما براساس اصل اعتماد گام برداشته‌ایم، پس آنها مرتکب نقض شده و اقدام آمریکا خلاف اصل حسن نیت و روح برجام است، چون ما با هیچ معاهده‌ای روبه‌رو نیستیم که چنین استدلال کنیم، به علاوه واژه‌هایی چون روح برجام و... بیشترسیاسی است تا حقوقی؛ بنابراین نمی‌توان برآنها ایستاد.» او در پایان با بیان اینکه اگر برجام تعهدی چندجانبه است، نقض آن از سوی یکی از اعضا را نمی‌توان یک‌جانبه با نقض پاسخ گفت ابراز کرد: «هرنقضی، اقدام علیه تمامی متعهدین خواهد بود. مشروع‌ترین و شدیدترین روش مقابله با هر نقض برجام، برخورد هماهنگ، پاسخ شدید و یکپارچه تمامی متعهدین، اقدام براساس اجماع و انزوای ناقضان است.»