سد و نیروگاه سنگ توده 2  نمونه‌ای موفق از صادرات خدمات فنی - مهندسی
ابراهیم عبدالله زاده هنوز مدت زیادی از روزگاری که بخش عمده صادرات ایران را نفت خام، فرش، پسته و زعفران تشکیل می داد، نگذشته است. اما چند سالی است که محصولات و طرح‌های جدیدی به سبد صادرات ایرانی‌ها به خارج از کشور وارد شده که از جنس دانش و فن هستند و مایه افتخار و سربلندی ایرانیان. این محصولات و طرح‌های جدید، ساخته و پرداخته هوش و توان علمی و فنی مهندسان و کارشناسان ایرانی اند و خارجی‌ها را به تحسین و شگفتی وا می دارند. «سد و نیروگاه سنگ توده 2» به عنوان نخستین سد و نیروگاه ایرانی در تاجیکستان، یکی از این طرح‌هاست؛ طرحی که به عنوان یک نمونه موفق از صادرات خدمات فنی - مهندسی شرکت فراب به کشور تاجیکستان، هم اکنون به نمادی برای همکاری‌های مشترک دو کشور ایران و تاجیکستان تبدیل شده است.
رئیس جمهور تاجیکستان: ایرانی‌ها پروژه‌ها را بهتر انجام می دهند
رئیس جمهوری اسلامی ایران که پس از سفر پنج روزه خود در شهریورماه امسال به کشورهای قزاقستان و تاجیکستان، به دیدار مقام معظم رهبری رفته بود، پس از ارائه گزارشی از دستاوردهای این سفر، با یادآوری گفت‌وگوی دوجانبه با رئیس‌ جمهور تاجیکستان گفت: همزمان با این سفر، سد و نیروگاه سنگ توده 2، توسط دو رئیس‌ جمهور به بهره‌برداری رسید.
رئیس‌ جمهوری، افتتاح سد و نیروگاه ۲۲۰ مگاواتی سنگ توده ۲ را که با استفاده از توان و ظرفیت متخصصان ایرانی، طراحی و ساخته شده است، باعث افتخار ایران دانست و گفت: امروزه مهندسان ایرانی در خارج کشور، می‌توانند خدمات ارزنده‌ای به کل منطقه ارائه دهند و همه مسئولان تاجیکی نیز می‌گفتند که ایرانی‌ها در مقایسه با سایر کشورها، پروژه‌ها را بهتر انجام می‌دهند.
دکتر روحانی افزود: رئیس‌ جمهوری ترکمنستان می‌گفت مهندسان ایرانی در بسیاری زمینه‌ها از همه کشورهای دیگر بهتر عمل می‌کنند؛ این افتخاری برای جمهوری اسلامی ایران است که در زمینه‌های مختلف می‌تواند در کشورهای منطقه فعال باشد.
آب، روشنایی است
در باور ایرانیان، آب، روشنایی است و نماد پاکی و طراوت. مهندسان توانای ایرانی نیز با ساخت سد و نیروگاه سنگ توده 2، به بهترین شکل نشان دادند که می توانند آب رفته را به جوی باز گردانند و آن را به روشنایی تبدیل کنند.
مهندس مهران لطفی مدیر عامل شرکت فراب، که شرکت ایرانی سازنده این سد و نیروگاه است، درباره ویژگی‌های آن می گوید: با راه‌اندازی طرح سد و نیروگاه سنگ ‌توده ۲، تولید انرژی برق‌آبی جمهوری تاجیکستان به میزان یک هزار گیگاوات ساعت در سال افزایش یافته و با توجه به مشکلات ناشی از کمبود شدید برق تاجیکستان در فصل سرما، این طرح منبع مطمئنی برای تأمین انرژی برق در این کشور است.
لطفی مجموع برق تولید شده در این نیروگاه تاکنون را بیش از یک و نیم میلیارد کیلووات ساعت اعلام کرد.
مدیر عامل شرکت فراب در ادامه گفت: ساختگاه سد و نیروگاه سنگ توده ۲ در ۱۸۰ کیلومتری جنوب شرقی دوشنبه و در استان ختلان، واقع شده است. سد سنگ توده ۲ از نوع خاکی با هسته رسی مرکزی بوده و طول تاج آن ۳۰۵ متر و عرض تاج آن ۱۲ متر است. این سد با دارا بودن مخزنی به حجم ۶۶ میلیون و ۵۰۰ هزار متر مکعب، ۳۱ متر ارتفاع دارد.
