فارن‌پالیسی تحلیل کرد
معمای تحریم همزمان ایران و ونزوئلا
در ماه نوامبر، برخلاف گفته‌های مقامات دولت ترامپ مبنی بر به صفر رساندن صادرات نفت ایران، دولت به هشت کشور خریدار نفت این کشور معافیت‌هایی را اعطا کرد تا به‌طور موقت به خرید نفت خود از ایران ادامه دهند. در ماه مه دولت باید تصمیم بگیرد که آیا معافیت‌های صادر شده را تمدید خواهد کرد یا اینکه استراتژی به صفر رساندن صادرات نفت ایران را دنبال می‌کند.
به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای‌اقتصاد»، در ادامه این مطلب آمده است: تحریم‌های نفتی که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا بر ونزوئلا اعمال کرده است را می‌توان جدی‌ترین تلاش از جانب واشنگتن دانست تا رژیم مادورو را با به صفر رساندن درآمدهای نفتی وادار به سرنگونی کند. اما چنین اقدامی می‌تواند هزینه‌ای استراتژیک برای واشنگتن درپی داشته باشد. دور جدید تحریم‌های آمریکا که موجب خارج شدن بخش عمده‌ای از نفت ونزوئلا از بازارهای جهانی خواهد شد سخت‌تر شدن اعمال محدودیت بر فروش نفت ایران به‌واسطه تحریم‌ها را درپی دارد که قرار است از بهار سال‌جاری تشدید شود.
سارا وخشوری، رئیس موسسه بین‌المللی انرژی «اس‌وی‌بی» معتقد است: «همزمانی تحریم‌های نفتی ایران و ونزوئلا موجب وارد آمدن فشار گزافی بر فروش نفت خام در سطح عمده آن خواهد شد. چنین شرایطی ممکن است کاخ‌سفید را به این نتیجه برساند تا یک معافیت ۱۸۰ روزه دیگر را برای هشت کشور خریدار نفت از ایران صادر کند.»
پس از یک سال به اهتزاز درآوردن پرچم تهدید تحریم‌های نفتی، سرانجام روز دوشنبه دولت ترامپ تصمیم گرفت شریان‌های حیاتی دولت مادورو را با تحریم‌های نفتی مسدود سازد. ونزوئلا سال‌ها است که به‌طور کامل به درآمدهای صادرات نفت خام خود وابسته است و بسیاری این کشور را یک «سوسیالیسم نفتی» خطاب می‌کنند. در یک هفته گذشته آمریکا و چند کشور دیگر، خوان گوایدو، رئیس پارلمان این کشور را به عنوان رئیس‌جمهوری جدید به رسمیت شناختند.
استیون منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا در بیانیه‌ای اظهار کرد: «آمریکا افرادی را که چنین وضعیت تاسف‌باری را برای مردم ونزوئلا به بار آورده‌اند مسوول می‌داند و به تلاش خود با استفاده از تمامی قدرت دیپلماتیک و اقتصادی خود در راستای حمایت از خوان گوایدو و حرکت مردم برای بازگشت دموکراسی ادامه می‌دهد.» او همچنین خاطرنشان کرد تحریم‌های نفتی علیه ونزوئلا تنها در صورتی برداشته می‌شوند که شرکت ملی نفت این کشور در اختیار گوایدو قرار بگیرد. اقدامات آمریکا اگرچه هنوز بر تمامی صادرات ونزوئلا تاثیرگذار نیست اما برای اقتصاد بحرانی این کشور کشنده خواهد بود.
اکنون آمریکا یکی از معدود مقصد‌های نفت ونزوئلا است که برای خرید آن پول می‌پردازد. روسیه و چین نفت ونزوئلا را به‌عنوان بخشی از بدهی‌های میلیارد دلاری این کشور به خود دریافت می‌کنند. نکته بسیار مهم آن است که تحریم‌های آمریکا صادرات نفت سبک به ونزوئلا را نیز ممنوع می‌کند. ونزوئلا برای استخراج نفت بسیار سنگین خود به این نفت سبک نیاز دارد. این اقدامات می‌تواند از سویی رژیم مادورو را به مرز ورشکستگی کامل بکشاند و همچنین توانایی آن برای استخراج نفت و صادرات آن به دیگر کشورها را نیز از بین ببرد.
مادورو در واکنش به این تحریم‌ها آن را در راستای سرقت اموال کشورش دانسته و تاکید کرده است که با راهکارهای قانونی به مقابله با آن می‌پردازد. سرگئی لاوروف، وزیرخارجه روسیه نیز آمریکا را به تلاش برای تغییر رژیم در ونزوئلا با ابزار تحریم متهم کرده است و متعهد شده که مسکو تلاش خود را برای حمایت از دولت قانونی ونزوئلا انجام می‌دهد. مشخص نیست که آیا مسکو و پکن مایل هستند پول بیشتری را به ونزوئلا پرداخت کنند درحالی‌که بازگشت آن مشخص نیست. چین هم‌اکنون نیز به ونزوئلا بیش از ۵۰ میلیارد دلار وام داده است و برای دریافت آن از کاراکاس مشکل دارد. روسیه نیز تا ۱۷ میلیارد دلار به مادورو وام اعطا کرده است.
