آمارهای رسمی نشان می‌دهد گرچه میزان گردشگران ورودی به کشور در سال ۹۶ اندکی شاهد رشد بوده است اما نیمی از بازارهای نخست گردشگرفرست به ایران که شامل همسایگان و دیگر بازارها می‌شود، رشد منفی ثبت کرده‌اند. چین نیز به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بازارهای گردشگری در میان مبادی با رشد منفی قرار دارد؛ این درحالی است که تقریبا تمام کشورها سعی می‌کنند بخشی از این بازار مهم را از آن خود کنند. این کشور در سال ۲۰۱۶ با خروج ۱۳۵ میلیون گردشگر به مقاصدی از سراسر جهان، در صدر فهرست گردشگرفرست‌ترین کشورهای دنیای قرار گرفت و پیش‌بینی می‌شود تعداد گردشگران چینی تا سال ۲۰۲۰ به رقم ۱۵۰ میلیون گردشگر برسد که نشان از آینده روبه‌رشد و مطمئن این بازار دارد.

اما ایران در جذب گردشگر از این بازار وسیع نیز چندان موفق عمل نکرده است و بنابر آمارهای موجود از سال ۱۳۹۵ تنها ۷۳ هزار نفر از این تعداد را توانسته جذب خود کند. این تعداد در سال ۹۶، به کمتر از ۶۹هزار نفر رسید و رشد منفی ۶درصدی را ثبت کرد. مقایسه آمار گردشگران ایرانی ورودی به چین و چینی‌های گردشگر در ایران، نشان می‌دهد در سال ۹۵ به‌طور میانگین از حدود ۹۵ گردشگر ایرانی، مقصد یک نفر چین بوده؛ این در حالی است که از حدود ۱۸۵۰ گردشگر بین‌المللی چینی، یک نفر ایران را برای سفر انتخاب کرده است. در سال ۹۶ نیز از هر ۹۹ مسافر خروجی از ایران، یک نفر راهی چین شده و در مقابل از حدود هر ۱۸۷۰چینی، تنها یک نفر در این سال به ایران سفر داشته است.

یک بام و دو هوای سیاستی

مقامات گردشگری چین و فعالان گردشگری ایران معتقدند عمده‌ترین دلایل حضور کم‌تعداد گردشگران چینی در ایران در ۳ دلیل «کمبود زیرساخت‌های اقامتی»، «کمبود رستوران‌های چینی» و «تعداد محدود راهنمای تور و افراد آشنا با زبان چینی در ایران» خلاصه می‌شود. همه این کمبودها موجب شده که در سال‌های اخیر چینی‌ها خود دست به کار شده و از دانشجویان مشغول به تحصیل خود در ایران به‌عنوان راهنمای تور استفاده کنند و در اقامتگاه‌های غیرمجاز تحت تملک خود ساکن شوند تا از همین تعداد پایین گردشگر نیز عواید کمتری نصیب اقتصاد ایران شود.

همه اینها در حالی است که در اولین همایش بین‌المللی چشم‌انداز توسعه روابط ایران و چین و با محوریت گردشگری و تجارت که سال گذشته در تهران برگزار شد، معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی گفته بود که در معاونت گردشگری این سازمان میزهای تخصصی برای بازارهای هدف شکل گرفته که در آنها بر اساس محصولات گردشگری و ظرفیت‌های داخلی خود، برای جذب گردشگر و تبلیغات برنامه‌ریزی می‌کنیم. این رویه با تشکیل میز عراق آغاز شده و با دایر شدن میز چین ادامه پیدا خواهد کرد. در آن همایش بر فوریت راه‌اندازی سامانه‌ای به زبان چینی برای کاهش مشکلات سفر گردشگران این کشور به ایران تاکید شد که طی آن، گردشگران بتوانند از طریق تماس تلفنی در اسرع وقت مشکلات خود را مطرح و حل کنند؛ سامانه‌ای که هنوز شکل نگرفته و به فرصت‌سوزی در جذب چینی‌ها دامن می‌زند.

به نظر می‌رسد جذب گردشگرانی که هم ولخرج هستند و هم تعداد آنها در سال ۲۰۱۷ از مرز حدود ۱۲۹میلیون نفر تجاوز کرده، می‌تواند به بهبود وضعیت گردشگری کشورمان کمک کند؛ اما این فرصت حالا سال‌هاست که جدی گرفته نشده و هر سال بیشتر از سال گذشته از دست می‌رود.