مرز بندی در تامین مالی بنگاه‌ها

دنیای اقتصاد: رئیس کل بانک مرکزی در چهارمین همایش سیاست‌های پولی و چالش‌های بانکداری تولید، بر مرز بندی بنگاه‌های «کارآمد» و «ناکارآمد» در اعطای تسهیلات تاکید کرد. سیف با اشاره به تخصیص تسهیلات به بنگا‌های زیان ده در سال‌های گذشته، تزریق منابع مالی برای تداوم حیات این بنگاه‌ها را اتلاف منابع دانست. به باور او، در صورت خلق ارزش افزوده توسط بنگاه‌ها، باید تسهیلات‌دهی انجام شود، اما در صورت ناتوانی در خلق ارزش باید ساختار آن را اصلاح کرد.

استفاده بهینه از منابع موجود

ولی‌الله سیف، رئیس‌کل بانک مرکزی در چهارمین همایش سیاست‌های پولی و چالش‌های بانکداری و تولید، «استفاده بهینه از منابع موجود» را کلید اصلی حل معضلات و چالش‌ها در تامین مالی بنگاه‌ها اعلام کرد. سیف با بیان آنکه اگر این مفهوم به درستی درک شود، دیگر مشکلی نخواهیم داشت، افزود: از گذشته این مشکل بوده که تفاوتی بین بنگاه کارآمد و غیرکارآمد نبوده و درخواست تسهیلات هر بنگاه با انتظار دریافت وام همراه بوده، این در حالی است که امکان تسهیلات‌دهی به همه بنگاه‌ها وجود ندارد. رئیس‌کل بانک مرکزی با اشاره به حجم تسهیلات اعطایی در نظام بانکی، گفت: «از ابتدای استقرار سیاست‌گذار پولی، تصمیم ما این بوده که انضباطی عمل کنیم؛ بنابراین انتقادات وارده مبنی بر عملکرد انقباضی را قبول نداریم و آمار نیز این روند را تایید می‌کند.»

او با اشاره به برآوردهای بانک مرکزی برای بررسی توان اعطای تسهیلات بانکی در سه ماه نخست سال جاری، گفت: «براساس برآوردها به این نتیجه رسیدیم که بانک‌ها می‌توانند تا ۲۸۵ هزار میلیارد تومان تسهیلات ارائه دهند و اولویت اول برای پرداخت تسهیلات با هدف خروج از رکود به تسهیلات سرمایه در گردش بوده است.» سیف با بیان اینکه بانک‌ها ۱۴۶ هزار میلیارد تومان تسهیلات تا انتهای شهریور پرداخت کردند که ۸۰ درصد آن برای سرمایه در گردش بوده است، اظهار کرد: در آخر آبان این رقم به ۲۰۶ هزار میلیارد تومان رسیده بود و نشان می‌دهد نظام بانکی از هدف تعیین شده جلوتر بوده است. رئیس‌کل بانک مرکزی با اشاره به پرداخت تسهیلات بانکی به بنگاه‌های اقتصادی، گفت: در ۸ ماه اول امسال ۲۰۶ هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت شده که ۵۰ درصد آن تمدید تسهیلات بوده و ۵۰ درصد تسهیلات جدید؛ بانک مرکزی این اطلاعات را از طریق نرم‌افزار از سیستم بانکی دریافت می‌کند که کاملا دقیق است.

شفاف‌سازی آماری سیاست‌گذار پولی

رئیس شورای پول و اعتبار با تاکید بر شفاف‌سازی آماری و ارائه آمار غلط از سوی بانک مرکزی عنوان کرد: «در همان ابتدای ورود به بانک مرکزی این انتقادات را مورد بررسی قرار دادم و به این نتیجه رسیده ام که بانک مرکزی در هیچ شرایطی آمار غلط نداده است.» او درخصوص روند اطلاع‌رسانی آمار تسهیلات توضیح داد: بانک مرکزی زمانی آمار تسهیلات پرداختی را اعلام می‌کند که اطلاعات تمام تسهیلات پرداختی را از نظام بانکی دریافت می‌کند و نمی‌تواند به راحتی این آمارها را تغییر دهد. رئیس‌کل بانک مرکزی همچنین درخصوص انتقادات به تسهیلات پرداختی به بنگاه‌های غیرمولد اقتصادی، گفت: در مدت حضورم در نظام بانکی مشاهده کردم که برخی از شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی هستند که اصرار داریم اینها را سرپا نگه داریم، در حالی که عمر اقتصادی اینها تمام شده و تزریق منابع مالی برای سرپا نگه داشتن این بنگاه‌ها منجر به اتلاف منابع خواهد شد. او افزود: «گفته می‌شود اگر بنگاهی خلق ارزش می‌کند باید به آن تسهیلات داد اما وقتی دیگر خلق ارزش نمی‌کند باید ساختار‌های آن را اصلاح کرد.»

دو شرط برای دریافت وام بنگاه‌ها

سیف با اشاره به بخشنامه بانک مرکزی به بانک‌ها در زمینه پرداخت تسهیلات به بنگاه‌های اقتصادی، اظهار کرد: در بخشنامه بانک مرکزی تاکید شد بنگاهی مجاز است تسهیلات بگیرد که ۲۵ درصد سرمایه از محل حقوق صاحبان سهام، منابع داشته باشد، همچنین بنگاه باید صورت‌های مالی حسابرسی شده داشته باشد تا بانک بتواند به صورت‌های مالی ارائه شده اتکا کند. به باور او، نیاز به عزم جمعی دولت و بخش خصوصی است تا به استاندارد حاکمیت شرکتی برسیم و ثبات ویژه‌ای را در اقتصاد و نظام بانکی ایجاد کنیم، در غیر این صورت استفاده بهینه از منابع مخدوش می‌شود.

