زیبایی کشنده
عباس وطن‌پرور، یکی از قدیمی‌های صنعت مواد بهداشتی و آرایشی در کشور است. با او که از زمان‌های گذشته در جریان اتفاقات صنعت لوازم آرایشی و بهداشتی در ایران بوده است به گفت‌وگو نشستیم تا به پاسخ این پرسش برسیم که چرا با وجود مصرف بالای لوازم آرایشی در ایران، چنین صنعتی در کشور وجود ندارد؟
در ادامه پاسخ مدیرعامل پیشین تعاونی تولیدکنندگان مواد آرایشی و بهداشتی و شوینده به سوال مطرح شده را مشاهده می‌کنید:
چرا با وجود اینکه مصرف لوازم آرایشی در ایران بسیار بالا است، ما در کشور از این صنعت بی‌بهره‌ایم؟
البته قبل از انقلاب تعدادی شرکت تولیدکننده لوازم آرایشی داشتیم که یا با دانش خودشان یا تحت لیسانس برندهای معتبر در حوزه تولید لوازم آرایشی فعالیت می‌کردند، اما بعد از انقلاب شرایط به‌گونه‌ای شد که تولید لوازم آرایشی از درجه اهمیت خارج شد و حتی پروانه فعالیت این کارخانه‌ها تمدید هم نشد. در نتیجه آن بازاری که برای تولیدات داخلی به دست آورده بودیم از بین رفت و در آن سال‌ها حتی به جایی رسیدیم که به‌دلیل جنگ و مشکلات موجود، لوازم آرایشی از طریق زائرانی که به سوریه می‌رفتند به کشور وارد می‌شدند. لوازمی هم که از آن طریق وارد کشور می‌شدند از کیفیت خوبی برخوردار نبودند، مثلا رژلب عملا خورده می‌شوند یا ریمل مستقیما با سلامت چشم در ارتباط است، البته در آن سال‌ها از طریق سوریه فقط لوازم آرایشی وارد کشور نمی‌شد، بلکه کار به جایی رسیده بود که واردات خمیر دندان و شامپو هم صورت می‌گرفت.
اما به نظر می‌رسد در حال حاضر در حوزه تولید محصولات بهداشتی پیشرفت خوبی داشته‌ایم، درحالی‌که در حوزه لوازم آرایشی فقط مصرف‌کننده‌ایم.
بله، بعد از روی کار آمدن دولت آقای هاشمی و بعد از سال ۶۹ فضا کم کم بازتر شد، این فضا برای تولید لوازم آرایش هم باز شد اما استقبال چندانی از آن نشد، به همین دلیل است که ما الان دانش تولید ریمل یا مداد چشم را نداریم. البته یکی از دلایل اصلی آن نبود فضای تبلیغات برای این دست محصولات در کشور است، تولیدکننده‌ای که نتواند محصولش را تبلیغ کند نمی‌تواند به فروش آن امیدوار باشد پس ترجیح می‌دهد وارد حوزه دیگری شود، اما بعد از آن تاریخی که گفتم انواع کرم‌ها در کشور آرام آرام جرات تولید پیدا کردند و این صنعت توسط ۲ یا ۳ شرکت قدیمی و صاحب نام ایجاد شد. به این ترتیب به سمت تولید کرم‌های تخصصی نیز گام برداشتیم، اما هنوز نتوانسته‌ایم کرم‌های تخصصی‌تر مانند کرم شب یا کرم‌های ضد چروک تولید کنیم و در این زمینه‌ها به واردات وابسته‌ایم.
پیشرفت در زمینه تولید کرم‌ها تا چه حدی بوده؟
به قدری بوده که توانسته‌ایم نسبت به برخی کشورهای اروپایی در این زمینه به برتری نسبی دست پیدا کنیم. امروز بعضی از شرکت‌های ما می‌توانند کرم‌های پایه ارگانیک تولید کنند که طبیعتا این دست محصولات با پوست انسان سازگارتر هستند.
