طی روزهای گذشته سخنگوی محترم هیات دولت اعلام فرمودند: هیات‌وزیران واردات یک‌میلیون تن فولاد را تصویب نموده است، وزیر محترم بازرگانی نیز همین خبر را به علاوه حذف قسمت یا تمامی تعرفه واردات فولاد خبر دادند که استماع این اخبار انگیزه تنظیم این مکتوب (جهت اظهارنظر و یادآوری نکاتی چند که در طول سالیان سال در اثر تجربه کسب گردیده است) را فراهم آورد. با عنایت به اتمام فصل کاری سازه‌ای در کشور با کاهش تقاضای فولاد در بازار داخلی و خارجی (که مسلما تعادل قیمت‌ها را به دنبال خواهد داشت) به نظر می‌رسد هیات‌ محترم دولت در تصویب این مصوبه و وزیر محترم بازرگانی با اعلام این خبر و درج آن در رسانه‌ها نسبتا شتاب‌زده عمل کرده‌اند که به تبع آن احتمالا همین امر مشکلاتی ریز و درشت در تنظیم بازار را موجب خواهد شد. دلیل این تصمیم‌گیری در چنین زمانی که تقاضا در بازار کاهش چشمگیری داشته چه می‌تواند باشد؟!

ملاحظه کاهش نسبی قیمت‌ها در هفته‌های گذشته و از طرفی پایان فصل کاری، مبین رجعت تعادل در بازار است که این اقدام نسنجیده‌ چه بسا این ترمیم منطقی و طبیعی را تحت‌ شعاع قرار دهد.

اگر هم قرار بود این کار صورت پذیرد بایستی در ماه‌های گذشته که اوج مصرف بود صورت می‌پذیرفت، نه حالا که قیمت‌ها به جهت کاهش مصرف رو به پایین است.

و اگر سازمانی به طور مثال جهت ساخت‌وساز مناطق زلزله‌زده به طور مقطعی و موضوعی نیاز به یک‌سری واردات داشته باشد، نباید اینگونه به وسیله رسانه‌های جمعی مطرح شود و مسوولان شخصا در تلویزیون ظاهر شوند و این خبر را اعلام کنند، حداقل این است که به وسیله گوینده این خبر اعلام شود تا جایی برای اصلاح آن وجود داشته باشد.

بدیهی است به محض انتشار این خبر که ایران یک‌میلیون تن محصولات فولادی وارد خواهد کرد، آنهایی که نبض بازار جهانی را به دست دارند طی یک تبانی جهانی به طور سرسام‌آوری قیمت‌ها را بالا خواهند برد.

همین امر باعث وجود عدم تعادل مجدد در بازار داخلی و خارجی خواهد شد، در حالی که به جرات می‌گویم مصرف داخل را می‌توان در داخل تولید کرد، در غیر اینصورت هم، جهت جلوگیری از بالا رفتن قیمت‌های خارجی، نباید اخبار واردات یک‌میلیون تنی فولاد را از طریق رسانه‌های جمعی منتشر کرد تا این خبر تبعاتی را به دنبال داشته باشد.

در حال حاضر جهت ممانعت از ایجاد تصمیم‌های متشابه توسط دست‌اندرکاران، پسندیده‌تر و به جا است که به نحو مقتضی و شایسته این خبر اصلاح شود. مثلا اعلام شود تا آخر سال یک‌میلیون تن فولاد وارد خواهد شد تا اثرات سوءآن دست کم کاهش یابد و اما در خصوص یارانه، چون موضوع خرید یک‌میلیون تن فولاد به تصویب هیات محترم دولت رسیده است قطعا با یارانه همراه خواهد بود، چرا که خرید بدون یارانه آزاد است و نیاز به مصوبه هیات محترم دولت ندارد، باید در این خصوص نیز به عرض رساند که هیچ گرهی با پرداخت یارانه تاکنون گشوده نشده و نخواهد شد.

در جای‌جای دنیا خاصه دول مترقی و توسعه یافته، «یارانه» را جهت حفظ و افزایش تولید و ایجاد اشتغال به تولیدکنندگان اختصاص می‌دهند، نه برای واردات چرا که واردات نه تنها اشتغال را از بین می‌برد و ارزش افزوده را نیز از کف کشور واردکننده خارج و آن را نصیب کشور صادر کننده می‌کند، بلکه به تجربه ثابت شده کالای وارداتی که با یارانه وارد کشور شده و چون قرار بر آن بوده که در اختیار عموم قرار بگیرد، مردم بیش از نیاز منطقی و طبیعی خود اهتمام به خریداری آن کالا نموده‌اند تا آنجایی که سرمایه‌ها و پس‌اندازها در خدمت احتکار این نوع کالا قرار می‌گیرد و مبرهن است نتیجه چیزی جز بلبشور و کمبود نخواهد بود و برعکس اگر آن را در اختیار عده‌ای خاص نه عام قرار دهیم (تا توزیع عموم را متقبل شوند)، طبیعی است که در آن موقع با دستان خود میدان احتکار و جولان رانت‌خواری را برای اقلیت منظمی به وجود آورده‌ایم تا منافع اکثریت نامنظم (مردم) را به دست بگیرند که دور از موازین برابری و عدالت است و باز همچون مورد قبلی، نتیجه روشن است.

با رجوع به آرشیو وزارت بازرگانی به روشنی می‌توان دریافت که هر وقت تعرفه‌ واردات فولاد کاهش یافته به همان اندازه قیمت‌های فولاد را فروشندگان خارجی افزایش داده‌اند و این مبلغ محذوف نه به تولیدکننده، نه به مصرف‌کننده و نه به دولت اختصاص یافته، بلکه به طور مستقیم به جیب فروشندگان خارجی سرازیر شده است و از طرفی همین خبر واردات و حذف تعرفه می‌تواند تولید کشور را هم به مخاطره بیاندازد و عدم اطمینان به سرمایه‌گذاری و کارآفرینی را به دنبال داشته باشد.

تقی بهرامی نوشهر، رییس انجمن فولاد ایران