وی افزود: نیروگاه این سد نیز از نوع سطح جریانی است و با دارا بودن دو واحد 110 مگاواتی و جمعاً 220 مگاوات، سالانه یک هزار گیگاوات ساعت انرژی تولید می کند.
لطفی درباره تاریخچه طرح گفت: بر اساس یادداشت تفاهمی که دی ماه ۱۳۸۳ به امضای وزیران نیرو و انرژی ایران و تاجیکستان رسید، احداث سد و نیروگاه سنگ‌توده ۲ در تاجیکستان به شیوه B.O.T (ساخت، بهره برداری و انتقال) و در مدت زمان پنج سال به ایران واگذار شد که وزارت نیرو نیز شرکت فراب را به عنوان تنها شرکت ایرانی دارای تجربه و تخصص در زمینه احداث نیروگاه‌های برق‌آبی بزرگ به عنوان متولی تاسیس شرکت پروژه سد و نیروگاه سنگ‌توده ۲ (سنگاب) انتخاب کرد.
مدیر عامل شرکت فراب گفت: پس از 58 ماه کار فشرده و شبانه روزی دست اندرکاران اجرای این طرح بزرگ، واحد اول نیروگاه برق‌‌آبی سنگ‌توده 2 در دی ماه 1390 وارد شبکه برق جمهوری تاجیکستان شده و تولید انرژی در این نیروگاه آغاز شد. بهره برداری رسمی از دو واحد 110 مگاواتی سد و نیروگاه سنگ توده 2 نیز نوزدهم شهریورماه 1393 با حضور دکتر حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، و امام علی رحمان، رئیس جمهور تاجیکستان، به صورت ویدیو کنفرانس در کاخ ملت شهر دوشنبه پایتخت تاجیکستان آغاز شد.
فراب؛ صادر کننده نمونه خدمات فنی - مهندسی
فعالیت شرکت فراب از سال 1371 به عنوان پیمانکار اصلی در زمینه طراحی، تأمین، نصب و راه‌اندازی نیروگاه‌های آبی کشور آغاز شد. این شرکت در سال 1372، اجرای اولین طرح خود را در حوزه نیروگاه‌های آبی (نیروگاه هزار مگاواتی کارون یک) آغاز کرد و در سال 1381، به استقلال کامل توان مهندسی و طراحی در زمینه نیروگاه‌های آبی از پیمانکاران خارجی رسید. فراب از سال 1384، حضور در حوزه‌های نفت، گاز و پتروشیمی، نیروگاه‌های حرارتی، خارج کشور و ریلی را آغاز کرده است.
با گذشت بیش از دو دهه از فعالیت فراب، این شرکت ۴۵ واحد توربین/ژنراتور را با کلیه متعلقات و تجهیزات دیگر نیروگاهی، در داخل و خارج ایران، طراحی، تأمین و ساخت، نصب و راه اندازی کرده است. این شرکت با اجرای موفقیت آمیز طرح‌های عظیم زیربنایی، اعتماد و تکیه بر تجربیات کارشناسان سختکوش و متعهد خود و تلفیق آن با قابلیت‌های شرکت‌های بین المللی مشاور، طراح و تأمین کننده تجهیزات، به یکی از پیمانکاران موفق مجری پروژه‌های نیروگاهی تبدیل شده و گام به عرصه اجرای پروژه‌های بین المللی نهاده است.
کشورهای کنیا، تاجیکستان، سریلانکا، ترکیه، الجزایر، عراق و ارمنستان، نمونه‌های موفقی از حضور شرکت فراب در بازارهای بین المللی هستند. فراب در سال‌های 1389، 1390 و 1391 به عنوان «صادرکننده نمونه در حوزه صادرات خدمات فنی - مهندسی» انتخاب شده و مورد تقدیر قرار گرفته است. همچنین در روز ملی مهندسی سال 1392، فراب به عنوان «شرکت برتر در حوزه خدمات فنی - مهندسی»، معرفی و در چهارمین جشنواره ملی بهره‌­وری در سال 1391 نیز، این شرکت موفق به کسب «رتبه اول بهر‌ه‌­وری در گروه خدمات فنی - مهندسی» شده است.