چگونه «پرنده سیاه» سیا جاسوسی می‌کرد؟
رازهای برملا شده از اس‌آر ۷۱
به گزارش سی‌ان‌ان، تا به امروز، این هواپیما رکورد بالاترین ارتفاع در پرواز افقی و بیشترین سرعت را در بین هواپیماهای بدون موشک دارد.
این هواپیما بخشی از خانواده هواپیماهای جاسوسی بود که در زمان پیش از دوران ماهواره‌ها و هواپیماهای بدون سرنشین ساخته شد که نه سرنگون شد و نه حتی در خاک دشمن مورد شناسایی قرار گرفت. این جنگنده که با رنگ مشکی ساخته شده تا گرما را از خود دور کند، با نام مستعار «پرنده سیاه» شناخته می‌شود. این جنگنده دارای خطوط براقی هم هست که آن را از دیگر جنگنده‌ها متمایز می‌کند و هنوز این طراحی درخشش خود را از دست نداده است. پیتر مرلین، یک مورخ حوزه هوا و فضا و نویسنده کتاب «طراحی و توسعه پرنده سیاه» می‌گوید: «هنوز هم ظاهر هواپیما، به‌رغم اینکه در دهه ۱۹۵۰ ساخته شده است، به‌گونه‌ای است که انگار از آینده آمده است.» این نویسنده می‌گوید: «به دلیل نحوه خم شدن بدنه و انحنای بال و پیچش آن، هواپیما بیشتر ارگانیک به نظر می‌رسد تا مکانیکی. اکثر هواپیماهای معمولی به نظر می‌رسد که کسی آنها را ساخته است اما این هواپیما تقریبا این‌گونه به نظر می‌رسد که دارای رشد طبیعی بوده است.»
جاسوس سی‌آی‌ای
در ماه مه ۱۹۶۰، هواپیمای جاسوسی یو-۲ توسط پدافند هوایی اتحاد جماهیر شوروی سقوط کرد و در جهت پروپاگاندای خود استفاده فراوانی برد و از آن عکس و فیلم بسیاری تهیه کرد. در ابتدا آمریکا گفت آن هواپیما از نوع هواپیماهایی بوده است که برای تحقیقات آب و هوایی استفاده می‌شده است، اما زمانی که شوروی فیلم‌های آن را منتشر کرد، داستان عوض و مشخص شد که این هواپیمای جاسوسی بوده است. مرلین می‌گوید: این حادثه پیامدهای فوری دیپلماتیک در دوران جنگ سرد داشت و نیاز به نوع جدیدی از هواپیماهای شناسایی که بتواند سریع‌تر و بالاتر پرواز کند و از آتش ضد هوایی دشمن هم در امان باشد، تقویت کرد. مرلین می‌افزاید: «سی‌آی‌ای می‌خواست هواپیمایی داشته باشد که بتواند با سرعت زیاد و تا آنجا که امکان‌پذیر است از رادارها فرار و در ارتفاع ۹۰ هزار پایی یا اطراف آن پرواز کند.»
وظیفه طراحی چنین هواپیمای جاه‌طلبانه‌ای بر عهده کلارنس کلی جانسون، یکی از بزرگ‌ترین طراحان هواپیما در جهان گذاشته شد که این امر در بخش مخفی لاکهید به نام اسکانک ورکس، محقق شد. جانسون که در سال ۱۹۹۰ فوت کرد، همان سالی که پرنده سیاه را خلق کرد، بازنشسته شد. جانسون در این مورد گفته بود: «باید همه‌چیز از نو اختراع شود، همه‌چیز!»
