هزینه تورهای جنوب چقدر است؟ گفت‌‌‌وگو با مدیرکل گردشگری هرمزگان
صعود سفرها به جزیره قشم
محمد محسنی قلعه قاضی مدیرکل میراث‌‌‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌‌‌دستی استان هرمزگان در گفت‌‌‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» با اشاره به اینکه ماهیت گردشگری قشم بر مبنای طبیعت و آداب و سنت‌‌‌های بومی و محلی است، میگوید: ما در این جزیره، روستاهای ساحلی و جاذبههای طبیعی و زمین‌‌‌شناسی مانند جنگل حرا، دره ستارگان، ساحل ناز و تفریحاتی مانند شترسواری داریم.
او در پاسخ به اینکه زمانی که از آیین‌‌‌های سنتی در قشم سخن می‌‌‌گویید، چه مواردی را مدنظر دارید، عنوان می‌کند: باورهای ذهنی مردم، نوع و وسایل پخت وپز، سازهای محلی، قایقرانی، لنج‌‌‌های چوبی و... همگی جزئی از آیین‌‌‌های سنتی مردمان ساکن جزیره قشم محسوب میشوند. در کنار آن حراگردی، اقامت در خانه‌‌‌های بومی، دره ستارگان، چاه‌‌‌های طلای لافت، غار نمکدان و قلعه پرتغالی‌‌‌ها را هم داریم که هر کدام بخشی از تاریخ و فرهنگ این منطقه را نشان می‌دهد. مدیرکل میراث‌‌‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌‌‌دستی استان هرمزگان اضافه می‌کند: بیش از ۷۰ مورد از آیینها و سنت‌‌‌های استان هرمزگان ثبت ملی شده است.
او در این باره که چقدر گردشگران با این ۷۰ مورد که ثبت ملی هم شده‌‌‌اند آشنایی داشته و در سفرشان به قشم امکان بازدید یا تجربه آن را دارند، میگوید: کسانی که از طریق آژانس‌‌‌ها به قشم سفر می‌کنند از تورها با برخی از این آثار و آیینها آشنا میشوند. علاوه بر آن برای نوروز ۱۴۰۲ در نظر داریم اپلیکیشن اطلاع‌‌‌رسانی گردشگری قشم را داشته باشیم. در این اپلیکیشن اطلاعات کاملی درباره جاذبههای قشم آمده و نیازمندی‌‌‌های گردشگری را دربرمی‌گیرد.
محسنی در این باره که تعداد گردشگران قشم در ۱۰ سال اخیر چه روندی را طی کرده و به‌ویژه در سال‌های ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۰ یعنی دوره همه‌گیری کرونا، چه وضعیتی داشته و اکنون چه شرایطی دارد، بیان می‌کند: کرونا نه تنها در ایران بلکه در جهان تاثیر بالایی روی صنعت گردشگری گذاشته است. این موضوع درباره قشم هم صدق می‌کند و در این دوره مردم با توجه به شرایط و اوضاع و احوال تمایلی به سفر نداشتند. در حال حاضر که پرونده کرونا بسته شده و شاهد روند کاهشی ابتلا به این ویروس در ماه‌‌‌های اخیر هستیم، گردشگری در قشم نیز رو به رشد است و شاهد بودیم در قشم، هرمز و لارک ۳۵درصد نسبت به سال قبل افزایش ورود توریست را تجربه کرده‌‌‌اند.
زمانی که از ۳۵درصد افزایش صحبت می‌‌‌کنیم، چه عددی مدنظر بوده که با این افزایش مواجه شده است؟ مدیرکل میراث‌‌‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌‌‌دستی استان هرمزگان میگوید: هر ساله حدود ۲ میلیون گردشگر به این منطقه می‌‌‌آیند که عدد آنها از مبادی رسمی سازمان بنادر قابل دسترسی است. البته کسانی هم هستند که به استان هرمزگان سفر می‌کنند ولی مقصد سفرشان قشم نیست اما آمار بندرعباس در مبادی ترمینال‌‌‌های دریایی حدود ۲میلیون نفر بوده است. این در حالی است که در دوره کرونا با کاهش شدید گردشگران مواجه شدیم و در مواقعی حتی شاهد بودیم هیچ‌کس به قشم سفر نمی‌‌‌کرد و اسکله تعطیل بود.
