محمود فاضلی

مکرون اعزام نیروهای غرب در آینده برای این منظور را منتفی ندانست؛ اما مدعی شد برای اعزام نیرو برای پشتیبانی از نیروهای زمینی به‎طور رسمی‌ توافقی صورت نگرفته است. مکرون در سخنانش «اقدامات دفاعی سایبری، تولید مشترک تسلیحات و مهمات در داخل خاک اوکراین، ادامه دفاع از کشورهایی مانند اوکراین و همچنین مولداوی که مستقیما مورد حمله قرار گرفته‎اند، تقویت ظرفیت‎های اوکراین برای دفاع از خود در مرزهایش با بلاروس و عملیات مین‌زدایی» مورد توافق مسوولان اروپایی قرار گرفته است.

به‎گفته مکرون، ائتلافی برای تامین بمب و موشک با برد کوتاه و متوسط تشکیل شده است. ما این شانس را داریم که در آن سوی دنیا، افرادی هستند که به ما کمک کنند؛ ولی اگر فقط به فکر اتکا به آنها باشیم، اشتباه کرده‎ایم. این یک جنگ اروپایی است و ما باید از پیش آماده خروج آمریکا از آن باشیم. آیا ما باید آینده خود را به رای‌دهندگان آمریکایی گره بزنیم؟ جواب من منفی است. فرق نمی‌کند رای آنها چه باشد. نباید منتظر نتیجه رای‎گیری انتخابات در آمریکا باشیم.»  به ‎باور مکرون، «ما باید بیشتر کار کنیم. اگرچه به تازگی 3میلیارد یورو کمک نظامی در قالب دوجانبه به اوکراین اختصاص یافته است. در ژوئیه2023 در اجلاس ناتو در «ویلنیوس»، 32کشور متعهد شدند توافق‌نامه‌های امنیتی دوجانبه را با اوکراین امضا کنند؛ ولی تا به حال فقط 6توافق اجرایی شده است. مهم است این روند ادامه یابد و تامین اعتبار از سوی ما افزایش یابد.

تا الان هشت توافق هم درباره ظرفیت‎های عملی با اوکراین امضا شده که یکی از آنها به آموزش خلبان‌های اوکراینی برای پرواز با هواپیماهای اف‌شانزده و یک مورد هم به آموزش استفاده از توپخانه (توسط فرانسه) مربوط است. مکرون با وجود تاکید بر اینکه روسیه نباید در این جنگ پیروز شود، باز هم مخاطبان خود را در برابر یک «ابهام استراتژیک» قرار داد و تاکید کرد «اگر اوکراین به ناتو ملحق شود و تلاش کند کریمه را با قدرت نظامی‌پس بگیرد، این به معنای آن است که کشورهای اروپایی نیز به‎طور خودکار به جنگ با روسیه کشیده می‌شوند.»

سخنان مکرون با واکنش‎های بسیاری تندی روبه‎رو شد. ژان لوک‌ملانشون، رئیس حزب فرانسه «نافرمان» (چپ افراطی) با غیرمسوولانه خواندن سخنان مکرون تاکید کرد: «جنگ با روسیه یک دیوانگی است.» مارین لوپِن، رئیس حزب «تجمع ملی» (راست افراطی) نیز اظهارات مکرون را «جنگ‌طلبانه» خواند. شرکت‌کنندگان در اجلاس از ابتکارات پیشنهادشده از سوی جمهوری چک حمایت کردند. این ابتکار خرید مهمات از بیرون از اتحادیه اروپا را پیشنهاد می‌کند. نخست‎وزیر چک تاکید دارد «ابتکار چک مورد حمایت گسترده کشورهای حاضر قرار گرفت. پانزده کشور برای پیوستن به این ابتکار اعلام آمادگی کرده‎اند.»

