مدل روحانی برای حمایت از کالای داخلی

به نظر می‌رسد مهم‌ترین این اظهارنظرها، روز گذشته و از زبان رئیس‌جمهوری ایران در حاشیه بازدید از بیست‌وسومین نمایشگاه بین‌الملی نفت، گاز و پتروشیمی مطرح شد. حسن روحانی در جمع فعالان و مسوولان حوزه نفت با تاکید بر اینکه «اساس سیاست دولت تعامل سازنده، موثر و برد – برد با دنیا است»، بر نقش فرا اقتصادی نفت تاکید کرد و گفت: عملکرد صنعت نفت برای قدرت ملی، امنیت و دیپلماسی کشور حائز اهمیت است. روحانی در بخش دیگری از سخنان خود استفاده از توانمندی‌های داخلی را منوط به اعمال تحریم‌ها ندانست و رابطه صمیمانه با شرکت‌های داخلی را نعمت دانست. رئیس‌جمهوری در عین حال به مساله تولید محصولات داخلی با کیفیت مورد قبول تاکید کرد و همکاری با شرکت‌های بین‌المللی را میانبری برای به دست آوردن افزایش کیفیت و تکیه به تولید داخل ارزیابی کرد.

 این اظهارنظرها صبح روز گذشته در حالی مطرح شدند که نام «ایران» و «تصمیم ترامپ درباره برجام» به تیتر بسیاری از رسانه‌های خارجی تبدیل شده بود. در بسیاری از گزارش‌ها و تحلیل‌های بین‌المللی در حالی یکی از بزرگترین ریسک‌های بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه ایران کاهش صادارت نفت و جذب سرمایه‌ از سمت صنعت نفت ایران اعلام شده بود که  معاون امور بین‌الملل و بازرگانی وزیر نفت نیز صبح روز گذشته در نشست کارگروه مشترک ایران و روسیه در حاشیه نمایشگاه‌ بین‌المللی نفت گفت: «تصمیم   ترامپ هر چه باشد شرایط صنعت نفت ایران به پیش از سال ۹۲ و دوران تحریم‎ها برنمی‌گردد.»معاون شرکت ملی نفت ایران در امور توسعه و مهندسی نیز روز گذشته در مصاحبه با الجزیره،  با اشاره به توان شرکت‌های داخلی در توسعه صنعت نفت و گاز گفت: ما اذعان داریم که به شرکت‌های بین‌المللی برای سرمایه‌گذاری نیاز داریم، اما این به آن معنا نیست که غیبت این شرکت‌ها موجب توقف توسعه نفت ایران باشد.

اما در فاصله اعلام نظر نهایی ترامپ (که طبق توییت ترامپ ساعت ۱۰:۳۰ به وقت تهران اعلام شده بود) برای تمدید تعلیق تحریم‌ها علیه ایران، بازار جهانی نفت نیز که در معاملات روز دوشنبه به بالاترین سطح در سه سال و نیم گذشته رسیده بود، در فضایی انتظاری با افت قیمت همراه شد. به این ترتیب بازار نفت که در هفته‌های اخیر با تکیه به ریسک از بین رفتن برجام، با رشد چشم‌گیری همراه شده بود، دیروز را به شناسایی سود و اصلاح قیمت‌ها اختصاص داد. هر بشکه نفت خام برنت دیروز و تا لحظه تنظیم این گزارش، با ۸۱ سنت کاهش قیمت به ۳۶/ ۷۵ دلار بر بشکه رسید. شاخص نفت WTI نیز که در معاملات روز دوشنبه از سقف ۷۰ دلار عبور کرده بود، روز گذشته ۹۳ سنت کاهش قیمت را به ثبت رساند و   ۸۰/ ۶۹ دلار بر بشکه معامله شد.

