«دنیای‌اقتصاد» بررسی کرد
ظرفیت خالی تقاضا در صنعت شیشه
به دلیل نبود ساختار اطلاعاتی مناسب، اطلاعات تولید واقعی شرکت‌های این حوزه در دسترس و قابل اتکا نیست. اطلاعات جدول گزارش از سایت وزارت صنعت، معدن و تجارت و گمرک جمهوری اسلامی ایران استخراج شده است. مشتریان این محصولات شرکت‌های صنایع موادغذایی، نوشابه‌سازی و دارویی هستند. اطلاعات این جدول نشان می‌دهد که بخش عمده‌ای از تولیدات در داخل کشور مصرف شده و بخش کمی از آن صادر می‌شود. صادرات عمدتا به عراق و سایر کشورهای آسیای میانه و حوزه خلیج‌فارس است. تقاضا برای بستهبندی شیشه به عوامل متعددی نظیر تغییر رفتار خرید مصرف‌کننده (نیاز به طول عمر و ماندگاری بیشتر محصول)، مقررات دولتی و صنعتی (ممنوعیت استفاده از مواد خاص و مقررات بهداشتی و زیست‌محیطی)، هزینه تولید، آگاهی و سطح درآمد مصرف‌کنندگان بستگی دارد. به‌منظور اندازه‌گیری تقاضا می‌توان از روش‌های مختلفی استفاده کرد؛ اما به دلیل نبود اطلاعات دقیق نظیر صادرات غیرمستقیم، میزان مصرف نوشیدنی‌ها و مواد غذایی بسته‌بندی‌شده و نیاز صنایع مربوطه در داخل کشور و کشورهای هدف صادراتی تنها به جدول عرضه تولید واحدهای موجود و مقایسه آن با سرانه مصرف کشورهای اروپایی که به صورت میدانی استخراج شده، بسنده شده است. همان‌طور که جدول عرضه نشان می‌دهد، چنانچه صادرات مستقیم را از میزان عرضه کل کم کرده و بر تعداد جمعیت فعلی (80میلیون نفر) تقسیم کنیم، سرانه مصرف شیشه بستهبندی در کشور در سال 1399، پنج‌کیلوگرم به ازای هر نفر بوده که در مقایسه با کشورهای اروپایی به میزان 12 تا 15کیلوگرم به ازای هر نفر فاصله بسیار زیادی داشته و انتظار می‌رود با توجه به رشد جمعیت، تغییر سلائق مصرف‌کنندگان و مسائل زیست‌محیطی تقاضا رو به افزایش باشد.
در بازار سرمایه کشور، پنج‌شرکت در طبقه سایر محصولات کانی غیرفلزی در حوزه تولید شیشه فعالیت می‌کنند. این پنج‌نماد شامل «کهمدا»، «کرازی»، «کگاز»، «کساپا» و «کمینا» هستند که هریک در صنعت شیشه در بخش متفاوتی فعالیت می‌کنند که با توجه به حوزه فعالیتشان باید آنها را به دو گروه تقسیم کرد. گروه اول شامل چهار نماد «کهمدا»، «کرازی»، «کگاز» و «کمینا» هستند. این شرکت‌ها در حوزه تولید بطری و بستهبندی و دیگر شیشههای جار فعالیت می‌کنند. گروه دوم تنها شامل نماد «کساپا» می‌شود که در حوزه تولید شیشه خودرو فعال است. این دو گروه را باید به تفکیک از یکدیگر مورد مقایسه قرار داد. جدول گرازش تنها گروه اول را مورد بررسی قرار داده است.
شیشه همدان
شرکت شیشه همدان «کهمدا» در حوزه تولید انواع بطری آبلیمو، شربت، گلاب، الکل، عرقیات و شیشههای نوشابه و شیشههای جار (ظروف دهان‌گشاد) فعال است. این محصولات از لحاظ ماهیت یکسان هستند و تنها از لحاظ شکل و اندازه با یکدیگر تفاوت دارند، تولید هر محصول با شکل و اندازه متفاوت تنها بنا به تعویض قالب امکانپذیر است. شرکت یادشده در حال حاضر دارای دو کوره جمعا با ظرفیت اسمی 75هزار تن بوده و ضمن برخورداری از امتیاز بهره‌برداری از معادن سیلیس، دارای واحد خردایش و آرایش برای تولید پودر سیلیس (یکی از مواد اولیه موردنیاز برای تولید انواع شیشه) است. همچنین به منظور تامین بخشی از لوازم بستهبندی (کلاهک و سینی) و ساخت قالب‌های ظروف شیشه‌ای به ترتیب شرکت‌های ارمغان نگین آریا (سهامی خاص) و تولیدی و خدماتی همکارشیشه غرب (سهامی خاص) را تاسیس و مورد بهره‌برداری قرار داده است.