پس با این وجود چرا هنوز تمایل بیشتری نسبت به کرم‌های خارجی وجود دارد؟
متاسفانه این محصولات زمینه بازار را پیدا نکرده‌اند، زیرا به عنوان محصولاتی که ساخت داخل هستند قیمتشان بالا است و این باز می‌گردد به ساختار تولید در ایران که قیمت تمام شده را بالاتر می‌برد. در کنار این موضوع بزرگ‌ترین ضعف ما این است که خارجی پسندیم، برای مثال درست است که الان در کشور شامپوهای خوبی تولید می‌شود یا برخی کرم‌های ما کیفیت قابل قبولی دارند، اما گرایش کلی به سمت محصولات خارجی است من در میان دوستانم دیده‌ام کسانی که در هر سفر خارجی با باری از شامپو و کرم باز می‌گردند.
برگردیم به لوازم آرایشی، به هر حال به این دلیل که ما در ایران صنعت تولید لوازم آرایشی نداریم و محصولات مورد استفاده خانم‌ها تماما از خارج از کشور وارد می‌شوند، در میان مارک‌های معتبر بازار کدام را پیشنهاد می‌کنید؟
راستش را بخواهید هیچ کدام را توصیه نمی‌کنم، شما اگر به کشورهای اروپایی سفر کرده باشید که مرکز تولید این لوازم آرایشی‌ها هستند، مشاهده خواهید کرد که خانم‌ها و دختر خانم‌ها اصلا آرایش نمی‌کنند و آرایش مخصوص خانم‌هایی با سن بالا است تازه اگر آنها هم در آن سن بخواهند آرایش کنند به یک رژ لب اکتفا می‌کنند. به یک نکته هم اشاره کنم که درست است که برندهای آرایشی از محصولات قاچاق از کیفیت بسیار بالاتری برخوردار هستند اما نمی‌توان گفت که آنها برای سلامتی زیان‌آور نیستند، آنها فقط در شرایطی تولید می‌شوند که از نظر بهداشتی بیشتر تحت نظر هستند.
لوازم آرایشی باعث به خطر افتادن سلامت خانم‌ها هم می‌شوند؟
بله، علاوه‌بر زیان مالی که ما از ناحیه واردات بیش از اندازه لوازم آرایشی به کشور می‌بینیم، فکر می‌کنید سونامی سرطانی که در میان خانم‌ها به راه افتاده است از کجا سرچشمه می‌گیرد؟ سرطان سینه، سرطان دستگاه گوارش، پوکی استخوان و... از جمله بیماری‌هایی هستند که در ننتیجه مصرف بیش از اندازه لوازم آرایشی خانم‌ها را تهدید می‌کند. برای مثال مواد رژ که عموما بعد از استفاده خورده می‌شود، باعث ایجاد کیست‌هایی در رحم می‌شود و همچنین برخی مواد شیمیایی موجود در این وسیله آرایشی مانع جذب کلسیم می‌شوند که این موضوع به خودی خود مساله پوکی استخوان را در خانم‌ها تشدید می‌کند.
در حال حاضر حجم قاچاق لوازم آرایشی به ایران چقدر است؟
البته حجم واقعی قاچاق به این دلیل که از مبادی مختلفی وارد می‌شوند قابل شناسایی نیست اما از ۸/۴ میلیارد یورو لوازم آرایشی که به خاورمیانه وارد می‌شود، بیش از ۵۰ درصد سهم ایران است که از این میزان ۸۰ درصدش قاچاق است. بسیاری از لوازم آرایشی قاچاق در پاکستان و کشورهای اطراف در زیرزمین‌هایی که نمی‌توان تصورش را هم کرد تولید و وارد ایران می‌شوند که متاسفانه مشتری‌های زیادی هم دارند. با این پول‌ها می‌توان بسیاری از صنایع را در کشور به راه انداخت، بسیاری از جوانان را شاغل کرد و برای بسیاری از خانم‌هایی که مصرف کننده این لوازم هستند خانه ساخت اما متاسفانه این سرمایه هر ساله به هدر می‌رود.