 به گزارش رویترز، خروج ترامپ از توافق چندجانبه برجام نه تنها ممکن است صادرات نفت خام ایران را تحت تاثیر قرار دهد، بلکه احتمال شعله‌ور شدن تنش‌های ژئوپلیتیک در خاورمیانه را نیز که روزانه یک‌سوم از تقاضای جهانی نفت را تامین می‌کند، افزایش می‌دهد. این سناریو که به معنای رشد مجدد قیمت نفت زیر سایه ریسک‌های ژئوپلیتیک است، در حالی از سوی رویترز مطرح می‌شود که محتوای سخنان حسن روحانی در جمع نمایندگان شرکت‌های سازنده تجهیزات، شرکت‌های اکتشاف و تولید و دانشگاه‌های طرف قرارداد نفت و همچنین مدیران ارشد وزارت نفت، پیام دیگری به همراه دارد. روحانی ضمن تاکید بر سیاست تعامل سازنده با دنیا گفت: «این دولت از ابتدا رویکرد تعامل سازنده با دنیا را به منظور دستیابی به شرایط برد -برد مدنظر قرار داده است، البته ممکن است یک شرایط استثنایی هر زمانی پیش بیاید. به هر حال یک آدم خاصی بیاید در کشوری حاکم شود و شرایط خاصی را به وجود بیاورد؛ اینها در دنیا وجود دارد و از آن عبور می‌کنیم. ممکن است دو، سه ماه هم مشکل داشته باشیم اما به هر حال از آن عبور می‌کنیم.»

تحریم نعمت نیست

«اینکه برخی می‌گویند تحریم نعمت است و به واسطه تحریم از توانمندی‌های داخلی بیشتر استفاده می‌کنیم، نباید فقط این‌گونه باشد. رابطه صمیمانه ما با شرکت‌های داخلی نعمت است، باید این رابطه همیشه باشد نه اینکه بگوییم چون تحریم شدیم مجبوریم برویم در داخل کار کنیم. با تحریم یا بدون تحریم باید به سمتی برویم که توانمندی‌های داخلی کشور به کار گرفته شود.»  رئیس‌جمهوری با اشاره به طرح‌های وزارت نفت در بهره‌مندی از توان سازندگان، شرکت‌های اکتشاف و تولید و شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی گفت: وزارت نفت در به‌کارگیری توانمندی‌های داخلی مصمم است و دولت هم موظف است فضای کسب‌وکار مناسب را برای صنعت عظیم نفت فراهم کند.

جایگاه نفت ویژه است

بر اساس گزارش‌های موجود، روحانی در نشست روز گذشته با بیان اینکه صنعت نفت به‌طور کلی چه در بالادستی و چه در پایین‌دستی در مجموع یک صنعت کاملا راهبردی است، یادآور شد: نفت هیچ وقت مساله صرفا اقتصادی نبوده است. صنعت نفت در درجه اول مساله سیاسی بوده و بعد مسائل اقتصادی و اجتماعی را هم در برگرفته است. رئیس‌جمهوری با بیان اینکه صنایع دیگر هم ارزشمند هستند، اما جایگاه نفت ویژه است و از نظر تاثیرگذاری در زندگی مردم هم نقش بسزایی دارد، گفت: در جامعه ما نان هم وابسته به انرژی است، به‌طوری که اگر گاز دچار مشکل شود، نانوایی‌ها هم با مشکل مواجه می‌شوند.وی عملکرد صنعت نفت را برای قدرت ملی، امنیت و دیپلماسی کشور حائز اهمیت برشمرد و گفت: از آنچه امروز در زمینه همکاری شرکت‌های اکتشاف و تولید و سازندگان و شرکت‌های دانش‌بنیان با وزارت نفت دیدم بسیار خرسندم. برقراری رابطه درست بین شرکت‌ها و دولت بسیار مهم است.

