میانجی عراقی از گمانه تا واقعیت

کامران کرمی
عضو گروه دیپلماسی

درخواست میانجی‌گری عربستان از عراق برای کاهش دادن تنش‌ها میان ایران و عربستان را که از سوی قاسم الاعرجی وزیر کشور عراق مطرح و بلافاصله از سوی خود او تکذیب شد، باید نشانه‌ای از تمایل عربستان سعودی برای تخفیف دادن بحران و تنش با رقیب منطقه‌ای خود ایران در سطح دوجانبه (کاهش تنش و عادی‌سازی روابط) و نه منطقه‌ای (فشار و شکل‌دهی به یک اجماع عربی-غربی) دانست. وزیر کشور عراق 22 مرداد در دیدار با همتای ایرانی خود در تهران با اشاره به سفر اخیر خود به عربستان و دیدار با ولیعهد سعودی گفت که محمدبن‌سلمان رسما از من درخواست کرد تا عراق واسطه‌ای بین ایران و عربستان برای کاهش تنش‌ها باشد.

پیش از این نیز ملک سلمان این درخواست را داده بود. اگرچه الاعرجی 24 ساعت بعد این اظهارات را تکذیب کرد، اما به‌نظر می‌رسد که عراق در شرایط کنونی که مقامات سعودی در حال بازسازی روابط خود با بغداد هستند، این ظرفیت را برای میانجیگری دارد، اما طبیعتا این درخواست به لحاظ عرف‌های دیپلماتیک نمی‌تواند به وزیر کشور عراق که به مراتب مقام پایین‌تری نسبت به ولیعهد سعودی دارد، سپرده شود. پیش از الاعرجی، حیدرالعبادی نخست‌وزیر عراق به دعوت مقامات سعودی به ریاض سفر کرده بود و طبیعتا اگر مقامات سعودی چنین تمایلی داشتند با العبادی مطرح می‌کردند. از سوی دیگر نزدیک به یک‌سال است که کویت رهبری میانجیگری و نامه نگاری میان ایران و عربستان را بر عهده گرفته و تاکنون تلاش هایش به نتیجه روشنی نرسیده است، بنابراین چندان نباید به تمایل مقامات سعودی برای فعال کردن میانجی‌ها برای حل و فصل تنش‌ها با ایران خوشبین بود.