مصطفی عمادزاده، مرجان حقیقی: تحولاتی که جهان در قرن حاضر شاهد آن بوده، سبب شده سهم گردشگری در رشد اقتصادی بیشتر شود و هرساله بر تعداد گردشگران و درآمدهای ناشی از گردشگری افزوده شود. امروزه ارزش و تجربه‌های سفر بخشی از زندگی فرد و خانواده را تشکیل می‌دهد؛ با این‌حال، سهم نوجوانان از گردشگری اندک است. نظر به اهمیتی که گردشگری جوانان در رشد شخصیت، یادگیری مهارت‌ها، توسعه توانایی‌ها و تحولات روحی و رفتاری آنها داشته، امروزه دراکثر کشورهای جهان توجه ویژه‌ای به تورهای دانش‌آموزان شده است و مدارس را تشویق به راه‌اندازی تورهای علمی، فرهنگی و گردشی نوجوانان کرده‌اند. گردشگری جوانان دارای مزایای زیر است:

۱- افزایش قدرت انطباق و انعطاف‌پذیری: گفته می‌شود که کودکان سریع‌تر با هم آشنا می‌شوند، سریع‌تر یکدیگر را می‌پذیرند و صمیمی می‌شوند. سفر موجب می‌شود نوجوانان بتوانند دوست و هم‌صحبت پیدا کنند، مراوده داشته باشند و نسبت به مسائل روزمره، تعامل و همکاری نشان دهند. کودکان ما هر یک در محیط‌های گوناگونی تربیت شده‌اند، از خانواده‌ها و فرهنگ‌های متفاوتی بهره برده‌اند. سفر باعث می‌شود آنها بتوانند دوستان تازه‌ای پیدا و برخوردهای متفاوتی را تجربه کنند؛ تاثیر بگذارند و تاثیر بپذیرند. سفر موجب می‌شود تا جوانان با جمع هماهنگ شوند، از تصمیمات جمعی پیروی کنند و جامعه‌پذیر شوند.

۲- آشنایی با مناطق جغرافیایی گوناگون: جوانان امروزی اطلاعات اندکی از شرایط اقلیمی و جغرافیایی کشورشان دارند. زندگی روزمره آنها اجازه نداده است که از محیط خانواده و مدرسه دور شوند و با ویژگی‌های طبیعی پیرامونی آشنا شوند. مسافرت اطلاعات عمومی جوانان را درمورد طبیعت، گل و گیاه، رودخانه و دریاچه، دشت و صحرا، کوهستان و زندگی کوچ‌نشینان و امثال آن بالا می‌برد. مسافرت سبب می‌شود تا آنان علاوه‌بر دانشی که از کتاب و اینترنت کسب کرده‌اند، از نزدیک با بسیاری از پدیده‌های طبیعی آشنا شوند و تجربه تازه‌ای به‌دست آورند. انگیزه سفر سبب می‌شود تا جوانان قبل از آغاز سفر، درباره مقصد اطلاعات بیشتری کسب و از این بابت خود را تجهیز کنند. علاوه براین، سفر موجب می‌شود افراد زبان کشور مقصد یا یک زبان بین‌المللی را بیاموزند. این مهارت‌ها، توانایی‌های آنان را برای ایجاد ارتباط و تعامل با مردم دیگر کشورها ارتقا می‌دهد.

۳- افزایش اطلاعات و تحول در جهان‌بینی: واقعیت آن است که سفر تجربه‌ای است که فرد را در شرایطی قرار می‌دهد که هر لحظه مطالب تازه‌ای می‌آموزد و با پدیده‌های نوینی آشنا می‌شود. جوانان عموما بسیار کنجکاوند و از توانایی‌های یادگیری بالایی برخوردارند. سفر بر اطلاعات و دانش آنان می‌افزاید و برای آنان پرسش‌های جدیدی را مطرح می‌کند. این پرسش‌ها به دنبال خود تحولات روحی گسترده‌ای در جوانان به وجود می‌آورد. مهم‌ترین آموزه سفر برای جوانان آن است که بدانند جهان در حال تغییر است. بنابراین، می‌توان به نحو دیگری زندگی کرد و به‌گونه دیگری اندیشید و رفتار کرد. در این چارچوب سفر انعطاف‌پذیری را در جوانان افزایش می‌دهد و موجب می‌شود آنان نسبت به ارزش‌ها و دانسته‌های خود بیش از حد اصرار و پافشاری نورزند.

۴- ایجاد زمینه کار گروهی: آنچه امروزه شاهد آن هستیم آن است که جوانان ما روزبه‌روز مستقل‌تر شده و علاقه‌مندند به تنهایی مسائل و مشکلات خود را سروسامان دهند. این مساله موجب شده آنان خود را بی‌نیاز از دیگران بدانند. درصورتی که توسعه در گرو مشارکت و همکاری به‌وجود می‌آید. یکی از آثار مهم سفر، اجتماعی کردن جوانان است. مسافرت جمعی سبب می‌شود تا آنان ضمن خودشناسی و خودآگاهی، بتوانند جایگاه خود را بین دیگران پیدا کنند و سهمی موثری در تعیین اهداف، اتخاذ تصمیمات و اجرای وظایف محوله داشته باشند.

در سال ۲۰۱۱ تحقیقی به‌منظور تاثیر مسافرت افراد بر توانایی‌ها و پرورش شخصیت و موفقیت‌های آتی آنان انجام شده است. محقق روی ۶۰۰ نفر کانادایی که در سنین ۲۱ تا ۶۹ قرار داشته‌اند، این پژوهش را انجام داده است. وی این گروه را به دو دسته ۳۰۰ نفری تقسیم کرده است، گروه اول کسانی بودند که در دوره ۱۲تا ۱۸ سالگی با هم‌سن وسالان به مسافرت تحصیلی رفته‌اند. درحالی که گروه دوم، در دوره تحصیلی خود هیچ مسافرتی با همکلاسی‌‌های مدرسه نداشته‌اند. نتایج این تحقیق نشان داد که گروهی که در دوره تحصیل خود مسافرت جمعی کرده بودند در موارد زیر در طول زندگی خود و نقاط عطف مهم آن موفق‌تر عمل کرده‌اند:

الف) در کسب تحصیل موفق‌تر بوده‌اند:

۱- تحصیلات بیشتر و مدارک بالاتری کسب کرده بودند: ۶۷ درصد از گروه اول در مقابل ۳۴ درصد گروه دوم

۲- در دانشگاه معدل بالاتر داشتند: ۴/۳ در مقابل ۳/۳

۳- به تحصیلات تکمیلی راه یافته‌اند: ۲۹ درصد در مقابل ۱۳ درصد

ب) در شرایط سخت اقتصادی موفق‌تر عمل کرده بودند:

۱- شاغل تمام وقت: ۶۱ درصد از گروه اول در مقابل ۴۰ درصد از گروه دوم.

۲- از درآمدهای بالاتری برخوردار بوده‌اند: ۷۲ هزار دلار در سال در مقابل ۵۲ هزار دلار در سال.

۳- ۶۱ درصد افرادی که مسافرت کرده بودند، دراخذ پذیرش برای مراتب بالاتر دانشگاهی موفق‌تر بوده‌اند.

۴- ۵۴ درصد افرادی که مسافرت کرده در یافتن شغل و مصاحبه‌های شغلی موفق‌تر عمل کرده بودند.

مسافرت هنگامی که به‌صورت جزئی از زندگی درمی‌آید، موجب می‌شود تا افراد احساس کنند بخشی از یک جامعه جهانی به شمار می‌آیند و خود را عنصر موثری در این جامعه می‌دانند.