راه میانبر برای افزایش کیفیت محصولات داخلی

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، رئیس‌جمهوری در ادامه خاطر نشان کرد: در تعامل بین دولت و شرکت‌های صنعتی و نفتی اولین قدم، وجود رابطه صحیح بین دولت و شرکت‌هاست. باید به یکدیگر اعتماد داشته و کمک کنیم و لازمه آن این است که دقیق و درست سخن بگوییم، چرا‌که اگر یک دستگاه اجرایی می‌خواهد به یک محصول حساس و بسیار مهم متکی شود که سرمایه زیادی را به آن اختصاص می‌دهد، بسیار مهم است که در این امور به‌طور دقیق و صحیح چگونگی ساخت و عملکرد آن محصول تشریح شود.

روحانی فعالیت مشترک با شرکت‌ها و فناوری خارجی و سپس رسیدن به استقلال کامل را یک راه میانبر برای افزایش کیفیت و اتکای به تولید داخلی دانست و گفت: برای تولید محصولات و فناوری‌های حساس اگر بتوانیم در آغاز با شرکت‌های معروف و قابل اعتماد خارجی مشارکت داشته باشیم این کار می‌تواند راه میانبری باشد تا سریع‌تر به نتیجه برسیم. او خاطر نشان کرد: شرکت‌ها باید اعتماد داشته باشند که دولت و دستگاه اجرایی هر جا تشخیص دهد که تولیدات داخلی قابل اعتماد هستند، بلافاصله خرید خارجی آن کالا را قطع خواهد کرد، حتی اگر تولید داخلی ۱۰ تا ۲۰ درصد گران‌تر هم باشد، باز هم قابل قبول است که این خرید انجام شود تا صنعت داخلی متحول شده و روی ریل سرعت قرار بگیرد. رئیس‌جمهور تصریح کرد: امروز وزارت نفت نیز مصمم است که از توان و امکانات داخلی در حوزه‌های فعالیت خود استفاده کند.

تحریم یا غیرتحریم؛ توان داخل در اولویت است

روحانی با بیان اینکه وزارت نفت در استفاده از توان و امکانات داخلی مصمم است، بر این موضوع تاکید کرد. وی همکاری در ساخت لوله‌های بدون درز (CRA) را که از سوی وزارت نفت دنبال می‌شود، یا توان ایجاد شده در کشور در ساخت سکوهای دریایی یا توسعه فازهای پارس جنوبی یا ساخت کمپرسورها در قدرت‌های قابل قبول یا کار در زمینه تاسیسات سرچاهی یا مته‌های حفاری و... را بسیار حائز اهمیت و ارزشمند برشمرد و گفت: اینجاست که در کنار فواید اقتصادی و اشتغال‌زایی که هر دو مهم است، غرور و نشاط و امید ملی برای کشور به ارمغان می‌آید. رئیس‌جمهوری گفت: ملت ما باید امیدوار به آینده باشد و با نشاط کار کند. شرکت‌های دانش بنیان و شرکت‌هایی که خوداتکایی برای کشور می‌آفرینند ارزشمند هستند، چراکه سرمایه عظیم غرور ملی و امید را برای مردم به همراه می‌آورند.

 رئیس‌جمهوری بر ضرورت نگهداشت و افزایش تولید نفت تاکید کرد و افزود: بهره‌وری و مدیریت صحیح و اصولی نیز باید مدنظر قرار گیرد. برنامه‌ریزی و مدیریت درست از هر تکنولوژی و قدرت نرمی ارزشمندتر است. وی امتیازات ویژه صنعت نفت را اعتبار این صنعت برای جذب سرمایه‌گذاری عنوان کرد و گفت: شرکت ملی نفت یا شرکت ملی گاز می‌توانند با امضا و اعتبار و متکی به خود نسبت به جذب سرمایه اقدام کنند و این مزیت صنعت نفت است.وی یادآور شد: کمک بزرگی که دولت باید به صنعت نفت کند، شاید در ظاهر تسهیلات مالی باشد یا این‌که جنس تولیدی صنعت را بخرد، اما از آن مهمتر این است که دولت فضای مناسبی برای کار و فعالیت صنعتگران نفت ایرانی و خارجی فراهم کند.

