محمدعلی نجفی سابقه طولانی وزارت در دولت‌های جمهوری اسلامی ایران دارد. او بیش از همه در تصدی وزارت علوم و آموزش و پرورش در میان افکار عمومی شناخته شد و پس از آن در سال‌هایی، ریاست سازمان برنامه و بودجه را بر عهده گرفت و سال‌ها بعد نیز راهی ساختمان بهشت شد و به‌عنوان شهردار تهران فعالیت کرد. او اما پس از گذشت ۱۴ ماه از استعفایش از شهرداری تهران، در خردادماه ۹۸ خود را به اتهام قتل همسرش میترا استاد معرفی کرد و بازداشت شد.  براساس گزاش «ایسنا» همسر دوم محمدعلی نجفی ۷ خردادماه سال ۹۸ با شلیک گلوله به قتل رسید و عصر همان روز نجفی به قتل همسرش اعتراف و انگیزه خود را اختلافات خانوادگی عنوان کرد. طبق کیفرخواست صادره اتهامات نجفی، قتل عمد خانم میترا استاد، حمل و نگهداری سلاح غیرمجاز و ایراد صدمه بدنی عمدی منتهی به جرح (غیرفوتی) است. محمدعلی نجفی در دادسرای جنایی تهران در همان زمان با اشاره به قتل همسرش، اعلام کرد که این اواخر گفتم من حاضرم هر چه دارم بدهم تا مهریه‌اش را پرداخت کنم اما او می‌گفت می‌خواهم کاری کنم که از زندگی بیزار شوی. سرانجام معاینات مقتوله انجام و نتیجه به مرجع قضایی اعلام شد و ۱۳ خردادماه کیفرخواست پرونده «محمدعلی نجفی» صادر و پرونده او به شعبه ۹ دادگاه کیفری یک استان تهران به ریاست قاضی محمدرضا محمدی‌کشکولی ارسال شد. در دور اول رسیدگی به این پرونده سه جلسه دادگاه در شعبه ۹ دادگاه کیفری یک استان تهران برگزار شد و نهایتا نجفی با احراز قتل عمد میترا استاد به قصاص محکوم شد. بعد از آن برادر میترا استاد با انتشار پستی در صفحه اینستاگرام خود از اعلام رضایت از قصاص نجفی خبر داد. پس از آن حمیدرضا گودرزی وکیل مدافع محمدعلی نجفی در ۲۸ مردادماه سال ۹۸ از ثبت اعتراضش نسبت به دادنامه صادره درخصوص پرونده موکلش خبر داد و گفت: ما قتل را شبه‌عمد می‌دانیم. سرانجام شهریورماه سال ۹۸ حکم شعبه نهم دادگاه کیفری یک تهران در پرونده محمدعلی نجفی با اتهام قتل عمد میترا استاد که برای تجدیدنظرخواهی به دیوان‌عالی کشور ارسال شده بود، از سوی این مرجع قضایی نقض شد و برای رفع نقص تحقیقات و تکمیل آن به شعبه بدوی رسیدگی‌کننده به پرونده - شعبه ۹ دادگاه کیفری یک استان تهران- اعاده شد. در رسیدگی مجدد به پرونده، دو جلسه دادگاه در ششم و نهم آذرماه سال ۹۸ در شعبه نهم دادگاه کیفری یک استان تهران به ریاست قاضی محمدی‌کشکولی برگزار شد و دادگاه مجددا قتل عمد را محرز دانست و نجفی به ۷ سال و نیم حبس محکوم شد که مجددا به این حکم اعتراض کرد و پرونده به شعبه ۴۱ دیوان‌عالی کشور ارجاع شد. حالا پس از کش‌وقوس‌های فراوان قرار است پرونده نجفی برای سومین بار امروز رسیدگی شود.

کارنامه نجفی

محمدعلی نجفی که سابقه طولانی همکاری با دولت‌های مختلف در جمهوری اسلامی ایران را دارد، کار خود را در دولت‌های جمهوری اسلامی در سال ۱۳۶۰ و در دولت شهید محمدجواد باهنر با تصدی وزارت فرهنگ و آموزش عالی آغاز کرد و این مسوولیت، پس از شهادت باهنر و در زمان دولت موقت مرحوم آیت‌الله مهدوی‌کنی نیز ادامه یافت. او از آبان ۱۳۶۰ تا مرداد ۱۳۶۳ در دولت میرحسین موسوی نیز در همین جایگاه به کار خود ادامه داد. از سال ۶۷ و در زمان ریاست‌جمهوری آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای و نخست‌وزیری میرحسین موسوی، حدود یک سال وزیر آموزش و پرورش شد. پس از آن کار خود را در این وزارتخانه در سال ۶۸ و با آغاز به‌کار دولت پنجم به ریاست آیت‌الله ‌هاشمی‌رفسنجانی ادامه داد. نجفی تا سال ۷۶ یعنی پایان دولت ششم (دولت دوم ‌هاشمی‌رفسجانی) در سمت وزیر آموزش و پرورش فعالیت کرد. با روی کار آمدن دولت هفتم به ریاست سیدمحمد خاتمی در سال ۷۶، محمدعلی نجفی به ریاست سازمان برنامه و بودجه کشور منصوب شد و تا خرداد ماه ۷۹ در این سمت باقی ماند. او در پاییز ۱۳۸۵ عضو شورای شهر تهران شد اما با روی کار آمدن دولت اول حسن روحانی در مرداد ۹۲، با وجود معرفی به‌عنوان وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش نتوانست از مجلس رای اعتماد بگیرد و تنها با اختلاف یک رای نتوانست بار دیگر در راس این وزارتخانه بنشیند. دو روز بعد از رای عدم اعتماد مجلس به نجفی، حسن روحانی او را به معاونت رئیس‌جمهور و ریاست سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور منصوب کرد اما او کمتر از ۶ ماه بعد، در بهمن ماه ۹۲، به دلیل بیماری قلبی و فشار زیاد کاری از این سمت کناره‌گیری کرد. این اما پایان همکاری نجفی با دولت روحانی نبود؛ حسن روحانی همان روز یعنی ۱۰ بهمن ۹۲ طی حکمی محمدعلی نجفی را به سمت مشاور رئیس‌جمهور و دبیر ستاد هماهنگی اقتصادی منصوب کرد. پس از آن، او برای چند ماه در دولت اول روحانی نیز حضور داشت؛ رئیس‌جمهوری یازدهم در ۲۹ مرداد ۹۳ پس از استیضاح رضا فرجی‌دانا وزیر علوم، محمدعلی نجفی را به‌عنوان سرپرست این وزارتخانه معرفی کرد. او تا ۵ آذر ۹۳، سرپرست این وزارتخانه باقی ماند و پس از آن کلید وزارت علوم را به محمد فرهادی سپرد.

نجفی حدود سه سال بعد، در ۱۹ مرداد ۹۶ توسط اعضای پنجمین دوره شورای اسلامی شهر تهران به‌عنوان گزینه نهایی شهرداری تهران برگزیده شد. او در اول شهریور ماه با شروع به کار رسمی شورای شهر پنجم به‌عنوان شهردار جدید تهران انتخاب و در پنجم شهریور با دریافت حکم از وزارت کشور، رسما به‌عنوان شهردار کار خود را آغاز کرد اما در این سمت نیز تنها هفت ماه و ۲۱ روز حضور داشت و با کناره‌گیری از شهرداری تهران، ۲۱ فروردین ماه ۹۷ از ساختمان بهشت رفت.