«دبه» آمریکایی برای فردو عکس: ایرنا

گروه خبر: مذاکرات هسته‌ای ایران و ۱+۵ به روزهای حساس خود رسیده است. همه طرف‌های مذاکره خود را برای تفاهم نهایی آماده کرده‌اند با این حال انتقاد‌های ایران و آمریکا به‌عنوان دو طرف اصلی در این گفت‌وگوها از یکدیگر تمامی ندارد. انتشار فکت‌شیت از سوی آمریکا پس از مذاکرات فروردین‌ماه در لوزان سوئیس که به اعتراض رسمی ایران از آمریکا منجر شد، تنها یکی از موارد این گلایه‌ها است. حالا ایران در آستانه مذاکرات نهایی برای امضای توافق جامع از آنچه در اصطلاح «دبه در آوردن» طرف آمریکایی در مذاکرات توصیف می‌کند، گلایه دارد. این بار ظاهرا گلایه‌ها به عهدشکنی آمریکا در مورد فردو بر می‌گردد.

روز گذشته علی‌اکبر ولایتی،مشاور امور بین‌الملل رهبر معظم انقلاب اسلامی، در گفت‌وگویی با اشاره به مذاکرات هسته‌ای و مواضع آمریکا در این مذاکرات گفت: نکته مهم این است که هربار مذاکره می‌کنند، بعدش دبّه درمی آورند و همان حرف‌هایی که قبلا به‌نوعی درباره آنها تفاهم حاصل شده است، دومرتبه تکرار می‌کنند و بعد ادعاهای جدیدی مطرح می‌کنند. این معنایش همان خوی زیاده خواهی آمریکا ست که فکر می‌کنند می‌توانند با یک کار روانی و تبلیغاتی و با کش دادن قضایا، ایران را وادار کنند بیشترین امتیاز را بدهد و کمترین نتیجه را بگیرد. وی افزود: مثلا درباره فردو بعد از تلاش‌های زیادی که تیم مذاکره‌کننده ما انجام داد، قراری را قبول کردند، ولی در نوبت بعدی که سر میز مذاکرات آمدند، حرف‌های دیگری زدند که با حرف‌های قبلی متفاوت بود؛ یعنی حتی به تعهد خودشان هم پایبند نبودند. نکته جالب‌تر آنکه آمریکایی‌ها حتی به آنچه در «فکت‌شیت» خودشان در مورد فردو آورده بودند هم عمل نکردند و در دفعه بعدی که سر میز مذاکرات حاضر شدند، خلاف «فکت‌شیت» خودشان حرف زدند! بگذریم از اینکه اساسا آن فکت‌شیت، برداشت یک طرفه آنها از تفاهم اولیه بود و ما آن را قبول نداشته و نداریم. با این حال حرف‌هایی زدند که با همان فکت‌شیت منتشر شده خودشان هم مغایرت داشت. موضوعی که موجب گلایه روز گذشته علاالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم شد. به گزارش «ایرنا» او روز گذشته در جمع خبرنگاران پارلمانی با اشاره به عهدشکنی آمریکا گفت: در مذاکرات لوزان به عدد خاصی درباره تعداد سانتریفیوژهای فردو رسیدیم، اما انگار آمریکایی‌ها حرفی دیگری می‌زنند و می‌گویند این تعداد بالا است و باید کم شود، ولی طبیعی است که توافق یک جاده دو طرفه است و اگر آنها دبه کنند ما هم دبه می‌کنیم.

پیش از این هم علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی به عهدشکنی آمریکا اشاره کرده بود.

هشدار به آمریکا

به هر حال علی‌اکبر ولایتی در گفت‌وگویی که روز گذشته دفتر حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری آن را منتشر کرده است نسبت به تغییر رفتار آمریکا یی‌ها و شرایطی که باعث برهم خوردن مذاکره می‌شود هشدار داده است. او در این گفت‌وگو می‌گوید: اگر قرار است این مذاکرات درست پیش برود، باید متوازن و در فضایی تعاملی باشد. مذاکرات باید براساس همان قرارهای اولیه پیش برود. آمریکایی‌ها نباید همین طور به روش خودشان ادامه بدهند، تهدید کنند و با «دورویی‌های سیاسی» سعی کنند به اهداف خودشان برسند. از یک طرف رئیس‌جمهوری آمریکا می‌گوید اگر کنگره بخواهد کاری کند، ما وتو می‌کنیم و از طرف دیگر، با این موضوع که مصوبه‌ای برخلاف روند توافق در کنگره تصویب شود، موافقت می‌کند. این یک نوع تناقض در گفتار و رفتار است. اگر به این تناقضات، آن تهدیدها هم اضافه شود، یکی از نتایجش این است که «اصل مذاکرات» به خطر می‌افتد؛ بنابراین به آنها توصیه می‌کنیم که دست از این تهدیدها بردارند، برای اینکه هیچ توجیهی ندارند. به گزارش «ایرنا» وی می‌گوید: وزیر خارجه آمریکا در خلوت با مسوولان مذاکره‌کننده ما چیزی می‌گوید و در جلو حرف دیگری می‌زند. این بیش از آن که به نفع آمریکا یی‌ها باشد، به ضرر آن‌هاست و فضای متوازن بین دو گروه ایران و ۱+۵ را به خطر می‌اندازد و از جانب ایران به‌نوعی زیاده خواهی تعبیر می‌شود. به همین علت، رهبر معظم انقلاب فرمودند که مذاکرات زیر شبح تهدید معنایی ندارد؛ بنابراین اگر بخواهند به این کارشان ادامه دهند، ادامه مذاکرات به خطر می‌افتد.