تاکید بر میادین مشترک

رئیس‌جمهوری در ادامه به همکاری مشترک با جمهوری آذربایجان در خزر اشاره کرد و گفت: برای نخستین‌بار با یک کشور همسایه می‌خواهیم در یک مخزن دریایی کار مشترک انجام دهیم و ممکن است در آینده چنین توافقی با ترکمنستان هم داشته باشیم. ما منابع مشترک زیادی داریم. وی با تاکید بر این‌که باید در غرب کارون و پارس‌جنوبی تلاش‌ها با سرعت بیشتری ادامه پیدا کند، عنوان کرد: امیدوارم در دولت دوازدهم پارس‌جنوبی را تکمیل کنیم و به سرانجام برسانیم و قدم بعدی رسیدن به تولید پایدار در این میدان است. روحانی بر اهمیت پروژه توسعه منطقه جاسک، اهمیت توجه به مسوولیت اجتماعی در صنعت نفت و اهمیت تامین منابع مالی در این صنعت تاکید کرد. رئیس‌جمهوری توجه به سرعت و زمان انجام پروژه‌ها را مورد تاکید قرار داد و گفت: امروز برای انجام پروژه‌ها نباید بحث چند سال مطرح باشد، بلکه باید بر مبنای ماه برنامه‌ریزی و فعالیت داشته باشیم. رئیس‌جمهوری با اشاره به تامین منابع مالی در اجرای پروژه‌های مختلف، اظهار داشت: هر پروژه‌ای نیازمند تامین مالی است که معمولا توسط بانک‌ها و صندوق‌ها انجام می‌شود و در این زمینه وزارت نفت می‌تواند، صندوقی را ایجاد کرده و روی پای خود بایستد.

لزوم صادرات گاز

 روحانی در بخش دیگری از سخنان خود، لزوم توجه به صنایع پایین‌دستی نفت به‌ویژه پتروشیمی را حائز اهمیت دانست و گفت: اینکه به جای صادرات گاز از آن در صنعت پتروشیمی کشورمان استفاده شود، می‌تواند ارزش افزوده بالاتری را وارد کشورمان کند لذا اگر فعال شود از لحاظ درآمدی و اشتغال‌زایی می‌تواند بسیار مؤثر باشد و در این راستا امسال وزارت نفت، سه پالایشگاه مهم را افتتاح می‌کند و این در چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی بسیار ارزشمند است.

وی به توسعه گازرسانی در دولت تدبیر و امید اشاره کرد و گفت: این اقدام ارزشمند هم از نظر حفظ محیط‌زیست و هم از نظر بهبود رفاه مردم اهمیت دارد و امیدواریم همانطور که در دستور کار وزارت نفت است، شاهد گازرسانی به ۵ هزار روستای دیگر باشیم. روحانی همچنین از افتتاح سه پروژه پتروشیمی تا پایان امسال خبر داد.رئیس‌جمهوری در پایان اذعان داشت: به‌نظر من اگر صدها بار هم رفراندوم بگذاریم، باز هم مردم بیش از 2/ 98 درصد به استقلال رای می‌دهند؛ کسی به وابستگی رای نمی‌دهد. اگر صد‌بار رفراندوم بگذاریم، مردم باز هم به آزادی رای می‌دهند؛ مردم به مردمسالاری رای می‌دهند؛ مردم به دیکتاتوری رای نمی‌دهند. بین اسلام و غیراسلام، مردم به اسلام رای می‌دهند. وی خاطرنشان کرد: دولت‌ها همه موقت است؛ آنچه می‌ماند اراده ملت است. ملت ایران با اراده‌اش به حرکت در مسیر استقلال و آزادی ادامه می‌دهد.