رمزگشایی از رشد نقدینگی درسال گذشته

سیف با بیان اینکه در سال گذشته ۱/۲۹ درصد رشد نقدینگی و ۶/۹ درصد ضریب فزاینده پولی داشتیم، افزود: در اسفندماه سال گذشته به دلیل تصمیم‌گیری برای خرید ۱/۴ میلیارد دلار ارز از دولت توسط بانک مرکزی رشد در نقدینگی داشتیم و بانک مرکزی از دولت مانند همه موارد دیگر ارز خریده و ۲۶ درصد را به صندوق توسعه واریز و ۲ درصد را برای عیدانه و ۱۴ درصد را برای وزارت نفت و مابقی را به خزانه واریز کرده است.

رئیس‌کل بانک مرکزی با انتقاد به برخی اظهارات درخصوص رد پای برداشت ۱/۴ میلیارد دلاری از صندوق توسعه ملی در گزارش‌های بانک مرکزی، گفت: به دلیل آنکه در شرایط تحریم این پول به حساب بانک مرکزی انتقال پیدا نمی‌کرد، شرکتی متعهد شد که آن را انتقال دهد و این به هیچ وجه به معنای وجود رد پای برداشت از صندوق یادشده نیست.

رئیس‌کل بانک مرکزی با بیان اینکه در سال جاری نقدینگی واقعی در کشور روبه افزایش است، تصریح کرد: امسال رشد نقدینگی از تورم بالاتر است و همین نشان می‌دهد که ما سیاست انقباضی نداریم. رئیس شورای پول و اعتبار با بیان اینکه هم‌اکنون برنامه اهداف تورم سال‌های ۹۴ و ۹۵ را مشخص و آماده کرده‌ایم، گفت: امیدواریم در عرصه بین‌المللی هم تحولاتی رخ دهد و ما را در جهت تحقق اهداف یاری رساند.

سیف گفت: هم‌اکنون هم تولید و هم سرمایه‌گذار و هم مسوولان باید بانک مرکزی را در رسیدن به اهداف پیش‌بینی شده کمک کنند، ضمن آنکه باید همین تمرکز را نیز در تورم ادامه دهیم.

او با اشاره به وضعیت تورمی در اقتصاد ایران، گفت: باید تمرکز بیشتر برای رسیدن به اهداف تورمی داشته باشیم این بزرگ‌ترین دستاورد دولت بوده که محقق شده است.

شکل‌دهی بازار غیر متشکل پولی

این مسوول اقتصادی تاکید کرد: بانک مرکزی سعی کرده آرامش در بازار ایجاد شود زیرا سرمایه‌گذار بتواند نسبت به سرمایه‌گذاری اطمینان حاصل کند؛ اهداف تورمی دولت نیز مشخص است و دولت حلقه‌ای برای هماهنگی تشکیل داده و اگر دستاوردی حاصل شده نتیجه هماهنگی و جدیت دولت است.

رئیس‌کل بانک مرکزی با اشاره به موسسات غیرمجاز، گفت: ممکن است زمانی که نظم دربازار پول مستقر نشود برخی‌ها نیازهای خود را از سیستم منضبط تامین نکنند و به سراغ واحدهایی بروند که با ریسک بالا فعالیت می‌کنند. به گفته او، اگر بازار سفته بازی شکل بگیرد طبیعی است منابعی به این سمت بروند ولی ثبات در بازارها زمینه‌های این فعالیت‌ها را کم می‌کند.

وی تصریح کرد: جهت‌گیری ۱۶ ماهه بانک مرکزی، اولویت بندی سیاست‌های اعتباری، انضباط پولی و کنترل نقدینگی بوده است، یکی از اقدامات بانک مرکزی برای کنترل نقدینگی بحث مسکن مهر بود. پیشرفت پروژه‌های مسکن مهر در این مدت مناسب بوده است.

تاخیر یک هفته‌ای در واریز اقساط بلوکه شده

سیف همچنین در جمع خبرنگاران با اشاره به اجرای طرح چکاوک (پردازش الکترونیکی چک‌ها) اظهار کرد: هم‌اکنون دوره اجرای آزمایشی این طرح است و امکان دارد مشکلاتی به وجود بیاید اما حتی در شرایط ایده آل هم ممکن است سیستم بعضی چک‌ها را به دلیل بلامحل بودن نپذیرد.

وی افزود: این مسائل طبیعی است و این را توجه داشته باشیم که چکاوک یکی از دستاوردهای بسیار ارزشمندی است که می‌تواند اطمینان خاطری را در جامعه ایجاد کند. او درخصوص واریز ۷۰۰ میلیون دلار از پول‌های بلوکه شده در هر ماه بعد از تمدید مذاکرات اظهار کرد: این کار در شرف هماهنگی و واریز است و بنا به‌دلیل خاصی بانک مرکزی ترجیح داده است که این پول با یک هفته تاخیر دریافت شود. او در توضیح علت تاخیر در دریافت ۷۰۰ میلیون دلار اول طبق آخرین توافق ژنو گفت: به‌دلیل برخی تبدیلات ارزی که به‌نفع بانک مرکزی است تصمیم گرفتیم این پول با تاخیر یک‌هفته‌ای واریز شود.