خط قرمزها

ولایتی در بخش دیگری از این گفت‌وگو می‌افزاید: اینکه آنها گفته‌اند از بعضی مراکز می‌خواهند بازدید کنند که شامل بعضی از مراکز نظامی هم می‌شود. رهبر معظم انقلاب در صحبت‌هایشان فرموده‌اند که مسوولان نظامی ماذون نیستند برای بازرسی سیستم دفاعی جمهوری اسلامی ایران، به فردی اجازه بدهند. این مسائل جزو امنیت جمهوری اسلامی ایران است و چنین اذنی از سوی فرماندهی کل قوا و رهبری داده نشده است، اما آنها مرتب این موضوع را تکرار می‌کنند که باید این مراکز را ببینیم. پس این موارد جزء خط قرمزها است و آنها اصرار دارند که خط قرمزها را بشکنند و از این حدود عبور کنند. این خودش تبدیل به یک مانع می‌شود. رهبر معظم انقلاب هم تاکید کردند که خط قرمزها باید رعایت شود. البته تیم مذاکره‌کننده ما پایبند به این خط قرمزها هستند و باید آنها را رعایت کنند. همچنین وظیفه همه کسانی که در این زمینه کاری می‌کنند یا نظری می‌دهند این است که خط قرمزها را رعایت کنند. بر این موضوع تاکید می‌کنم که خط قرمز‌های اعلام شده «قطعی» هستند و به هیچ وجه این خطوط نباید از طرف مذاکره‌کنندگان نادیده گرفته شود.

تناقض‌گویی غیرقابل‌قبول

مشاور امور بین‌الملل رهبر معظم انقلاب اسلامی همچنین ادامه داد: قرار بر این شده بود که قطعنامه‌ای در شورای امنیت به تصویب برسد که قطعنامه‌های قبلی علیه ایران را ملغی کند؛ بنابراین دیگر معنا ندارد ایران در فصل هفتم منشور سازمان ملل باقی بماند، درحالی که آنها می‌گویند ایران باید برای مدت طولانی در فصل هفتم باقی بماند. چنین چیزی مورد قبول نیست.

وی افزود: تیم مذاکره‌کننده در همان ژنو یا هر جای دیگر، در مکان ویژه ضدشنود، مطالب را منعکس می‌کند و از آنها دستورالعمل می‌گیرد و در حین مذاکرات هم مرتب این کار تکرار می‌شود؛ بنابراین پذیرفته نیست که چیزی را قبول کنند و دفعه بعد بگویند مورد قبولشان نیست؛ بنابراین اگر بخواهند به این روش؛ یعنی تهدید نظامی، تناقض‌گویی، نقض عهد و عقب نشینی از حرف‌های مورد قبول ادامه بدهند، دیگر اعتمادی در طرف مقابل باقی نمی ماند. ولایتی تاکید می‌کند: بنابراین کسانی که مذاکره می‌کنند و در متن جریان مذاکرات هسته‌ای هستند، جز اینکه خطوط قرمز را رعایت کنند، چاره دیگری ندارند. اگر روزی خدای نکرده از این خطوط گذر کنند، همان‌طور که رهبر معظم انقلاب فرمودند، ما در مسائل اساسی، محرمانه و غیرمحرمانه با مردم نداریم و واقعیات را به مردم خواهند گفت.

مراکز نظامی باید مستثنی شوند

از سوی دیگر رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی نیز دیروز گفت: هیچ‌کس حق بازرسی از مراکز نظامی و حاکمیتی ایران را ندارد و این مراکز از بازرسی‌ها مستثنی هستند. به گزارش «ایرنا»، بروجردی همچنین اظهار کرد: ما معتقدیم در اجرای پروتکل الحاقی و در صورت نهایی شدن توافق و ورود به مرحله اجرا با نظر مجلس، مراکز حاکمیتی و نظامی باید مستثنی شوند. وی در پاسخ به این سوال که آیا پروتکل الحاقی باید مورد تصویب دوباره نمایندگان قرار گیرد، گفت: مجلس هفتم اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را توسط دولت وقت متوقف کرد. وی افزود: البته این مصوبه به وقت خود باقی است؛ یعنی اقدام مشابهی که درباره اجرای داوطلبانه این پروتکل نیازمند است باید به تصویب مجلس برسد.