مارک روته، نخست‌وزیر هلند نیز تاکید کرد که هلند 100میلیون یورو اضافی برای خرید سریع گلوله‌های توپخانه برای اوکراین کمک می‌کند. این مهم است که ما آنچه را که قول داده‌ایم، انجام دهیم و ببینید چه کارهای دیگری می‌توانیم انجام دهیم. ما می‎دانیم که پوتین خود را برای یک جنگ طولانی آماده می‌کند. ما باید نشان دهیم که ثابت‌قدم هستیم. روبرتو فیکو، نخست‎وزیر اسلواکی نیز اعتقاد دارد «چندین دولت عضو ناتو و اتحادیه اروپا قصد دارند نیروهایی را در قالب مناسبات فی‌مابین به اوکراین بفرستند. ما در توافقات دوجانبه احتمالی بین کشورهای عضو ناتو و اتحادیه اروپا مبنی بر اعزام نیروی زمینی به اوکراین، ریسک بزرگی برای امنیت در اروپا می‌بینیم.»  البته آلمان، انگلیس، اسپانیا، مجارستان، لهستان، چک‌اسلواکی و سوئد با اعزام نیروی نظامی ‌به اوکراین مخالف هستند.

اسلوونی مدعی است در اتحادیه اروپا اجماعی در رابطه با این مساله وجود ندارد و برخی از اعضا به امکان نقش فعال‎تر برخی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا اشاره کرده‎اند؛ ولی بین شرکا اجماعی در این رابطه وجود ندارد. به‎گفته وزیر دفاع اسلوونی، در وزارت دفاع هیچ‎گونه فعالیتی در این راستا وجود ندارد.  بسیاری معتقدند تماس مستقیم بین نیروهای ناتو و روسیه می‌تواند به معنی افزایش خطر شروع درگیری باشد. مکرون مسیر جدیدی را در حل وضعیت امنیتی پیشنهاد داد که مربوط به اعزام نیرو است. اعزام نیرو به اوکراین در حالی مطرح می‎شود که چند سناریو در این زمینه وجود دارد. در سناریوی اول که اجرای آن بسیار دشوار است، اعزام نیرو برای کارهای غیرجنگی در پشت جبهه است. چنین موردی لزوما به‎معنای تماس نیست که سبب شود روسیه به عملیات اوکراین با حملات عمقی پاسخ دهد. گزینه دوم، اینکه نیروها را مستقیما در خط مقدم مستقر شوند که تماس مستقیم خواهد بود.

احتمال سوم، اعزام غیرمستقیم نیروهای نظامی است. از نظر تئوری این امکان نیز وجود دارد که کشورهای غربی نیروهای داوطلبانه را تشکیل دهند. رئیس‌جمهوری فرانسه در تازه‌ترین اظهارنظرهایش درباره جنگ اوکراین از کشورهای اروپایی خواست که نسبت به این موضوع بزدلانه عمل نکنند و شجاعت نشان دهند. جنگ به خاک ما بازگشته است، قدرت‌هایی که غیرقابل توقف شده‌اند، تهدید را گسترش می‌دهند و هر روز بیشتر ما را تهدید می‌کنند. مکرون در مصاحبه با روزنامه «پرووا» چاپ جمهوری چک تاکید دارد: «من همیشه درباره خطوط قرمز خود صریح بوده‌ام؛ ما علیه مردم روسیه نمی‌جنگیم و منطق تشدید تنش را رد می‌کنیم. مکرون درباره اظهاراتی که بعد از میزبانی پاریس از اجلاس سران اروپا در رابطه با اعزام نیرو به اوکراین مطرح کرده بود، اعلام کرد درباره اعزام نیرو همان‌طور که پیش‌تر گفتم، هیچ چیزی منتفی نیست؛ اما فرانسه در آینده نزدیک قصد اعزام نیرو به این کشور را ندارد. ما برای حمایت از اوکراین در حال بررسی هر اقدامی هستیم که بتوان آن اقدام را در خاک همان کشور انجام داد.»