در تمام دنیا روی کودکان سرمایه‌گذاری می‌کنند

آموزش موسیقی به کودکان و نوجوانان یکی از مهم‌ترین اتفاق‌ها در عرصه موسیقی برای تربیت نسل جدید است که در ایران آن‌قدر‌ها مورد توجه قرار نگرفته است. با این حال برخی موزیسین‌ها در سال‌های اخیر اهمیت این موضوع را درک کردند و پا به میدان گذاشتند. پوریا شیرین‌گو مدرس تنبک و سازهای کوبه‌ای یکی از همان‌ها است که از سال ۹۰ فعالیت حرفه‌ای خود را در زمینه تدریس و آموزش کودک آغاز کرد و در همان سال نخستین ارکستر کوبه‌ای کودکان را تشکیل داد. این ارکستر ۱۷ دی ماه نخستین اجرای رسمی خود را در سالن ارسباران برگزار کرد. به همین بهانه با این هنرمند گفت‌وگویی داشتیم که در ادامه می‌خوانید:

از چه سالی فعالیت‌های خود را شروع کردید؟

از سال ۹۰ با تحقیق بر روی کودکان ایرانی وآموزش آنها فعالیت‌های حرفه‌ای خود را آغاز کردم؛ سال ۹۱ پروژه ارکستر سفیدکوب شکل گرفت؛ از آن زمان به این فکر افتادم که چرا کودکان ما نباید همانند کودکان خارجی به‌طور حرفه‌ای کار کنند؛ با آنالیز روانشناسی وتحقیقاتی که انجام دادم به این نتیجه رسیدم که در تمام دنیا کودکانی هستند که کودکانه رفتار نمی‌کنند؛ به این ترتیب از آنها استفاده کردیم و تلاش کردیم آنها را شکوفا کنیم؛ وقتی وارد موسیقی شدم و عاشق ساز تنبک بودم، برای پیشرفت تصمیم گرفتم روی کودکان سرمایه‌گذاری کنم. چون حمایتی در این زمینه وجود نداشت به سراغ این موضوع آمدم و دیدم پتانسیل این کار را دارم و می‌توانم از پس کار بربیایم؛ با تجربه‌هایی که کم‌کم به‌دست آوردم و با دیدن کودکان انرژیم مضاعف شد.

با این تفاسیر شما معتقدید که نخستین ارکستر کوبه‌ای را در کشور ابداع کرده‌اید؟

خیلی‌ها معتقدند ما هم ارکستر کودک را تشکیل دادیم ولی من به دلایلی این نظر را رد می‌کنم؛ نخست استفاده از نوازندگان بزرگسال در این ارکستر، دوم استفاده از ساز و وسائل خارج از کوبه‌ای و سوم اینکه کار آنها آماتور وکودکانه بوده، نه حرفه‌ای. ارکستر کوبه‌ای کودک ما کاملا حرفه‌ای است؛ با دیدن این ارکستر باور نمی‌کنید که کودکان به‌طور حرفه‌ای در آن ساز می‌زنند.

لطفا کمی هم درباره اجراهای این ارکستر توضیح دهید؟

از سال ۹۱ با ۵ نوازنده اجراهایی داشتیم. در سال‌های بعد تعداد نوازندگان افزایش یافت و به ۸ نفر رسید؛ تمام نوازندگان ما کودکان زیر ۱۰ سال هستند و اینکه صرفا سازها همه کوبه‌ای بود.سال ۹۴ در کانون پرورش فکری کودک ونوجوان از این ارکستر رونمایی شد. در هنگام رونمایی قطعه‌ای کاملا کوبه‌ای با ریتم‌های ایرانی وخارجی توسط این کودکان نواخته شد که بسیار مورد استقبال قرار گرفت. حسن کار ما تنوع سازبندی بالا بود، ما در این اجرا از سازهایی چون تنبک،کاخن و... استفاده کردیم که نتایج خوبی هم داشت. این اجرا نخستین اجرای رسمی ما بود. ۱۷دی ماه هم طی یک ساعت در فرهنگسرای ارسباران این گروه اجرایی داشت. در این کنسرت ۲۷ نوازنده کودک در ۱۸ لاین صوتی، ۹ قطعه را اجرا کردند که بسیار مورد توجه قرار گرفت. بعد از کنسرت، گروه ما برای اجراهای مشابه دعوت شد و به این ترتیب توانستیم این پروژه را به ثمر برسانیم.

