مردم باید بتوانند مالیاتشان را به خیریه‌ها بدهند - ۱۳ مهر ۹۱
موسسه خیریه کهریزک در حال حاضر، به‌عنوان یکی از وسیع‌ترین و قدیمی‌ترین خیریه‌های ایران شناخته می‌شود. شاید زمانی که اولین آسایشگاه کوچک کهریزک، برای پناه دادن چند معلول و سالمند بی‌خانمان تاسیس شد، گمان نمی رفت چهل سال بعد از آن، تبدیل به خیریه‌ای شود که 30 میلیارد تومان عایدی اش در یک سال، کفاف پرداخت تمام هزینه هایش را ندهد. دکترحسن احمدی، به عنوان مدیرعامل خیریه کهریزک، در گفت‌وگویی از موفقیت‌ها تا امروز و برنامه‌های آینده سخن می‌گوید و از مشکلاتی که از بی‌توجهی‌های دولت به موسسات خیریه ناشی می‌شود گلایه می‌کند. دکتر احمدی درحال حاضر استاد دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران است. تعداد ساکنین کهریزک و نیروهای شاغل و موظف آن چند نفر است و چه تعداد خَیر در حال حاضر به کهریزک کمک می‌کنند؟
در کهریزک تهران ۱۷۵۰ معلول و سالمند ساکن هستند و حدود ۶۳۰ نفر پرسنل خدمات رسانی می‌کنند. در مجموع خیریه کهریزک ۱۳۶۱ نفر پرسنل موظف دارد که در بخش‌های خدماتی، درمانی و اداری مشغول هستند. نیروهای خیر ما هم حدود ۲۰۰۰ نفر بانوی نیکوکار و به همین میزان آقایان نیکوکار هستند. همچنین کهریزک حدود ۱۵۰هزار نفر عضو دارد که به صورت نقدی و غیرنقدی به کهریزک کمک می‌کنند.
ما معتقدیم معلولان و سالمندان در کهریزک نگهداری نمی‌شوند، بلکه زندگی می‌کنند. درصد بسیار کمی هستند که به دلیل کهولت یا شدت معلولیت از تخت جدا نمی‌شوند، اما کسانی که از تخت جدا می‌شوند، در کلاس‌ها و کارگاه‌های مختلف شرکت می‌کنند و فعالیت‌های متنوع دارند. هدف ما این است که مددجو بتواند در آرامش و آسایش، رنج‌هایی را که کشیده از یاد ببرد.
کهریزک ۵۴ سوییت را هم برای معلولانی که مشکل ژنتیک ندارند و از نظر پزشکی مجاز هستند در نظر گرفته که بعداز ازدواج در این سوییت‌ها زندگی کنند.
روش‌های کسب درآمد در کهریزک چگونه است؟
ببینید در کهریزک یک بخش مشارکت وجود دارد که تمام درآمد از این بخش تامین می‌شود. شعبان این بخش، هم در ایران فعال است و هم در خارج از کشور. البته به دلیل تحریم‌های اخیر، متاسفانه مدتی است که ما از دریافت کمک‌های ایرانی‌های خارج از کشور محروم شده‌ایم. عواید موسسه در سال ۱۳۹۰ نزدیک به ۳۰ میلیارد بود که ۸۶ درصد آن توسط مردم و ۱۴درصد از طریق دولت (بهزیستی و کمیته امداد) تامین شد. بانوان نیکوکار کهریزک هر سال چهار بازارچه خیریه در باغ فردوس تهران برگزار می‌کنند که بانوان خیر، داوطلبانه اجناس مختلف را در این بازارچه، به نفع کهریزک به فروش می‌رسانند. البته درآمد حاصل از این بازارچه‌ها درصد کمی از کل عواید موسسه را تشکیل می‌دهد، شاید نزدیک به یک میلیارد تومان در سال که معمولا در ساخت و سازها مصرف می‌شود. بخش دیگر فروش اقلام دست دوم است. در این بخش ما اجناس و اسباب و اثاثیه‌ای را که خیرین به کهریزک اهدا می‌کنند به فروش می‌رسانیم و درآمد آن صرف بالابردن کیفیت امکانات زندگی مددجویان می‌شود.
خیلی‌ها هم املاکشان را وقف کهریزک می‌کنند. درحال حاضر 350نفر بانو و آقای نیکوکار املاکشان را به کهریزک داده‌اند. آنها در زمان حیات خودشان از ملک استفاده می‌کنند و پس از فوت، ملک متعلق به خیریه کهریزک خواهد بود. ما این املاک را نگهداری می‌کنیم یا اجاره می‌دهیم، منافعش باز صرف هزینه‌های مددجویان می‌شود.
در مقابل کهریزک گروهی دارد که هر ماه به این خیرین سر می‌زنند و اگر کار اداری یا مداوای پزشکی داشته باشند، برایشان انجام می‌دهند. روابط عمومی مرتب با این افراد در ارتباط است و برایشان برنامه‌های تفریحی ترتیب می‌دهد. همچنین موسسه کهریزک در تلاش است در آینده دو مجموعه تجاری بزرگ درست کند که بعد از بهره‌برداری، می‌تواند در تامین هزینه‌های کهریزک کمک شایان توجهی بکند. چون ما برای پرداخت حقوق کارکنان هم بسیار در مضیقه هستیم. اگر این برنامه موفق باشد، ما می‌توانیم غیر از استان البرز، در استان‌های دیگر کشور هم شعبه داشته باشیم.