یکی از انتقاداتی که برخی فعالان محیط‌زیست و کارشناسان حیات‌‌‌وحش به گردشگری قشم وارد می‌کنند به شیوه اجرای برخی برنامه‌‌‌های آن مانند مشاهده دلفین‌‌‌هاست. در این برنامه‌‌‌ها در مواردی شاهدیم هم مرجان‌‌‌ها به واسطه انداختن لنگر صدمه دیده و هم باله دلفین‌‌‌ها توسط قایق‌‌‌های موتوری آسیب می‌‌‌بیند. محسنی در این باره میگوید: در حال حاضر جوامع محلی که پذیرای گردشگران هستند به اهمیت مسائل محیط‌زیستی توجه جدی دارند. اینکه کسانی بخواهند به شکل عمدی آسیبی به مرجان‌‌‌ها یا دلفین‌‌‌ها بزنند صحت ندارد و در موارد غیرعمدی هم آموزش به جوامع بومی داده شده و آنها به این موضوع حساسیت لازم را دارند.
لاک‌‌‌پشت‌‌‌های پوزه عقابی که در سواحل برخی جزایر قشم تخم‌گذاری می‌کنند یکی از جاذبههای گردشگری این جزیره هستند، مدیرکل میراث‌‌‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌‌‌دستی استان هرمزگان در این باره میگوید: لاک‌‌‌پشت‌‌‌ها در زمان‌‌‌های خاصی به جزیره می‌‌‌آیند و در مناطقی که اقدام به تخم‌گذاری می‌کنند تردد گردشگران محدود می‌شود زیرا حضور آنها ممکن است این روند را دچار اختلال کند. با این حال آمدن لاک‌‌‌پشت‌‌‌ها به قشم برای تخم‌گذاری یکی از جاذبههای منحصر به فرد این جزیره است.
تحقیقات میدانی «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد اگر یک خانواده بخواهد از تهران یک تور هوایی قشم تهیه کند، باید برای هر نفر حداقل چهار و نیم میلیون تومان بپردازد، برای یک خانواده سه نفره این تور بدون خرید و خوراک بیش‌از ۱۲ میلیون تومان می‌شود. با چنین هزینه‌‌‌ای آیا تور قشم به صرفه خواهد بود؟ محسنی میگوید: سیاست‌‌‌های وزارت گردشگری، سیاست‌‌‌های حمایتی و توسعه روند و فرهنگ توریسم است. از همین روست که ما برای کاهش هزینههای سفر با جوامع محلی، گروه‌های مرجع، تورلیدرها و... جلسات توجیهی برگزار کرده‌‌‌ایم که قیمت‌گذاری آنها به نحوی باشد که افراد بیشتری امکان اقامت و سفر به قشم را داشته باشند.
او در این باره که یکی از هزینههای اصلی سفر به قشم موضوع حملونقل است، عنوان می‌کند: درباره موضوع حملونقل هوایی و قیمت‌گذاری آن کار خاصی نمی‌توان انجام داد، ما تنها می‌توانیم روی هزینههای اقامت و... تاثیرگذار باشیم و در همین راستا نیز تلاش‌‌‌هایی انجام داده‌‌‌ایم تا در کنار هتل‌‌‌ها، به رونق اقامتگاه‌‌‌ها کمک کنیم. سفر دریایی با لنج، هتل یا رستورانی که به شکل لنج باشد، از جذابیت‌‌‌هایی است که با توجه به سنت این منطقه قابلیت اجرا دارد، مدیرکل میراث‌‌‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌‌‌دستی استان هرمزگان در این باره میگوید: خوشبختانه لنج‌‌‌ها به سمت تغییر کاربری روی آورده‌‌‌اند و برخی صاحبان آنها درصددند تور دور جزیره را برگزار کنند. ما هم درصدد هستیم با حمایت از این روند، درآمدی را برای صاحبان این لنج‌‌‌ها با هماهنگی دستگاه‌‌‌ها و نهادهای مختلف داشته باشیم. لازم است صاحبان لنج مجموعه‌‌‌ای از تغییرات را در لنج خود داده و آن را به برخی لوازم برای امنیت گردشگران مجهز کنند تا بتوانند با صدور مجوزهای لازم در این زمینه ورود کنند.
