رویارویی سنا و کاخ سفید در شام

گروه جهان: قانونگذاران برجسته در کنگره آمریکا تامین مالی عملیات‌های مخفی سیا برای آموزش و تسلیح شورشیان سوری را قطع کردند؛ اقدامی که نشان‌دهنده افزایش شک و تردید در مورد اثربخشی برنامه آژانس و استراتژی دولت اوباما در خاورمیانه است. کمیته اطلاعات سنا اخیرا و به اتفاق آرا رای به کاهش ۲۰درصدی بودجه طبقه‌بندی شده برنامه‌های سیا داد؛ برنامه‌ای که به گفته مقام‌های این سازمان در زمره بزرگ‌ترین عملیات‌های مخفی آمریکا با بودجه‌ای حدود یک میلیارد دلار در سال بوده است. «آدام. بی. شیف» (نماینده کالیفرنیا) که چهره‌ای دموکرات در پانل اطلاعاتی است، می‌گوید: «نگرانی‌های زیادی در هر دو حزب در مورد استراتژی ما در سوریه وجود دارد.» او در مورد جزئیات لایحه سخنی نگفت اما از بدبینی روزافزونی سخن گفت که براساس آن ایالات‌متحده در موقعیت «کمک به شکل دادن به فردای پس از جنگ داخلی سوریه نخواهد بود.»

کاهش بودجه برنامه‌های سیا دربردارنده لایحه مقدماتی اطلاعاتی می‌شود که انتظار می‌رود طی یک هفته آینده در مجلس نمایندگان درباره آن رای‌گیری می‌شود. چنین اقدامی نگرانی مقام‌های کاخ سفید و سیا را برانگیخته است، آنها هشدار دادند که خارج کردن این پول از دستان سیا می‌تواند شورشیانی را که مورد حمایت آمریکا هستند، تضعیف کند؛ شورشیانی که توانسته‌اند - به‌زعم آمریکا- در جامه مبارزانی اثرگذار جلوه کنند. کاخ سفید در این‌باره موضعی نگرفت. سیا هشدار داده که جنگ در حال نزدیک شدن به مرحله بحرانی است که در آن اسد، رئیس‌جمهوری سوریه، بسیاری از مناطق و قدرت خود را از دست می‌دهد و ممکن است به زودی از قدرت چشم بپوشد.

یک مقام اطلاعاتی آمریکا به شرط فاش نشدن نام خود می‌گوید: «عقب‌نشینی‌ها از خط مقدم، جنگ را به مراحل حساسی رسانده است.» این مقام می‌گوید رئیس‌جمهوری سوریه «لزوما در آستانه شکست نیست.» او افزود برخی طرف‌های منطقه‌ای و بین‌المللی او را از خطر فروپاشی حفظ می‌کنند. مقام‌های آمریکایی می‌گویند این پیش‌بینی‌ها باعث سراسیمگی بحث‌ها در کاخ سفید، سیا، پنتاگون و وزارت امورخارجه در مورد سناریوهایی در سوریه شده و اینکه آیا نیروهای به اصطلاح میانه‌رو در موقعیتی خواهند بود تا مانع افتادن کشور به دست افراطیونی مانند داعش شوند که گروگان‌های غربی را سر می‌برد و اعلام خلافت کرده است.

هزینه این برنامه‌های سیا رسما اعلام نشده اما آمار و ارقام روشن‌ترین نشانه است از اینکه چه میزان توجه و چه میزان منابع از سوی این کشور به سوریه منتقل شده است.