اما هر دو کشور دارای منافع مهمی در ونزوئلا هستند که می‌توان به صنعت نفت این کشور، موقعیت ژئوپلیتیک نسبت به آمریکا و سرمایه‌گذاری‌های عظیم طی سال‌های گذشته اشاره کرد. درواقع مسکو و پکن خواستار آن هستند که ونزوئلا به صادرات نفت خود ادامه دهد تا بتوانند بدهی‌های خود را از محل دریافت نفت تسویه کنند. دولت ترامپ راهکاری را اجرایی خواهد کرد که براساس آن خریداران آمریکایی نفت ونزوئلا مجبور نیستند تا خرید خود را از این کشور متوقف کنند بنابراین کمترین هزینه برای آنها در ازای اعمال حداکثر فشار بر مادورو اعمال خواهد شد. ممنوعیت خرید قرار نیست به سرعت آغاز شود و در عین حال پول نفت خریداری شده به مادورو پرداخت نمی‌شود و در حساب‌های اسکرو به امانت گذاشته خواهد شد. جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا اعلام کرده است که هزینه تحریم‌های نفتی برای ونزوئلا تنها طی یک سال ۱۱ میلیارد دلار خواهد بود و تا زمانی که مادورو در قدرت بماند این تحریم‌ها ادامه خواهند داشت.
اما ونزوئلا نیز می‌تواند در واکنش به این تحریم‌ها مشتریان جدیدی را برای نفت خود دست و پا کند. روسیه و به‌ویژه چین طی سال‌های اخیر عمده نفت ونزوئلا را دریافت کرده‌اند که اغلب آن در ازای پرداخت بدهی‌های کاراکاس به این کشورها بوده است. ونزوئلا ممکن است برای فروش نفت خود تخفیف درنظر بگیرد تا کشورهایی که از واهمه تحریم‌های آمریکا از خرید نفت ونزوئلا منع شده‌اند در این موضوع تجدید‌نظر کنند.
مقامات آمریکایی وعده داده‌اند که پیامدهای این تحریم‌ها ویران‌کننده خواهند بود. ونزوئلا اکنون ۹۸ درصد از درآمدهای دولتی را از فروش نفت به دست می‌آورد از این رو کاهش درآمدهای دولت به دلیل افت فروش و ناتوانی در استخراج نفت، ظرفیت مادورو را برای دریافت تنها پولی که می‌تواند با آن وفاداری ارتش و سمپات‌های خود را حفظ کند، تهدید می‌کند.
یکی از نگرانی‌های مهم رویکرد کنونی دولت آمریکا نسبت به ونزوئلا، پیامدهای تحریم‌های جدید بر بازار جهانی نفت است. آمریکا اکنون نیز تحریم‌های گسترده‌ای را بر صادرات نفت ایران اعمال کرده است که تاکنون فروش نفت ایران را از ۲ و نیم میلیون بشکه در روز به نزدیک ۲/ ۱ میلیون بشکه در روز رسانده است. درحالی‌که این کاهش ورود نفت به بازارهای جهانی به‌واسطه افزایش تولید نفت در آمریکا و عربستان‌سعودی جبران شده است اما اقدامات جدید برای کاهش تولید نفت ونزوئلا می‌تواند موجب افزایش قیمت‌های نفت بازار جهانی تا فصل دوم سال ۲۰۱۹ شود.
در همین زمان تحریم‌های نفتی موجب آن خواهد شد تا آمریکا تصمیم بگیرد که تا چه میزان قصد دارد صادرات نفت ایران را کاهش دهد. در ماه نوامبر، برخلاف گفته‌های مقامات ترامپ مبنی بر به صفر رساندن صادرات نفت ایران، دولت به هشت کشور خریدار نفت این کشور معافیت‌هایی را اعطا کرد تا به‌طور موقت به خرید نفت خود از ایران ادامه دهند. در ماه مه دولت باید تصمیم بگیرد که آیا معافیت‌های صادرشده را تمدید خواهد کرد یا اینکه استراتژی به صفر رساندن صادرات نفت ایران را دنبال می‌کند.
تحریم‌های جدید آمریکا علیه صنعت نفتی ونزوئلا تصمیم در این باره را برای کاخ‌سفید دشوارتر کرده است. به‌رغم خواسته تندروها برای کاهش صددرصدی فروش نفت ایران، به‌نظر می‌رسد واقعیت‌های بازار نفت موجب تعدیل روش‌های کاخ‌سفید خواهد شد. تا هر اندازه که بازار نفت متحمل فشار افزایش قیمت‌ها شود دولت ترامپ نیز عمل‌گرایانه‌تر در برابر ایران رفتار خواهد کرد. چنین سناریویی باعث می‌شود تا کار برای مقامات وزارت‌خارجه آمریکا در پیشبرد برنامه خود مقابل ایران دشوارتر شود.
ارسال نظر