بر شمار گرسنگان جهان 100‌میلیون نفر اضافه شد

مونا مشهدی رجبی

رشد قیمت مواد غذایی و فرآورده‌های نفتی در دنیا سبب شد تا بر شمار گرسنگان جهان افزوده شود. به همین دلیل صندوق بین‌المللی پول در جلسه مشترک خود با بانک جهانی تاکید کرد حتی اگر بحران مالی در کشورهای توسعه یافته و صنعتی ادامه داشته باشد، این کشورها باید به تعهدات خود در قبال کشورهای فقیر عمل کنند و ارائه کمک‌های مالی به این سرزمین‌ها را ادامه دهند. رابرت زولیک رییس بانک جهانی در این مورد گفت: «بحران اعتباری غرب و رشد قیمت نفت و مواد غذایی که سبب کاهش ارزش دارایی‌های ثروتمندان غربی و تنزل ارزش سهام آنها در بازارهای بورس شده است، جان ‌میلیون‌ها انسان را در کشورهای در حال توسعه در معرض خطر جدی قرار داده است. بنابراین کشورهای توسعه یافته باید به ارائه کمک‌های مالی به کشورهای در حال توسعه و فقیر جهان ادامه دهند و مانع از بیشتر شدن شمار قربانیان این تحولات منفی اقتصادی شوند.»

وی با اعلام این مطلب که بحران مالی جهان سبب شد تا در عرض یک سال گذشته ۱۰۰‌میلیون نفر به شمار گرسنگان جهان اضافه شود گفت: «این خبری بسیار بد است و خبر بدتر این است که اگر دنیا برای حل بحران‌های موجود کاری نکند، بر شمار گرسنگان بازهم افزوده می‌شود و حتی ممکن است این حادثه تلخ اقتصادی قربانی هم بگیرد. این یک بحران ساخته دست بشر است و باید انسان‌ها خود این بحران را حل کنند.»بانک جهانی در اولین گام برای ممانعت از وقوع این حادثه تلخ از کشورهای توسعه یافته خواست تا به ارائه کمک‌های مالی خود به فقرای جهان ادامه دهند. رابرت زولیک در این مورد گفت: «بانک جهانی برای کاهش تاثیر این فشارهای اقتصادی روی‌ میلیون‌ها فقیر در سراسر جهان به خصوص کشورهای آفریقایی بر میزان کمک‌های مالی خود به کشورهای نیازمند جهان اضافه خواهد کرد.» این مرکز که میزان کمک به کشورهای فقیر در سال ۲۰۰۸ میلادی را ۴۰‌میلیارد‌ دلار اعلام کرد، گفت: «این مرکز برای حل بحران کنونی کمک خود را به دو برابر مبلغ اعلام شده یعنی ۸۰‌میلیارد‌ دلار افزایش می‌دهد. البته بخشی از مبلغ به صورت وام در اختیار کشورهای نیازمند قرار خواهد گرفت.»قاره آفریقا یکی از مناطقی است که در اثر بحران موجود بیشترین آسیب را متحمل شده است. شانتا دواراجان، اقتصاددان بانک جهانی در امور آفریقا در این مورد می‌گوید: «رشد قیمت مواد غذایی و نفت کشورهای جنوب صحرای آفریقا را تحت‌تاثیر قرار داده است. اگر در اثر بحران مالی سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در این کشورها کم شود و کمک‌های مالی نیز سیر کاهشی داشته باشد، زندگی ‌میلیون‌ها نفری که در فقر مطلق زندگی می‌کنند در کنار دو ‌میلیون نفری که با بیماری مهلک ایدز دست‌وپنجه نرم می‌کنند، در معرض خطر نابودی قرار می‌گیرد.»