برنامه‌های جدید و طرح‌های آینده کهریزک چگونه است؟
یکی از برنامه‌های آینده کهریزک این است که در مناطق مختلف شهرداری تهران، برای سالمندان مراکز تفریحی درست کنیم که سالمندان بتوانند ساعاتی از روزشان را آنجا سپری کنند.
یکی از همین مراکز در منطقه 22 تهران در حال ساخت است، که شامل امکاناتی مانند کتابخانه، سالن کنفرانس، تسهیلات ورزشی و حتی امکانات مناسب برای بازی سالمندان خواهد بود. در کشورهای دیگر دنیا هم چنین امکاناتی برای سالمندان وجود دارد، اما موسسه‌ای مثل کهریزک که این امکانات را رایگان در اختیار سالمندان قرار دهد در دنیا کم است.
یک کار جدید که ما انجام آن را در واحد کرج و درمانگاه جوادالائمه در افسریه شروع کرده‌ایم بحث مراقبت در درمانگاه یا خانه است که می‌تواند برای کمک به نیازمندان بسیار موثر باشد. الان در کرج چهار گروه متشکل از پزشک، مددکار، روانشناس و فیزیوتراپ است که برای کمک به خانه‌های مردم نیازمند مراجعه می‌کنند. حتی اگر مددجوها در خانه یا درمانگاه از نظرمالی هم نیازهایی داشته باشند، ما تا حدی قادر به تامین آنها هستیم.
آیا عواید درمانگاه صرف هزینه‌های کهریزک نمی‌شود؟
خیر. درآمد درمانگاه زیاد نیست. ما به این بخش سوبسید هم می‌دهیم. از هر مراجعه‌کننده ۴۵۰۰ تومان ویزیت دریافت می‌شود که نسبت به درمانگاه‌های دیگر بسیار ناچیز است. هدف ما در این بخش کمک به افراد ناتوان است.
در اداره هر خیریه و موسسه‌ای یکسری مشکلات وجود دارد. مشکلاتی که کهریزک معمولا با آنها مواجه است چیست؟
ببینید، یکی از مشکلات در کهریزک تامین پوشک است. قبلا قیمت هر یک عدد پوشک برای ما ۳۵۰ تومان تمام می‌شد، اما الان آخرین بار، هرکدام از آن پوشک‌ها را ۱۴۰۰تومان خریدیم. این درحالی است که ما در ماه حداقل به ۵۰۰۰ پوشک احتیاج داریم. بنابراین همین مساله تامین پوشک برای ما یک معضل شده است.
مشکل مهم دیگر کهریزک هزینه‌های سوخت است. در سال 90 ما نهایتا ده میلیون تومان بابت هزینه گاز مصرفی پرداختیم. اما امسال هزینه‌های سوخت چند برابر سال گذشته شده. هزینه‌های آب و برق هم به همین صورت. انتظار می‌رود دولت چنین موسسات مردمی حمایت کند. چون ما کار دولت را انجام می‌دهیم.
از طرفی یارانه‌هایی که باید به معلولان داده شود هم هنوز پرداخت نشده. بارها هم این موضوع مطرح شده، اما تاثیری نداشته است. از طرفی در خیلی از کشورهای دنیا، صنعتگران، تجار و ثروتمندان می‌توانند مالیات‌هایشان را به موسسات خیریه بدهند. ما سال‌هاست دنبال این موضوع هستیم که در ایران هم امکان این کار وجود داشته باشد و دولت بپذیرد بعضی از مالیات‌ها به موسسات خیریه تعلق بگیرد، اما متاسفانه هنوز موفق نشده‌ایم.
طی این سال‌ها نام خیریه کهریزک به یک برند تبدیل شده و بعضی از مردم به هر خانه سالمندانی «کهریزک» می‌گویند. دلیل این موضوع به نظر شما چیست؟
من تنها دلیل را اعتماد مردم می‌دانم. کهریزک همیشه امانت دار خوبی بوده و این دو عامل اصلی، یعنی اعتماد مردم و امانت داری توانسته کهریزک را به این موفقت برساند. یک رابطه بسیار معنوی میان مردم و کهریزک وجود دارد. کهریزک به وسیله مردم تامین و اداره می‌شود.
من موضوعی را برای شما تعریف می‌کنم و بعد خودتان قضاوت کنید. اوایل امسال، آقایی به نام دکتر نراقی که در آمریکا پزشک و استاد دانشگاه است با من تماس گرفت و گفت می‌خواهم به ایران بیایم و املاکم را به کهریزک ببخشم. این کار را کرد و حالا ما در حال ساخت ساختمانی در واحد محمدشهر کرج، به نام پدر و مادر دکتر نراقی هستیم.