در این یک میلیارد دلار، عملیات‌های مربوط به سوریه یک دلار از هر ۱۵ دلار از مجموع بودجه سیا را تشکیل می‌دهد و این رقمی است که ادوارد اسنودن در اسناد فاش شده خود اعلام کرده است. مقام‌های آمریکایی می‌گویند سازمان سیا در چند سال گذشته حدود ۱۰ هزار مبارز را آموزش داده و تسلیح کرده و به سوریه فرستاده است. این یعنی سیا حدود ۱۰۰ هزار دلار در سال برای شورشیان ضداسد هزینه کرده است. سیا اظهارنظری در مورد برنامه یا بودجه خود نکرده است. اما مقام‌های آمریکایی از میزان هزینه‌ها دفاع کرده و می‌گویند این پول بیشتر صرف حقوق و سلاح شده و بخشی از تلاش‌های گسترده‌تر و چندین میلیارد دلاری است که عربستان، قطر و ترکیه هم برای تقویت ائتلاف نظامیان «جبهه جنوب» که بخشی از ارتش آزاد سوریه هستند را شامل می‌شود.

بخش عمده‌ای از پول‌های سیا خرج اداره اردوگاه‌های آموزشی مخفی در اردن، جمع‌آوری اطلاعات برای کمک به هدایت عملیات‌های شبه‌نظامیان مورد حمایت این سازمان و مدیریت یک شبکه وسیع تدارکاتی می‌شود که برای انتقال مبارزان، تجهیزات و تسلیحات به سوریه مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخی اعضای مجلس نمایندگان از این برنامه‌های مخفی سیا ابراز نگرانی کرده و می‌گویند ناتوانی این سازمان باعث شده که نیروهایش نتوانند سرزمینی به دست آورده، در جنگ پیروز شوند یا نتایج مشخص دیگری به دست آید.

یکی از جمهوری‌خواهان ارشد در کنگره به شرط فاش نشدن نام و به دلیل حساسیت موضوع به واشنگتن‌پست می‌گوید: «سوریه به شدت در معرض خطر است و مردم در حال شرط‌بندی در مورد میزان دوام کشور هستند اما این در نتیجه عملکرد آن نیروهای به اصطلاح میانه‌رو نیست.» در دو سال گذشته، رسالت سازمان سیا در سوریه از برکناری اسد به مقابله با ظهور گروه‌های افراطی از جمله جبهه النصره و داعش تغییر کرده است. شیف می‌گوید: «متاسفانه، فکر می‌کنم داعش، النصره و سایر گروه‌های تندرو روی این هرج و مرج‌ها و سقوط سریع رژیم سرمایه‌گذاری کرده اند.» به گزارش واشنگتن‌پست، حتی مدافعان برنامه‌های سیا هم اذعان می‌کنند که جناح‌های میانه‌روی مورد حمایت آمریکا عملکرد خوبی نداشته و کاملا تحت‌الشعاع داعش قرار گرفته‌اند. با این حال، مقام‌های آمریکایی می‌گویند مبارزان مورد حمایت آمریکا در هفته‌های اخیر پیشرفت‌های خوبی به دست آورده‌اند.

رهبران اپوزیسیون در جنوب سوریه- جایی که مبارزان تحت آموزش سیا متمرکز هستند- می‌گویند این گروه‌ها به تازگی سازماندهی بهتری یافته و در استفاده از سلاح‌های سنگین کارآمدتر شده‌اند. واشنگتن‌پست می‌نویسد بیشترین فشار بر اسد در جنوب سوریه است جایی که داعش در وضعیت تهاجمی است. در همین زمان، یک ائتلاف از شورشیان سوری که «جیش الفتح» نام دارد به دلیل دریافت پول و تسلیحات از ترکیه، قطر و عربستان پیشرفت‌ها و مزیت‌های خوبی داشته است. کمیته اطلاعاتی سنا قرار است همین ماه روی بودجه سازمان‌های جاسوسی آمریکا کار کند. مقام‌های آمریکایی می‌گویند کاخ سفید نشانه‌هایی بروز داده مبنی بر اینکه به دنبال اقناع پنل سنا برای حمایت از برنامه‌های سیا و جلوگیری از کاهش بودجه‌اش از سوی مجلس است.