برنامه ششم توسعه - ۲۶ آذر ۹۴
به تازگی از جزئیات برنامه ششم توسعه که از سوی سازمان برنامه تهیه شده، رونمایی شده است. این سیاست‌های کلی بر پایه‌ محورهای سه‌گانه‌ «اقتصاد مقاومتی»، «پیشتازی در عرصه‌ علم و فناوری» و «تعالی و مقاوم‌سازی فرهنگی» و با درنظرگرفتن واقعیت‌های موجود در صحنه داخلی و خارجی تنظیم شده است تا به تحقق اهداف برنامه‌ ششم کمک شود.

نکات قابل توجه و جالبی در این جزئیات وجود دارد، از جمله تشکیل وزارت انرژی، تعطیلی دانشگاه علمی-کاربردی و همین‌طور حمایت از صنایع کوچک و متوسط. ولی نکته قابل توجه در این برنامه ریزی‌ها این است که این برنامه‌ها ضمانت اجرایی ندارند. هرزمان که درآمد نفتی ایران زیاد شده است برنامه‌های توسعه به کنار رفته‌اند. البته این بحران مختص به دولت خاصی نیست. دلار‌های نفتی به قدری نیرومند هستند که برنامه‌ریزی‌ها را تغییر می‌دهند. البته مسلم است که کشور یکسری اصول کلی دارد که باید در هر دولتی رعایت و اجرا شود. اصولی مانند حداکثر صرفه‌جویی، ارتقای بهره‌وری، کاهش هزینه‌های جاری دولت، افزایش هزینه‌های عمرانی دولت، بهبود فضای عمومی کسب‌وکار، سامان دادن قوانین و از این قبیل سیاست‌ها. اما تدوین این سیاست‌ها در کشور قابلیت برنامه‌ریزی ندارد. شرایط اقتصادی کشور به قدری با نوسانات شدید روبه‌رو است که در آینده مشخص نیست با چه اتفاقاتی روبه‌رو خواهیم شد، بنابراین نمی‌دانیم دقیقا چه برنامه‌ای تهیه خواهد شد. به همین دلیل این برنامه هرگز به‌طور کامل اجرا نشده و در بهترین حالت 30-40درصد از این برنامه‌های توسعه مطابق برنامه حرکت کرده است. چنین به نظر می‌رسد که ضرورتی به تدوین این‌گونه برنامه‌ها به این صورت نیست و تنها به پیچیده‌تر شدن قوانین منجر می‌شود.

سید‌محمد مجیدی
عضو گروه باشگاه اقتصاددانان