پاسخ بانک جهانی به رشد قیمت مواد غذایی در ماه‌های آغازین سال جاری میلادی نشان داده شده بانک جهانی ۲/۱‌میلیارد‌ دلار برای کمک به تامین غذای کشورهای فقیر و تدوین برنامه تامین امنیت کشاورزی و غذایی در آفریقا اختصاص داد. ۸۵‌میلیون‌دلار از این بودجه در حال تصویب است و به زودی ما می‌توانیم از آن برای تامین نیازهای غذایی کشورهای آفریقایی استفاده کنیم و مابقی تا سه ماه اول سال ۲۰۰۹ میلادی به تصویب خواهد رسید. از طرف دیگر کشور استرالیا اعلام کرده است ۵۰‌میلیون‌دلار استرالیا به این بودجه اضافه خواهد کرد. رابرت زولیک تاکید کرد: «بانک جهانی با کمک برخی از کشورهای نفت خیز دنیا در نظر دارد کمک‌های نفتی نیز به کشورهای فقیر جهان ارائه کند. این کمک‌های نفتی سبب می‌شود تا رشد قیمت نفت و فرآورده‌های نفتی آسیب زیادی به زندگی مردم این کشور وارد نکند و موجب هزینه شدن اندک درآمد آنها برای تامین سوخت نشود.» اقتصاددان بانک جهانی در این مورد گفت: «ما هنوز نتوانسته‌ایم مجموعه ای توانمند برای ارائه کمک نفتی به کشورهای فقیر تشکیل دهیم. نفت منبعی ارزشمند و قیمتی است و به همین دلیل تشکیل گروهی که کمک نفتی ارائه دهند، کار آسانی نیست. البته در صورتی که سیر کاهش قیمت نفت ادامه پیدا کند و قیمت هر بشکه نفت در سطح کمتر از ۸۰‌دلار حفظ شود، شاید نیازی به اجرای این طرح پیدا نکنیم.»

هم‌اکنون تمامی کشورهای جهان در اثر بحران اعتباری ایجاد شده در کشورهای غربی آسیب‌ها بزرگی متحمل شدند. برخی از کشورها نیز به تازگی آثار این مشکلات اقتصادی غرب را شاهد هستند. به گزارش بانک جهانی بحران اقتصادی جهان در حال ورود به کشورهای آمریکای لاتین است و روی صنعت توریسم، ارزش صادراتی کالاهای این کشورها و در نهایت هتل داری تاثیر بسزایی به جای گذاشته است. ورود بحران به کشورهای آمریکای لاتین کاهش قابل‌توجهی را در بازار سهام این کشورها ایجاد کرد و سبب تنزل ارزش پول آنها در برابر دیگر واحدهای پول جهان شد. کاهش نرخ رشد اقتصاد جهانی از ۷/۵درصد در سال ۲۰۰۷ میلادی به ۶/۴درصد در سال ۲۰۰۸ میلادی و به عددی بین ۵/۲ تا ۵/۳‌درصد در سال ۲۰۰۹ میلادی سبب می‌شود تا اقتصاد کشورهای آمریکای لاتین هم توان رشد کافی نداشته باشند و با تنزل نرخ رشد در سال‌های آینده مواجه شوند.

بانک جهانی انتظار دارد در ماه‌های پایانی سال جاری نرخ رشد قیمت نفت تنزل یابد و قیمت نفت در انتهای سال کمتر از ۸۰‌دلار باشد. طبق گزارش این مرکز کاهش قیمت نفت در ماه‌های اخیر و ادامه این روند تا انتهای سال سبب می‌شود نرخ رشد اقتصادی کشورهای خاورمیانه و آفریقای شمالی به ۴‌درصد برسد. این در حالی است که در سال گذشته نرخ رشد اقتصادی این کشورها برابر با ۷/۵درصد بود. اقتصاددانان بانک جهانی هشدار دادند بحران کنونی اقتصاد دنیا اغلب کشورهای آسیای شرقی و مرکزی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد و موجب کاهش نرخ رشد اقتصادی آنها می‌شود. به تعبیر بهتر تنزل نرخ رشد اقتصادی کشورهای اروپای غربی، روسیه، قزاقستان و اوکراین می‌تواند کشورهای در حال توسعه آسیای شرقی و مرکزی را با بحران‌های بزرگ‌تری روبه‌رو کند و برای ممانعت از آن باید سازمان‌های جهانی کمک‌های مالی خود را به این کشورها افزایش دهند.

زولیک با اشاره به این مطلب که بانک جهانی در سال ۲۰۰۹ میلادی کمک خود به کشورهای جهان را به ۸۰‌میلیارد‌ دلار می‌رساند، گفت: «در سال گذشته ۷/۴۱میلیارد‌ دلار به ۷۸ کشور جهان کمک مالی داده شد. ولی بحران کنونی دنیا سبب شده است تا نیاز دنیا به این کمک‌ها بیشتر شود. از طرفی ضعف نظام بانکی نیز یکی دیگر از مسائلی است که باید مورد توجه قرار بگیرد. بانک جهانی در نظر دارد بین یک تا ۳‌میلیارد‌ دلار به نظام بانکی کشورهای فقیر کمک کند تا آنها نیز قدرت اجرایی بیشتری پیدا کنند.»