شرکت شیشه همدان در دوره 6ماه منتهی به تاریخ 30 آذرماه 1400 به ازای هر سهم 688ریال سود محقق کرده که نسبت به دوره مشابه سال قبل (27/ 39درصد) افزایش داشته است. سود خالص این شرکت طی همین دوره 2/ 198میلیارد تومان بوده که 43/ 39درصد رشد داشته است.
شیشه رازی
«کرازی» در صنعت تولید انواع بطری‌های شیشه‌ای دارویی و غیردارویی فعالیت می‌کند. شرکت کارخانه‌های تولیدی شیشه دارویی رازی، در بین شرکت‌های فعال در صنعت تولید شیشههای دارویی کشور ایران در رده نخست قرار دارد. گروه کارخانه‌های شیشه دارویی رازی در زمینه صنعت تولید بطری‌های غیردارویی نیز جایگاه مهمی دارد. این شرکت در 9ماه منتهی به پایان آذر 221میلیارد تومان سود خالص ساخته است. سود هر سهم این شرکت طی این مدت 132ریال بوده که نسبت به رقم 92ریالی مدت مشابه سال قبل 42درصد افزایش یافته است.
شیشه و گاز
موضوع فعالیت شرکت شیشه و گاز طبق ماده«2» اساسنامه تاسیس کارخانه به منظور تولید انواع بطری، بلور و سایر مصنوعات شیشه‌ای است. این شرکت از نظر صادرات محصولات بطری شیشه‌ای به کشورهای همسایه در بین تولیدکنندگان داخلی رتبه اول را دارد.
شرکت شیشه و گاز در دوره 9ماه منتهی به 30 آذرماه 1400 به ازای هر سهم 729ریال سود محقق کرده که نسبت به دوره مشابه سال قبل (55/ 54درصد) کاهش داشته است. سود خالص این شرکت طی همین دوره 9/ 61میلیارد تومان بوده که 17/ 14درصد افت داشته است (با توجه به تغییر در سرمایه شرکت، تغییرات سود (زیان) خالص از اهمیت بیشتری نسبت به تغییرات سود (زیان) خالص هر سهم برخوردار است).
شیشه‌سازی مینا
شرکت شیشه‌سازی مینا در سال 97 در فرابورس ایران در فهرست نرخ‌های بازار پایه در ردیف نارنجی درج شده است. فعالیت این شرکت در حوزه‌‌‌های تولید و تهیه انواع بطری و ظروف شیشه‌ای و جعبه‌های پلاستیکی مخصوص حمل و نگهداری انواع بطری و ظروف پلاستیکی مشابه است. این شرکت در سال 99 به میزان 9/ 60میلیارد تومان (به ازای هر سهم 1705ریال) سود خالص ساخته است. سود هر سهم این شرکت در سال‌های 98 و 97 به ترتیب 98 و 546 ریال بوده است. این رقم در 9ماه ابتدایی امسال به ۲۳۲۴ریال رسیده که نسبت به 1255ریال مدت مشابه سال قبل به میزان 85درصد رشد کرده است.
شیشه سایپا
شرکت شیشه سایپا با اینکه در حوزه تولید شیشه فعال است، اما نوع تولیدات آن با شرکت‌های قبلی کاملا متفاوت است. طبق ماده «2» اساسنامه این شرکت در تولید شیشههای مختلف ایمنی مورد مصرف در صنایع خودرو فعال است. ظرفیت اسمی این شرکت یک‌میلیون و 538هزار مترمربع انواع شیشههای ایمنی خودرو است. تولید محصولات شیشه سایپا بیش از 60درصد نیاز کل محصولات گروه خوروسازی سایپا را پوشش می‌دهد. سود خالص این شرکت در 9ماه ابتدایی امسال 832میلیون بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل 93درصد افت کرده است. شرکت سایپا شیشه در دوره 9ماه منتهی به 30 آذرماه 1400 به ازای هر سهم 36ریال سود محقق کرده که نسبت به دوره مشابه سال قبل (08/ 93درصد) کاهش داشته است.