هواپیمای اصلی خانواده پرنده سیاه، آ-۱۲ نام داشت و نخستین پرواز خود را در ۳۰ آوریل ۱۹۶۲ انجام داد. در مجموع ۱۳ فروند از این نوع هواپیما تولید شد و یک دسترسی فوق‌العاده و ویژه به سی‌آی‌ای اعطا کرد. از آنجا که این هواپیما برای سرعت ۲ هزار مایل بر ساعت طراحی شده بود، اصطکاک با جو زمین، اطراف بدنه را گرم می‌کند و این موجب می‌شود یک ساختار معمولی در آن درجه گرما ذوب شود. بنابراین آنها هواپیما را از جنس تیتانیوم ساختند؛ فلزی که می‌تواند دمای بالای گرما را تحمل کند، در حالی که از فولاد هم سبک‌تر است. استفاده از تیتانیوم مشکلات دیگری را هم به همراه داشت. ابتدا، مجموعه کاملا جدیدی از ابزارها که از تیتانیوم نیز ساخته شده بودند، فراهم می‌شد؛ زیرا ابزارهای فولادی معمولی در تماس با تیتانیوم آن را شکننده و خرد می‌کند. ثانیا، تامین منبع فلز به خودی خود مشکل‌ساز شد. مرلین می‌گوید: «اتحاد جماهیر شوروی در آن زمان بزرگ‌ترین تامین‌کننده تیتانیوم در جهان بود. دولت ایالات متحده مجبور بود مقدار زیادی از آن را خریداری کند، احتمالا با استفاده از شرکت‌های ساختگی.»
هواپیماهای اولیه کاملا بدون رنگ به پرواز درآمده و پوسته تیتانیوم نقره‌ای رنگ به‌نظر می‌رسید. آنها برای نخستین بار در سال ۱۹۶۴ پس از درک اینکه رنگ سیاه، به‌طور موثر گرما را جذب و آن را از خود ساطع می‌کند، به رنگ سیاه در آوردند و این به کاهش دمای ساختار هواپیما کمک شایانی کرد و به این ترتیب پرنده سیاه متولد شد.
آ-۱۲ به‌زودی به‌گونه‌ای طراحی شد که دیگر یک هواپیمای جاسوسی صرف نباشد و به یک هواپیمای جنگنده تبدیل شد. به‌طور موثری، این به معنای افزودن موشک‌های هوا به هوا و دومین کابین خلبان بود تا یک خدمه با تجهیزات راداری لازم را به کار گیرد. این هواپیمای جدید که شبیه هواپیمای آ-۱۲ بود، اما در دماغه‌اش تفاوت‌هایی ایجاد شده بود، نام وای‌اف-۱۲ را به خود گرفت.
در حالی که هواپیمای آ-۱۲ به شکل یک راز سر به‌مهر باقی ماند اما نوع وای‌اف-۱۲ از حالت راز بودن خارج شد و توسط لیندون جانسون، رئیس‌جمهور وقت، ساخت آن آشکارا اعلام شد و وی گفت که آمریکا سه فروند از این جنگنده‌ها را در اختیار دارد. گونه سوم از این خانواده نیز با نام ام-۲۱ در همین دوران ساخته شد که یک پایلون در پشت خود داشت که نقش نخستین پهپاد بدون نام را بر عهده گرفت. دو فروند از این هواپیما ساخته شد و پس از اینکه یکی از هواپیماها، پس از برخورد با بخش پهپادی‌اش موجب مرگ خلبانش شد، جلوی ساخت آن در سال ۱۹۶۶ گرفته شد. اما آخرین گونه از خانواده آ-۱۲ که دارای دو کابین خلبانی بوده و از مزیت ظرفیت سوخت بیشتر بهره می‌برد، اس‌آر-۷۱ است که برای شناسایی استراتژیک به کار گرفته می‌شود و نخستین‌بار نیز در ۲۲ دسامبر سال ۱۹۶۴ به پرواز در‌آمد. این نسخه‌ای است که برای ماموریت‌های اطلاعاتی نیروی هوایی آمریکا در بیش از ۳۰ سال گذشته به کار گرفته شده است و در مجموع ۳۲ فروند از این‌گونه ساخته شده است. با این آمار تعداد پرنده‌های سیاه آمریکا در مجموع به ۵۰ فروند می‌رسد.
بدنه اس‌آر-۷۱ شامل برخی از نخستین مواد کامپوزیتی بود که در هواپیما استفاده شد و این امر تشخیص هواپیما را برای رادار دشمن سخت‌تر می‌کرد. مرلین می‌گوید: «قبل از استفاده از کلمه رادارگریز یا پنهان‌کار، این هواپیما اساسا رادارگریز بوده است.» هر چند این هواپیما آخرین‌بار توسط ناسا در سال ۱۹۹۹ به کار گرفته شد و هم‌اینک به موزه سپرده شده اما راز برتری آمریکا در دوران جنگ سرد، مدیون این «خانواده» است.
