دنیای اقتصاد:
عربستان سعودی و اسرائیل دو متحد مهم آمریکا در خاورمیانه هستند و دولت بایدن امروز عمیقا با هر دو درگیر است و تلاش میکند یک معاهده دفاعی متقابل با عربستان سعودی ایجاد کند و به اسرائیل در درگیریهایش با حماس و ایران کمک کند. توماس فریدمن، پنجشنبه دوم ماه مه در یادداشتی در نیویورکتایمز نوشت: اما تیم بایدن با این دو شریک دیرینه به وضعیت بیسابقهای رسیده است که فرصتی بزرگ و در عین حال خطری بزرگ برای آمریکا ایجاد میکند. این از تضاد در سیاست داخلی آنها ناشی میشود. به بیان صریح، محمد بنسلمان، ولیعهد عربستان بدترین افراطگرایان مذهبی کشورش را به زندان انداخته است؛ درحالیکه بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل بدترین افراطگرایان مذهبی رژیمش را در کابینه خود قرار داده است. محمد بنسلمان با تمرکز شدید خود بر رشد اقتصادی پس از چندین دهه از «خوابزدگی» عربستان سعودی، مهمترین انقلاب اجتماعی تاکنون را در پادشاهی بیابانی به راه انداخت و یکی از مهمترین امواج شوکبرانگیز را به سراسر جهان عرب فرستاد. اکنون این موج به نقطهای رسیده است که ایالات متحده و عربستان سعودی در حال بنا نهادن سنگهای پایانی برای اتحاد رسمی هستند که میتواند نفوذ چین در خاورمیانه را مهار کند و از طریق راههای الهامبخش مسالمتآمیز، تغییرات مثبت بیشتری در این منطقه نسبت به تهاجمات نظامی ایالات متحده به عراق و افغانستان ایجاد کند.
دنیایاقتصاد:
یک مقام آمریکایی به واشنگتنپست گفت، ایالات متحده به قطر گفته است که اگر حماس به رد آتشبس با اسرائیل ادامه دهد، باید آنها را اخراج کند. به گفته این مقام مسوول که مانند دیگرانی که برای این گزارش مصاحبه کردند، به شرط ناشناس ماندن صحبت کرد، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه این پیام را در ماه آوریل محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، به نخستوزیر قطر ارائه کرد. سه دیپلمات آشنا به این وضعیت گفتند که مقامات قطر که از سال۲۰۱۲ به درخواست آمریکا میزبان رهبری سیاسی حماس بوده است، از ماهها پیش چنین درخواستی را پیش بینی کرده بودند، اما انتظارات در هفتههای اخیر در بحبوحه افزایش ناامیدی از بنبست طولانی مدت در توافق آتشبس، شدیدتر شده است.
در سال۱۹۴۰، به دنبال شکست تحقیرآمیز فرانسه در حمله رعدآسای آلمان نازی، مارک بلوخ، تاریخدان فرانسوی نخبگان گوشهنشین را بهدلیل ناتوانی در پیشبینی و مواجهه با تهدید پیش روی کشور محکوم کرد. امروز امانوئل مکرون با یادآوری سخنان بلوخ، هشدار میدهد، نخبگان اروپا گرفتار همان رضامندی و خشنودی مهلک شدهاند.رئیسجمهور فرانسه در مصاحبه با نشریه اکونومیست از کاخ الیزه، به تشریح این دیدگاه آخرالزمانی خود پرداخت.
دنیای اقتصاد:
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، روز دوشنبه به دنبال اجرای طرحهایی برای تامین امنیت و بازسازی غزه پس از پایان جنگ اسرائیل و حماس بود؛ اما سکوت در میان کشورهای عربی (که مقامات آمریکایی تصور میکنند به نظارت بر این سرزمین ویرانشده کمک میکنند) بر دشواری واشنگتن برای طرح «روز بعد» تاکید کرد. «میسی رایان» در گزارش اول مه در واشنگتنپست نوشت، بلینکن در سخنانی در نشست مجمع جهانی اقتصاد در پایتخت عربستان گفت که دولت متبوعش به پیگیری چند ماهی خود برای برقراری ترتیباتی برای غزه که از سال۲۰۰۷ تحت کنترل حماس است، ادامه خواهد داد.
دنیایاقتصاد:
مقامات حماس و فتح -جناحهای اصلی فلسطینی که مدتها برای کسب قدرت در غزه و کرانه باختری با هم در رقابت بودند- اخیرا در پکن برای آنچه مقامات چینی روز سهشنبه آن را «مذاکرات عمیق و صریح برای ترویج آشتی درون فلسطینی» خواندند، ملاقات کردند.«دیمین کِیو» و «آدام راسگون» در گزارش ۳۰آوریل در نیویورک تایمز نوشتند، انتظار نمیرفت که مذاکرات در پکن نتیجه زیادی داشته باشد. بمباران غزه توسط اسرائیل، حمایت از حماس را در کرانه باختری تحت اشغال اسرائیل که در آن تشکیلات خودگردان فلسطین -تحت کنترل فتح- برای چندین دهه مدیریت شهرها و شهرکها را بر عهده داشته، عمیقتر کرده است. مقامات آمریکایی پیشنهاد کردهاند که تشکیلات خودگردان فلسطین میتواند به اداره غزه پس از جنگ کمک کند؛ اگرچه این امر به احتمال زیاد نیاز به تایید حماس دارد.
