سینما را سرمایه‌ها می‌گرداند

ناصر رفایی

کارگردان سینما

چیزی که سینما را می‌گرداند و بر آن تسلط کامل دارد قدرت سرمایه است و تماشاگران تابع موج اکران هستند. به خاطر اهمیت سرمایه در سینما عموما به فیلم‌هایی اهمیت داده‌ می‌شود که امکان بازگرداندن سرمایه به شکل وسیع را داشته ‌باشند. از طرفی تماشاگر نیز به نوعی تربیت شده که با موجی که جریان سرمایه راه می‌اندازد، همراه می‌شود.برخی اصطلاحات در سینمای ما باب شده است که وجود خارجی ندارد. یکی از آنها سرمایه‌گذار است که در سینمای ما فقط یک اصطلاح است.

البته سرمایه‌گذاری‌های ابتدایی و بعضا مضحکی در تهیه فیلم‌های تلویزیونی آن هم صرفا برای شروع و به عنوان پیش‌برنده کار اتفاق می‌افتد که سازنده هم مطمئن است بعد از ساخت و ارائه فیلم به تلویزیون پولش را می‌گیرد و می‌تواند جوابگوی سرمایه‌گذار باشد. اما سرمایه‌گذاری که حاضر باشد با علاقه در فرهنگ و سینما سرمایه‌گذاری کند تقریبا نایاب است و اگر هم وجود داشته باشد نمی‌توان امیدوار بود که برخوردی حتی اتفاقی با این سرمایه‌گذار را نداشت.بعضی فیلم‌ها مشخصا برای سینمای بدنه ساخته می‌شوند که آن هم فرمول‌های خاص خودش را دارد. برای مثال کافی است یک ستاره را که مطمئن هستید نزد تماشاگران از محبوبیت برخوردار است در میان بازیگران خود قرار دهید تا قبل از ساخت فیلم، پخش‌کننده فیلم را از شما بگیرد.

نمی‌شود سالن‌دارها را در این زمینه مقصر دانست؛ چون آنها دخالت زیادی در روند انتخاب فیلم ندارند. در دورانی که من برای پخش فیلم‌هایم تلاش می‌کنم دیده‌ام که سالن‌دارها هم تابع فضایی هستند که در سینما وجود دارد.اینکه چرا توجه به جریان ناعادلانه پخش فیلم مسکوت مانده است و حداقل برخوردی رسانه‌ای با آن نمی‌شود و چرا وزارت ارشاد به عنوان متولی امر که با همه مراحل ساخت یک فیلم سروکار دارد در مرحله پخش خود را کنار می‌کشد، برای ما مبهم است.حتی اگر تنوعی نابرابر در حوزه پخش به وجود بیاید؛ مانند اتفاقی که در سینمای هنر و تجربه افتاده و تا حدی هم موفق عمل کرده است، شاید ما پاسخ خواسته‌های خود را بگیریم. البته سینمای هنر و تجربه هم هنوز در برگرداندن سرمایه نتوانسته است به نتیجه مطلوب برسد. اما می‌توان به آینده‌ آن امیدوار بود، شورای راهبردی سینمای کودک هم قراری برای اکران فیلم‌های کودک و نوجوان به وجود بیاورد که امیدواریم این امر محقق شود.