مناظره متفاوت فرانسوی‌ها در انتخابات امسال

مناظرات انتخاباتی ریاست جمهوری فرانسه از گذشته بین دو دوره انتخابات برگزار و به‌صورت زنده در تلویزیون پخش می‌شود. در اولین سال‌های برگزاری، مناظره‌ها صرفا بین دو نامزد اصلی انتخابات برگزار می‌شد. نقش تلویزیون در انتخابات فرانسه پس از آن برجسته شد که ژنرال چارلز دوگل تصمیم گرفت در یک رفراندوم عمومی قانون اساسی جدید این کشور را برای تشکیل جمهوری پنجم فرانسه تصویب کند که مردم هم به آن رای مثبت دادند. در آن زمان، آلین پیرفیته، وزیر اطلاعات وقت، تصمیم گرفت قانونی را اجرایی کند که در مناظره نامزدهای رقیب زمان مساوی برای صحبت کردن داشته باشند. اولین مناظره تلویزیونی اینچنینی بین فرانسوا میتران و والری ژیسکاردستن در سال ۱۹۷۴ و در دفتر رادیو تلویزیون فرانسه برگزار شد که ژاکلین بادریلر، خبرنگار مطرح فرانسوی، آن را برگزار کرد. در سال ۱۹۸۸، مناظره بین میتران و ژاک شیراک برگزار شد. هر نامزد ۵۰ دقیقه زمان داشت تا از برنامه‌های خود دفاع کند و ۳ دقیقه هم برای نتیجه‌گیری در پایان برنامه اضافه می‌شد. در یکی از مشهورترین لحظات این مناظره، ژاک شیراک به میتران گفت: «به من اجازه دهید در این لحظه بگویم که نه من نخست‌وزیر هستم و نه شما رئیس‌جمهور فرانسه. ما هر دو نامزد انتخابات و در یک موقعیت برابر هستیم که باید تحت قضاوت مردم قرار بگیریم؛ تنها موضوعی که در اینجا مهم است. بنابراین اجازه بدهید شما را «جناب میتران» خطاب کنم.»

در سال ۲۰۰۲ ژاک شیراک قبول نکرد با جان ماری لوپن، بنیان‌گذار راست‌گرای افراطی حزب جبهه ملی به مناظره بنشیند. در سال ۲۰۰۷ نیز مناظره بین نیکلا سارکوزی و سگولن رویال برگزار شد. این مناظره ۲۰ میلیون بیننده تلویزیونی داشت که تعداد آن بیشتر از سال ۱۹۹۵ و کمتر از سال‌های ۱۹۸۸ و ۱۹۸۱ (با ۳۰ میلیون بیننده) بود. اولین نظرسنجی عمومی انجام شده پس از این مناظره نشان داد ۵۳ درصد نمونه نظرسنجی‌ شده، صحبت‌های نیکلا سارکوزی را متقاعدکننده‌تر دانسته‌اند. مناظره انتخابات امسال فرانسه اما متفاوت و بی‌سابقه بود. بر خلاف دوره‌های قبل که مناظره بین دو نامزد نهایی بعد از انتخابات دور اول برگزار می‌شد، برای اولین بار، اولین مناظره در روز ۲۰ مارس با حضور همه مدعیان حاضر در صحنه انتخابات برگزار شد. در این مناظره، ۵ نامزد اصلی یعنی لوپن، فیون، ماکرون، آمون و ژان لوک ملانشون حضور داشتند که به سبک میزگرد و با حضور مجریان خبرنگار در مدت ۳ ساعت و ۲۰ دقیقه به گفت‌وگو پرداختند.

البته در این مناظره دو نامزد پیشتاز انتخابات، یعنی مارین لوپن از جبهه ملی راست‌گرای افراطی و امانوئل ماکرون میانه‌رو مشاجره مستقیم‌تری داشتند. مناظره اول ۸/ ۹ میلیون نفر بیننده داشت (۴۷ درصد از کل مخاطب‌ها). یک روز پس از این مناظره، مردم واکنش‌های مختلفی در مورد تاثیرگذاری نامزدها داشتند. بر‌اساس نظرسنجی Elabe و چند نظرسنجی دیگر، ماکرون برنده بود و ۲۹ درصد تماشاچیانی که با آنها مصاحبه شد، صحبت‌های او را متقاعدکننده‌تر دانستند. پس از او ژان لوک ملانشون با ۲۰ درصد، لوپن و فیلون با ۱۹ درصد و آمون با ۱۱ درصد قرار گرفتند.

باید گفت لوپن که نماینده پوپولیست حزب جبهه ملی است که موسس آن پدرش بوده و دومین بار است که در انتخابات ریاست جمهوری شرکت می‌کند، در مناظره‌ها از مکالماتی مستقیم و زبان بدن تاثیرگذاری استفاده کرد. مثلا وقتی دیگر نامزدها نظرات خود را در مورد سیاست مهاجرت عنوان کردند، او خیلی صریح گفت: «من می‌خواهم جلوی مهاجرت‌ها را - چه قانونی و چه غیرقانونی - بگیرم و به این طرحم افتخار می‌کنم.» و یا اظهارات او در حمله به اتحادیه اروپا بسیار تند بود و خطاب به رای‌دهندگان گفت: «جهانی‌سازی وحشیانه به یک کابوس برای شما تبدیل شده است.» البته ماکرون مقتدرانه میان صحبت‌های او می‌پرید و گفت: «بر‌خلاف شما، من طرفدار سیاست مسوولانه هستم. من می‌خواهم یک فرانسه قوی در اروپا ایجاد کنم. این بزرگ‌ترین اختلاف نظر من با شما است.» اما مناظره دوم از این هم فراتر رفت و به طرزی بی‌سابقه هر ۱۱ نامزد رقیب یک جا در مناظره حضور یافتند. در این مناظره هر یک از نامزدها کمتر از ۲ دقیقه وقت داشتند به هر یک از سوالات مجری‌های برنامه پاسخ دهند. در دور اول انتخابات فرانسه که در روز ۲۳ آوریل برگزار شد، امانوئل ماکرون ۷۵/ ۲۳ درصد و مارین لوپن ۵۳/ ۲۱ درصد آرا را به‌دست آورند و این دو نامزد برای ورود به کاخ الیزه در روز ۷ مه باید بار دیگر با هم رقابت کنند.