مجازات روسی
تب و تاب سقوط جنگنده روسی به دست ارتش ترکیه هنوز فروکش نکرده است. مقام‌های روسی به هر زبانی خشم خود را از اقدام آنکارا اعلام می‌کنند. در جدیدترین اقدام، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در سخنرانی سالانه خود، سخنان تند و تیزی علیه ترکیه ایراد کرد. او در این سخنرانی با درخواست از جامعه بین‌الملل برای مبارزه با تروریسم اعلام کرد که رئیس‌جمهور ترکیه از این مسیر خارج شده است. پوتین با اشاره به این که هیچ ضرورتی به ساقط کردن سوخوی 24 روسی نبود اعلام کرد آنکارا جنگنده را متهم به تخلف از حریم هوایی‌اش کرده اما چنین نبود. پوتین در سخنرانی سالانه‌اش جمله‌ای گفت که تعجب بسیاری را برانگیخت.

او گفت: «الله می‌داند که شما چه کار کردید.» او که در جمع نخبگان سیاسی در سالن سن جورج در کرملین سخن می‌گفت و همسر خلبان کشته شده و بسیاری دیگر هم در این نشست حضور داشتند، افزود: «احتمالا الله با محروم کردن مسوولان ترکیه‌ از احساس و عقل می‌خواست آنها را مجازات کند.» رئیس‌جمهور روسیه همچنین اعلام کرد که پاسخ کشورش به سرنگون کردن جنگنده روسی اگرچه فراتر از تحریم‌های توریستی، اقتصادی و لغو پروژه‌های اقتصادی و قراردادهای کاری خواهد رفت اما نظامی نخواهد بود. پوتین خطاب به مقام‌های آنکارا اعلام کرد: «اگر شما انتظار واکنشی هیستریک از ما دارید، اگر شما می‌خواهید ما به خطری برای خودمان و جهان تبدیل شویم کور خوانده‌اید. ما چنین نخواهیم کرد.» رهبر کرملین افزود: «اگر کسی فکر می‌کند که آنها می‌توانند مرتکب جنایات جنگی شوند، مردم ما را بکشند و از زیر مجازات آن بگریزند و فقط ممنوعیت بر سیب‌زمینی و معدودی تحریم در قراردادهای ساخت‌وساز یا سایر صنایع بر آنها تحمیل شود اشتباه کرده‌اند.» پوتین با اشاره به این که اقدام ترکیه در سرنگونی جنگنده روسی را فراموش نخواهد کرد، گفت: ترکیه از اقداماتش پشیمان خواهد شد و روسیه نمی‌تواند کمک آنکارا به تروریست‌ها را نادیده بگیرد. اندکی پس از سخنان پوتین، الکساندر نوواک، وزیر انرژی روسیه اعلام کرد که مسکو مذاکره با آنکارا بر سر خطوط لوله گاز را به حال تعلیق در آورد.

از سوی دیگر، مقامات ترکیه هم به هر وسیله‌ای تلاش دارند تا با روس‌ها کنار آیند و به تعبیری «دل مسکو را به دست آورند.» بر همین اساس، به گزارش نیویورک‌تایمز، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه در کنفرانسی مطبوعاتی پس از دیدار با مولود چاوش اوغلو، همتای ترکیه‌ای‌ خود در بلگراد گفت: وزیر خارجه ترکیه به مساله جدیدی درباره سرنگونی جنگنده روسیه اشاره نکرد و موضع رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه و احمد داود اوغلو، نخست‌وزیر این کشور را تکرار کرد. وی گفت که روابط آنکارا و مسکو مثل قبل نخواهد شد. لاوروف گفت: «ما به مردم ترکیه به‌عنوان دوست می‌نگریم و آنها را با کسی که دستور سرنگونی جنگنده ما را داد، یکی نمی‌دانیم. روابط ما با ترکیه هرگز مثل قبل نمی‌شود.» با این حال، داود اوغلو، نخست‌وزیر ترکیه به مصاف با رئیس‌جمهور روسیه رفت. داود اوغلو روس‌ها را متهم کرد که با درشت‌گویی پا جای پای شوروی گذاشته و «به تبلیغاتی به سبک شوروی» متوسل شده‌اند. به گزارش نیویورک‌تایمز، نخست‌وزیر ترکیه در جمع خبرنگاران در آنکارا افزود: «در دوران جنگ سرد ماشین تبلیغاتی شوروی وجود داشت. هر روز این ماشین تبلیغی، یک دروغ جدیدی سر هم می‌کرد. آنها خودشان به این دروغ‌ها باور داشتند و انتظار داشتند دنیا هم دروغ آنها را باور کند.» داود اوغلو اتهامات طرف روسی را «بی‌معنی» خواند و افزود: «این روشی سنتی است، اما ریشه در گذشته دارد و اکنون بار دیگر رخ نموده است.»