نفس برجام به شماره افتاد!

روزنامه اطلاعات نوشت:در حالی‌که دولت بایدن چندین و چند بار به‌صورت علنی و رسانه‌ای گفته است که «فعلاً «برجام» در اولویت دستور کارهای کاخ سفید نیست!» اما هم دولت آمریکا و بیشتر از آن دولت آلمان و تا حدودی فرانسه همچنان خبرسازی درباره معاهده برجام را در فضای رسانه‌ای بین‌المللی ادامه می‌دهند و زنده نگه می‌دارند؛ از جمله، اعلام پیشنهاد مذاکره با ایران برای دستیابی به توافق موقت و «مشخص و محدود» از سوی سخنگوی کاخ سفید که همچنان در گزارش‌های خبری و تفسیری رسانه‌های غربی می‌چرخد. همزمان، برگزاری جلسه‌ای بین آلمان، فرانسه و انگلیس با ۱۰ عضو غیردائمی شورای امنیت در نیویورک با هدف توضیح در مورد به‌کارگیری «مکانیسم ماشه» که در بند ۱۱ قطعنامه ۲۲۳۱ آمده است، بار دیگر موضوع «برجام» و آینده آن را رسانه‌ای و خبرساز کرده است.

در نقد این شرایط، کارشناس سیاسی در یکی از روزنامه‌های صبح تهران نوشته است: «…آمریکا و اروپا همچنان سیاست دو پهلو و مبتنی بر تعلیق را ادامه می‌دهند. یعنی از یکسو تأکید می‌کنند که برجام «در دستور کارشان نیست» و از سوی دیگر از دیپلماسی به عنوان تنها راه حل برای مسأله هسته‌ای ایران سخن می‌گویند. هنوز نشانه‌ای که حکایت از عدول طرفین از سیاست‌هایشان باشد مشهود نیست.»

همچنین «معضل واشنگتن این است که اگر اکنون برجام احیا شود، نه تنها ایران از رفع تحریم‌ها سود می‌برد، بلکه در دو سررسید مورد اشاره نیز برنامه هسته‌ای و موشکی‌اش به‌طور کامل از قید تحریم‌ها رها خواهند شد. این امر از یک سو درایت و مال اندیشی شایسته تیم مذاکره‌کننده قبلی ایران و از سوی دیگر بی‌توجهی دولت سیزدهم به محتوای برجام و اهمیت عنصر زمان در آن را نشان می‌دهد.»

در داخل کشور آنچنان که مشهود است، اخبار و ارائه نظر از سوی دولت و به‌ویژه وزیر خارجه چندان معطوف به زنده سازی خبری و رسانه‌ای درباره برجام نیست. آخرین اطلاع‌رسانی و اعلام مواضع از سوی وزیر خارجه ایران این جمله بود که ما پیشنهادها و راه‌حل‌های خود را برای دستیابی به توافق همه‌جانبه و نهایی به‌صورت مکتوب به آژانس و رئیس مذاکره‌کننده از سوی اروپا و آمریکا ارائه داده‌ایم.

از بررسی شرایط کنونی درباره معاهده برجام، برمی‌آید که هر دو طرف فعلاً سیاستی را پیش گرفته‌اند تا از یکسو «پایان گفتگو» درباره برجام تلقی نشود و از سوی دیگر با رصد مجموعه شرایط در حالی‌که برجام به نفس، نفس افتاده است، همچنان روزنه دستیابی به توافق نهایی مسدود دیده نشود!

در چنین فضایی که فعلاً «نه سیخ می‌سوزد و نه کباب»، اولیانوف، نماینده رسمی روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در پیامی تویتری نوشت: «به نظر می‌رسد که آمریکا و تروئیکای اروپا تصمیم گرفته‌اند که برجام را که همچنان دستاورد بزرگی در زمینه عدم اشاعه هسته‌ای بوده، از بین ببرند. هر روز تأخیر در از سرگیری گفت‌وگوهای وین، ما را به نقطه بدون بازگشت نزدیک‌تر می‌کند.» نماینده پوتین در گفتگوهای برجام، سه کشور اروپایی عضو برجام را مقصر عدم حصول نتیجه در گفت‌وگوها درباره برنامه هسته‌ای دانست.

اغلب گزارش‌ها و نقدها اقدام درباره معاهده برجام را منوط به ادامه بحران جنگ اوکراین و سرنوشت پایانی آن ارزیابی می‌کنند. واقعیت این است که نه پوتین در بحبوحه جنگ در اوکراین، تمایلی به توافق نهایی و مطلوب ایران و غرب (آمریکا و اروپا) در پرونده مذاکرات برجام دارد و نه بایدن که وارد مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری آینده آمریکا شده است، تلاشی برای به سرانجام رسانیدن مذاکرات برجام می‌کند. در چنین فضای خبری و رسانه‌ای تنها نشان این است که برجام به نفس، نفس افتاده است، مذاکرات طرفین برای توافق نهایی مسکوت مانده است و سرنوشت مذاکرات برجام به شدت به چگونگی پایان جنگ در اوکراین گره خورده است.

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.