کار با کودکان سخت نبود یا بهتر است بگویم چگونه توانستید سازهای کوبه‌ای را به کودکان آموزش دهید؟

سال ۹۰ که قصد داشتم وارد کار کودک شوم دیدم بهترین آموزش برای آنها آموزش ریتم است و این آموزش باید با سازی باشد که کودک را درگیر تکنیک‌های اجرایی نکند؛ چون کودکان زیر ۱۰ سال هنوز عضله دستشان تکمیل نشده است و نمی‌توانند انگشتان خود را راه بیندازند؛ به خاطر همین رفتیم سراغ سازهایی که از لحاظ تکنیکی می‌تواند ساده باشد و پیشرفت خوبی هم داشته باشد؛ به چند ساز از جمله ساز کاخن رسیدیم؛ با توجه به تنوع و مدل‌های این ساز، با الهام از آن شروع به طراحی‌سازی با چند صدای متفاوت کردم که کودک به راحتی بتواند از آن استفاده کند؛ به دوساز رسیدم اما در ژانر کودک مورد استفاده نبود که در نهایت به ساز دابل کاخن رسیدم. ما در این ساز ۵ صدای متفاوت داریم که کودک با تکنیک‌های ساده اصطلاحا کف‌دست وضربه‌های ساده می‌تواند از این ساز استفاده کند. بعد از طراحی این ساز، متد آموزشی آن را هم نوشتم که کتاب دابل کاخن به‌زودی منتشر می‌شود. هدف من از نوشتن این کتاب این بود که تنها ساز کافی نیست؛ ضعف ما متد آموزشی است. کتاب‌های آموزشی ما باید شامل شاخه‌های مختلف روانشناسی آموزشی، فیزیولوژی دست مخصوصا در ژانر کودک و... باشد.

چه برنامه‌ای برای آینده گروه کوبه‌ای کودکان در نظر گرفته‌اید؟

طی فراخوانی می‌خواهیم از سراسر ایران نوازندگان زیر ۱۲ سال را برای ارکستر کوبه‌ای خود جمع کنیم؛ بعد از انتخاب و آموزش، آنها می‌توانند به ارکستر ورود پیدا کنند؛ در ادامه قصد داریم گروه را به ارکستر بزرگ کوبه‌ای تبدیل کنیم. افقی که من برای گروه می‌بینم این است که ما بتوانیم این ارکستر را در چند گروه سنی داشته باشیم و در نهایت وقتی همه بچه‌ها به سن ۲۰ سالگی می‌رسند بتوانند خودشان گروه بزرگسال این ارکسترال را تشکیل دهند تا این گروه پویا و زنده بماند.

تشکیل ارکستر کودک در مقایسه با ارکسترهای بزرگسال در کشور ما چقدر مورد حمایت و توجه قرار می‌گیرد؟

در کشور ما تاکنون کسی دید حرفه‌ای به کودک نداشته است؛ حتی آموزشگاه‌هایی که در این زمینه تخصصی کار می‌کنند خیلی دوست دارند کودک، کودکانه ادامه دهد؛ در نهایت در هنرستان موسیقی دوره می‌بینند. برخی از بچه‌ها در برخورد اجتماعی مانند بزرگان و افراد حرفه‌ای کار می‌کنند؛ معتقدم نباید به زور آنها را کودکانه کنیم؛ باید در ژانر خودشان کار کنند، ضمن اینکه تمرین موسیقی مخصوصا پرکاشن و سازهای کوبه‌ای موجب شادی و سرزندگی است.

برای دیده شدن چنین گروه‌هایی و حمایت مسوولان از آنها چه پیشنهادی دارید؟

در تمام دنیا روی کودک سرمایه‌گذاری می‌کنند ولی در ایران متاسفانه ابتدا چیزی را به ثمر می‌رسانند سپس از آن حمایت می‌کنند؛ چند پروژه پیشنهاد دادم که یکی از آنها بحث موسیقی درمانی برای کودکان محک بود که هیچ‌کدام مورد استقبال قرار نگرفت. در کشور ما بعد از دیده شدن و به نتیجه رسیدن امکان دارد حمایت‌هایی صورت گیرد. اغلب حمایت‌هایی که نسبت به کار خودم دیدم تمدیدی بوده است تا آنکه کسی قدمی بردارد و اتفاق خاصی بیفتد.