عربستان با آژانس توافق جامع پادمانی امضا می‌کند
رونمایی از جاه‌طلبی‌های سعودی
عربستان سعودی برای پیشبرد برنامه انرژی هسته‌ای خود روز دوشنبه گفت که سیاست خود را به‌روز خواهد کرد و به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) دسترسی وسیع‌تری به تاسیسات خود برای بررسی مواد اتمی خواهد داد.
به گزارش المانیتور، این خبر در حالی منتشر می‌شود که نگرانی‌ها درباره اینکه پادشاهی، جاه‌طلبی‌هایی برای ساخت سلاح‌های هسته‌ای دارد، افزایش یافته است. همچنین لفاظی‌های شدید محمد بن‌سلمان، ولیعهد این کشور نگرانی‌ها را بیشتر کرده است. شاهزاده عبدالعزیز بن‌سلمان آل‌سعود، وزیر انرژی عربستان سعودی روز دوشنبه در کنفرانس سالانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین، پایتخت اتریش گفت که پادشاهی مجموعه قوانین منسوخ‌شده‌ای را که مانع از پیشرفت برنامه هسته‌ای این کشور شده است، کنار خواهد گذاشت. برنامه عربستان سعودی تحت «پروتکل مقادیر کم» قرار داشت.
این توافقی است با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که کشورهایی را که مواد هسته‌ای کم یا بدون مواد هسته‌ای دارند، از بسیاری از تعهدات گزارش‌دهی و بازرسی معاف می‌کند. وزیر انرژی این کشور در این کنفرانس گفت: «پادشاهی اخیرا تصمیم گرفته است که پروتکل مقادیر کم خود را لغو کند و به سمت اجرای یک توافق‌نامه جامع پادمانی حرکت کند.» او افزود: «پادشاهی از طریق سیاست خود درباره انرژی اتمی به بالاترین استانداردهای شفافیت و قابلیت اطمینان متعهد است.» شاهزاده عبدالعزیز تصریح کرد که پادشاهی به‌دنبال فعال کردن یک مرکز همکاری منطقه‌ای با مشارکت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است تا آمادگی خود را برای شرایط اضطراری هسته‌ای افزایش دهد. این کشور خلیج‌فارس اکنون می‌تواند به مواد شکافت‌پذیر دسترسی داشته باشد و اولین راکتور هسته‌ای خود را آغاز کند؛ یک رآکتور کوچک در ریاض که تقریبا تکمیل شده است. عربستان سعودی می‌خواهد در نهایت بتواند فعالیت‌هایی از جمله غنی‌سازی اورانیوم را انجام دهد. المانیتور برای اظهارنظر با وزارت انرژی عربستان و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تماس گرفته است.
محمد بن‌سلمان هفته گذشته در گفت‌وگو با فاکس‌نیوز گفت که می‌خواهد از یک رویارویی هسته‌ای اجتناب کند؛ اما اگر ایران سلاح هسته‌ای خود را توسعه دهد، عربستان سعودی چاره‌ای جز انجام این کار نخواهد داشت. ولیعهد پنج‌سال پیش در مصاحبه‌ای با تلویزیون سی‌بی‌اس هشدار مشابهی داده بود. در این زمینه ناظران می‌گویند که توانایی توسعه یک برنامه هسته‌ای غیرنظامی شرط کلیدی عربستان برای یک توافق عادی‌سازی گسترده‌تر با اسرائیل است که دولت بایدن در آن میانجی‌گری می‌کند. با این حال، منتقدان می‌گویند که چنین برنامه‌ای احتمال رقابت تسلیحاتی در خاورمیانه را بیشتر می‌کند و دموکرات‌های سنا به بایدن هشدار داده‌اند که او برای رسیدن به یک توافق عادی‌سازی که شامل همکاری هسته‌ای با ریاض است، با مشکل اساسی مواجه خواهد شد. علاوه بر این، تلاش‌های کاخ سفید برای احیای مذاکرات با ایران که مستلزم اعمال مجدد محدودیت‌ها بر برنامه هسته‌ای تهران است، چندان مورد توجه قرار نگرفته است. با این حال، ادعا شده است که ایران به‌طور غیررسمی با کاهش غنی‌سازی اورانیوم موافقت کرده و ایالات متحده چشم خود را بر صادرات نفت از این کشور بسته است.
وال‌استریت ژورنال گزارش داد که عربستان سعودی در ماه اوت در حال بررسی پیشنهاد چین برای ساخت نیروگاه هسته ای در این کشور بوده است؛ اقدامی که احتمالا واشنگتن را عصبانی می‌کند. خبرگزاری آلمان در گزارشی نوشت: چین نیز به‌نوبه خود قصد دارد در راستای گسترش نفوذش در خاورمیانه عربستان سعودی را در ساخت یک نیروگاه هسته‌ای یاری کند. این کشور برای توسعه برنامه هسته‌ای خود ابتدا از آمریکا درخواست کمک کرده، اما واشنگتن برای آن شرط گذاشته است. چند مقام مطلع در این رابطه گفته‌اند که هدف از این اقدام تحت فشار قرار دادن دولت آمریکا برای مصالحه درباره شرایط کمک این کشور به برنامه هسته‌ای عربستان است. شرکت ملی اتمی چین (CNNC) که یک شرکت دولتی است، برای ساخت نیروگاه هسته‌ای در شرق عربستان در نزدیکی مرزهای قطر و امارات متحده عربی پیشنهاد همکاری داده است.
