گروه گردشگری، شیما رئیسی: تاسیس مرکز میراث ناملموس در تهران به عنوان یکی از مراکز ۹گانه‌ای که در سطح جهان با هدف معرفی، پاسداری و ثبت میراث فرهنگی ناملموس فعالیت می‌کنند، فرصتی است که می‌تواند سبب‌ساز تحولات چشمگیر در راستای ارتقای جایگاه فرهنگی ایران در منطقه و همچنین در حوزه گردشگری فرهنگی باشد. به گزارش «دنیای اقتصاد»، عصر چهارشنبه گذشته، نشست سفرای کشورهای حوزه آسیای غربی و مرکزی در موزه ظروف کاخ سعدآباد و با محوریت تثبیت جایگاه مرکز میراث ناملموس تهران و ترویج همکاری‌های متقابل میان کشورهای حوزه آسیای غربی و مرکزی در زمینه پاسداری از میراث ناملموس مشترک برگزار شد؛ گرچه تنها ۴ سفیر از سفرای مدعو در جلسه حاضر شدند. در این نشست ضمن معرفی مرکز میراث ناملموس که فعالیت خود را با موافقت یونسکو در نوامبر ۲۰۱۲ در تهران آغاز کرده، از کشورهای منطقه خواسته شد تا با پیوستن به این مرکز، در حفظ و معرفی میراث منطقه به جهانیان همکاری کنند.

رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، در این نشست با اشاره به ظرفیت ایجاد شده برای همکاری‌های گسترده فرهنگی در منطقه، این گردهمایی را مقدمه‌ای برای شکل‌گیری هرچه بیشتر این تعاملات دانست و افزود: با آنکه تنها یازده سال از عمر کنوانسیون «پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس» می‌گذرد، ۱۶۱ کشور به عضویت آن درآمده‌اند و این نشان از محبوبیت بالای این کنوانسیون نزد جهانیان دارد.

مسعود سلطانی‌فر خاطرنشان کرد: یونسکو این موضوع را در جمع وظایف «مراکز مقوله۲ تحت نظارت خود» گنجانده است؛ مراکز مقوله ۲ مراکزی هستند که زیرمجموعه‌‌هایی از یونسکو محسوب شده و در سطوح منطقه‌ای فعالند. این مراکز به‌رغم آنکه در کشوری خاص مستقر هستند و آن کشور مسوولیت تامین بودجه و پشتیبانی از آنها را پذیرفته است، دولتی یا کشوری به حساب نمی‌آیند و حوزه علایق تعریف شده برای آنها منطقه‌ای است.

معاون رئیس‌جمهور در ادامه، استقرار این مرکز در تهران را مایه افتخار دانست و توسعه برنامه‌های پاسدارانه موفق در سطح منطقه و ظرفیت‌سازی در ارتباط با مواریث فرهنگی ناملموس مشترک را از جمله اهداف این مرکز نوپا برشمرد. وی با اشاره به اینکه دوران کنونی، دوران نقش‌آفرینی فرهنگ‌ها در تقویت صلح، دوستی، تقارب، همکاری و توسعه پایدار است، میراث فرهنگی ناملموس را از این حیث بسیار پرتوان دانست و گفت: در حوزه آسیای غربی و مرکزی، نمونه‌های این مواریث پویا و مشترک بسیارند و پرداختن به آنها همراهی و همدلی کشورهای صاحب آن مواریث را در پی خواهد داشت.

تعریف تورهای آثار ناملموس

در ادامه این نشست رئیس مرکز میراث ناملموس آسیای غربی و مرکزی در تهران، با بیان اینکه گردشگری فرهنگی در کشور ما مورد غفلت واقع شده، گفت: تمرکز برنامه‌ریزان بیشتر بر گردشگری مذهبی، سلامت و آثار ملموس قرار گرفته است.

دکتر یداله پرمون، در پاسخ به پرسش «دنیای اقتصاد» مبنی بر اثرات شکل‌گیری این مرکز بر ظرفیت‌های گردشگری کشور و برنامه‌های این مرکز در راستای تعامل با معاونت گردشگری؛ تصریح کرد: اگرچه این موضوع را مدنظر داریم، اما تاکنون در این خصوص تصمیم خاصی اتخاذ نشده و کاری جدی انجام نشده است؛ اما می‌شود برگزاری کنسرت‌ها و نیز برنامه‌های مربوط به آیین‌های نوروزی را از جمله کارهای مشترکی قرارداد که باید پیگیری

شود.

وی همچنین در پاسخ به طرح پیشنهادی «دنیای اقتصاد» مبنی بر تعریف یک مسیر گردشگری جدید که کشورهای غربی و میانی آسیا را به هم مرتبط کند و در این مسیر گردشگران با میراث ناملموس منطقه هرچه بیشتر آشنا شوند؛ گفت: این پیشنهاد در خور تامل است؛ اینکه مسیری تعریف شود که گردشگران در آن بتوانند آیین‌های محلی و بومی را ببینند، فنون ساخت صنایع دستی را بیاموزند و با امکانات و ظرفیت‌های زبانی اقوام مختلف آشنا شوند، در واقع بخشی از برنامه‌های این مرکز است که می‌تواند در قالب چنین طرحی سازماندهی شود؛ البته به‌گونه‌ای که اصالت میراث ناملموس خدشه‌دار نشود و سنت‌های محلی از بافت خود خارج نشوند. ضمن آنکه بسیار مهم است که فشار گردشگران آن فرهنگ را مختل نکند. پرمون در پایان اظهار کرد: وب سایت مرکز میراث ناملموس تا پایان فوریه ۲۱۰۵ راه‌اندازی خواهد شد و امیدواریم بتوانیم از لوگوی یونسکو استفاده کنیم.

یونسکو، میراث ناملموس را به منطقه سپرده است

معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و رئیس شورای حکام مرکز میراث ناملموس تهران نیز، با اشاره به ظرفیت‌های بی‌نظیر موجود در منطقه گفت: یونسکو هیچ‌گاه نمی‌تواند بدون مشارکت کشورهای عضو اهداف مورد نظرش را در زمینه حفظ و اشاعه میراث ناملموس پوشش دهد و از این‌رو این امور را به مراکز منطقه‌ای سپرده است.

دکترمحمدحسن طالبیان، در ادامه با بیان اینکه ثبت جهانی دیگر شتاب سال‌های ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ را ندارد گفت: ثبت، تنها یکی از مقولات مورد پیگیری مرکز است و مقولاتی همچون آگاهی‌افزایی، ظرفیت‌سازی، شناسایی، مستندسازی، باز زنده‌سازی، پژوهش و ترویج نیز در دستور کار مرکز قرار دارد.

وی با بیان اینکه مرکز میراث ناملموس تهران، آماده ارائه خدمات در همه این زمینه‌ها به کشورهای این حوزه است، با دعوت از کشورها برای پیوستن به این مرکز، گفت: حضور کشورهای منطقه بی‌تردید به حرکت‌ها و فعالیت‌های این مرکز معنا می‌بخشد.

در پایان نیز، برخی از سفرای کشورهای حاضر در این نشست، ضمن تاکید بر ابلاغ پیام این نشست به مسوولان کشورهای متبوع خود، ابراز امیدواری کردند فعالیت‌های این مرکز باعث ارتقای همکاری‌های کشورهای آسیای غربی و مرکزی شود.