مختصات ضلع سوم در بازار گردشگری

«مهسا مطهر» کارشناس توریسم در کارگاهی در یک رویداد گردشگری که در حومه تهران برگزار شد به مقوله فریلنسری در گردشگری و مولفه‌های آن پرداخت. فریلنسرها کسانی هستند که با انجام پروژه و معمولا از راه دور و مستقل از فضای کار ثابت کسب درآمد می‌کنند. در این شیوه کار کردن حضور فیزیکی در محل کار و اداره حذف شده و به تبع آن افراد نیاز ندارند قوانین گاه سختگیرانه و آزاردهنده محل کارشان را رعایت کنند. حذف هزینه حمل و نقل، گیر افتادن در ترافیک و کار در محیط دلخواه مانند پارک، خانه یا هر محل دیگری از دیگر مزایای این شیوه کار کردن است و همین موضوع به بهبود محیط زیست و کاهش آلودگی هوا هم کمک می‌کند.

فریلنسری گرچه سال‌هاست در دنیا رواج دارد اما کرونا به توسعه و گسترش آن کمک کرده است و برخی که پیش‌تر در اداره یا سازمانی کار می‌کردند در این دوره ترجیح دادند سبک کاری خود را عوض کنند. در صنعت توریسم مشابه سایر صنایع و مشاغل فریلنسری رواج دارد، با این حال این شیوه از کار مولفه‌هایی دارد که تنها با رعایت آنها می‌توان موفق بود و به درآمد رسید. به گفته مطهر، فریلنسرها معمولا زمان کاری مشخصی دارند هر چند آنها از این آزادی عمل برخوردارند که این زمان و همچنین محل کارشان را خودشان تعیین کنند. او در این کارگاه افزود: فریلنسرها مسوول توسعه کسب و کار خودشان هستند و باید برنامه‌‌ریزی استراتژیک‌‌شان را طراحی کنند. به عنوان مثال اگر بخواهند به جای یک پروژه اقامتگاه و خانه بوم‌‌گردی سراغ چند گزینه بروند باید تمام موارد مرتبط با آن را انجام دهند.

او ادامه داد: انجام بازاریابی، جذب مشتری، مذاکره و... همگی بر عهده فریلنسر است. آنها در همین زمینه به فنون مذاکره مسلط هستند. در عین حال فریلنسرها مدیریت مشتریان را هم خودشان انجام می‌دهند و باید صورت‌حساب‌‌ها و مالیات را هم بپردازند. به گفته این کارشناس گردشگری فریلنسر‌‌ها برای مدیریت امور مالی‌‌شان باید خودشان دست به کار شده و شخصی به اسم حسابدار در کنارشان حضور ندارد هر چند با رشد و توسعه کارشان می‌توانند یک مجموعه را اداره کنند. با این حال در گام ابتدایی آنها کارآفرین‌‌هایی هستند که باید رئیس، کارمند، مسوول تامین تجهیزات و...خودشان باشند. مطهر معتقد است با توجه به مولفه‌هایی که کار فریلنسری دارد فرد فعال در این حوزه باید شناخت کاملی از خود داشته و در زمینه توانمندی‌‌هایش با خود صادق باشد.

ساختن «شخصیت دیجیتال» از دیگر ویژگی‌‌های یک فریلنسر است که این کارشناس گردشگری به آن اشاره کرده و گفت: پست‌‌هایی که هر فرد در شبکه‌های اجتماعی خود می‌‌گذارد تصویری که او مایل است خود را با آن معرفی کند، می‌‌سازد. همین پست‌‌ها باعث می‌شود افراد به محض فکر کردن به یک مقوله خاص یاد شما بیفتند. به مرور این پست‌‌ها نقش لیبلی را پیدا می‌کنند که به شما زده می‌شود و اگر می‌خواهید آن را از خود جدا کنید باید ازمهارت این کار برخوردار باشید و لیبل دیگری را جایگزین کنید. به عنوان مثال اگر فرد خود را به عنوان یک راهنمای گردشگری معرفی کند این تصویر در ذهن مخاطب از او باقی می‌‌ماند که از این فرد در اندازه یک راهنمای گردشگری انتظار داشته باشد.

او به فریلنسرها توصیه کرد که شبکه کاری خود را توسعه دهند و بیان کرد: توسعه شبکه کاری به شما کمک می‌کند در زمینه‌های متفاوت افراد را شناخته و از آنها کمک بگیرید. همچنین از آنجا که در گردشگری کار انجام نشده بسیار زیاد است هر فریلنسری می‌تواند با انجام یک کار به نفر اول حوزه خود تبدیل شود. به گفته مطهر فریلنسرها باید هر سه ماه یک‌بار رزومه خود را به روز کرده و مشتریان‌‌‌‌شان را با مهارت‌‌هایشان آشنا کنند. او افزود: در حوزه کاری‌‌ گردشگری یا سایر حوزه‌ها فریلنسرها باید بتوانند درباره خودشان صحبت کرده و مهارت‌‌هایشان را شرح دهند هر چند که در این مورد باید با مخاطب صادق بوده و مواردی را به خود نسبت ندهند که واجد آن نیستند.  امانت‌‌دار بودن ویژگی دیگری است که این کارشناس گردشگری بر آن تاکید کرد و گفت: معمولا شرکت‌‌ها و کمپانی‌‌ها اطلاعات خود را در اختیار ما می‌‌گذارند اما در زمان پایان کار تنها باید تجربه خود را از کار داشته باشیم و هیچ اطلاعاتی از شرکت را با خود نبریم. علاوه بر اینها فعال و پاسخگو بودن برای یک فریلنسر الزامی است، زیرا این افراد در محل کار حضور ندارند و کارفرما باید بتواند به آنها دسترسی داشته باشد.

به گفته مطهر تصور عمومی این است که فریلنسر خدمات رایگان ارائه می‌دهد در حالی که تنها سبک کاری آنها متفاوت است و باید در این زمینه افراد از دغدغه‌های مالی‌‌شان به راحتی حرف بزنند. او افزود: فریلنسرها باید حوزه‌‌ کاری خود را مشخص کرده و علاوه بر آن در دادن اطلاعات به دیگران سخاوتمند باشند. متصل شدن شبکه‌های فریلنسرها به آنها کمک می‌کند تا بتوانند حوزه‌های کاری‌شان را گسترش دهند. در همین راستا فریلنسرها باید درک متقابل از شرایط افرادی که مشابه آنها کار می‌کنند داشته باشند. ایجاد تعادل میان زندگی خصوصی و کاری از دیگر مواردی است که عموما فریلنسرها با آن مواجهند. این کارشناس گردشگری با بیان این مطلب اضافه کرد: لازم است افرادی که سبک کاری‌‌شان متفاوت است هم برای خود زمان‌هایی را در نظر بگیرند. علاوه بر این فریلنسرها باید بتوانند متناسب با تغییراتی که در عرصه گردشگری صورت می‌گیرد خودشان را تغییر داده و با دگرگونی‌ها خودشان را تطبیق دهند. این کارشناس گردشگری معتقد است فریلنسرها مدیران قدرتمندی می‌شوند اما در عین حال لازم است همواره درباره تکنیک‌‌های مدیریتی و مذاکره بخوانند زیرا هیچ‌وقت آموزش فرد به عنوان فریلنسر تمام نمی‌شود.