دنیایاقتصاد:
پس از ۲۴ساعت پرتنش که در آن افسران پلیس با تظاهراتکنندگان طرفدار فلسطین که کمپهای اعتراضی برپا کرده بودند و ساختمانهای دانشگاهی را در سراسر کشور تصرف کرده بودند، تنشها همچنان ادامه دارد. به نوشته روزنامه نیویورکتایمز، روز سهشنبه، مدیران یوسیالای، برای اولین بار برپایی کمپهای اعتراضی در جهت حمایت از فلسطین را غیرقانونی اعلام کرد. مری اوساکو، معاون ارتباطات راهبردی یوسیالای، بامداد چهارشنبه گفت که دانشگاه پس از وقوع «اقدامات خشونتآمیز وحشتناک» در یک کارزار اعتراضی از پلیس درخواست کمک کرده است. او جزئیات بیشتری ارائه نکرد و اداره پلیس لسآنجلس بلافاصله به سوالات پاسخ نداد.
دنیایاقتصاد: طی یک ماه گذشته، تفلیس پایتخت گرجستان در آشوب غرق شده است. معترضان شب به شب به خیابانهای شهر آمدهاند. درگیری بین نمایندگان مجلس در این کشور رخ داده و در اوایل هفته، درگیری بین پلیس و معترضان در یک تظاهرات بزرگ در مرکز شهر رخ داد. به نوشته روزنامه نیویورکتایمز، محرک ناآرامیها تصمیم اوایل ماه جاری توسط حزب حاکم، رویای گرجستان، برای ارائه لایحهای در پارلمان بود که اپوزیسیون طرفدار غرب معتقد است میتواند برای سرکوب مخالفان و ممانعت از تلاشهای کشور برای پیوستن به اتحادیه اروپا استفاده شود.
طبق آمار موسسه بینالمللی تحقیقات صلح استکهلم (SIPRI) هزینههای نظامی جهانی برای نهمین سال متوالی افزایش یافته است. این هزینهها در سال۲۰۲۳ میلادی با ۶.۸درصد به ۲.۴۴۳تریلیون دلار افزایش یافت که معادل ۲.۳درصد از تولید ناخالص داخلی جهان است. اوکراین در سال۲۰۲۳ بزرگترین مقدار افزایش هزینههای نظامی در جهان را نسبت به تولید ناخالص داخلی (یعنی با افزایش ۱۱درصد به ۳۷درصد تولید ناخالص داخلی) به خود اختصاص داده است. هزینههای نظامی اوکراین ۵۱درصد افزایش یافته و به ۶۴.۸میلیارد دلار رسیده است. به این ترتیب اوکراین از جایگاه یازدهم به لحاظ هزینههای نظامی در سال۲۰۲۲ به جایگاه هشتم در سال۲۰۲۳ رسیده است. روسیه نیز در رتبه دوم هزینههای نظامی نسبت به لحاظ تولید ناخالص داخلی (با افزایش ۱.۲درصد به ۵.۹درصد تولید ناخالص داخلی) قرار دارد.
دنیای اقتصاد:
یک خواربارفروشی مدرن که قفسههای آن مملو از همه چیز از ماکارونی گرفته تا شراب است، نقطهای در مرکز هاوانا را پر میکند که زمانی توسط یک گلفروشی دولتی منفعل اشغال شده بود. اما اکنون سقف و دیوارهای آن تعمیر و رنگآمیزی شده است. یک شرکت دولتی شیشه در حومه هاوانا اکنون نمایشگاهی برای یک تجارت خصوصی دارد که مبلمان ساخت کوبا را میفروشد. در بندر پایتخت کوبا، لیفتراکها با احتیاط تخممرغهای آمریکایی را از یک کانتینر یخچالی تخلیه میکنند. این سرمایهگذاریها بخشی از انفجار هزاران کسبوکار خصوصی است که در سالهای اخیر در سرتاسر کوبا فعال شدهاند؛ یک تغییر قابل توجه در کشوری که در آن چنین شرکتهایی مجاز نیستند؛ آن هم کشوری که در آن فیدل کاسترو به قدرت رسید و انقلاب کمونیستیای را راه انداخت که مصمم به حذف مفاهیم سرمایهداری مثل مالکیت خصوصی است.
دنیای اقتصاد:
با ارائه طرح جدید آتشبس و تبادل اسرا امیدها برای توقف جنگ در غزه افزایش یافته است. بر اساس طرح جدید، اسرائیل پذیرفته است در قبال آزادی تعداد کمتری از اسرایش آتشبس ۴۵روزه را بپذیرد. با این حال هنوز حماس به طرح جدید واکنشی نشان نداده است.
دنیایاقتصاد:
معترضان بامداد روز سهشنبه ساختمانی را در پردیس اصلی کلمبیا اشغال کردند و تنشها را در دانشگاه پس از هفتهها اعتصاب، اردوها و تجمعات در فضای باز توسط تظاهراتکنندگان طرفدار فلسطین که به تعلیق و بیش از صدها بازداشت انجامید، تشدید کردند. به گزارش نیویورک تایمز، سالن همیلتون، ساختمانی با سابقه تصرف دانشجویان، اندکی پس از آنکه تظاهراتکنندگان در اطراف محوطه دانشگاه منهتن با شعارهای «فلسطین آزاده» راهپیمایی کردند، تصرف شد. ساعاتی قبل، مدیران شروع به تعلیق دانشجویانی که از ترک حیاط خودداری میکردند، کرده بودند. دانشگاه افراد را تشویق کرد که روز سهشنبه به محوطه دانشگاه نیایند. تشدید تنش مشابهی در تظاهرات حامی فلسطین در دانشگاههای سواحل غربی دوشنبهشب رخ داد. در دانشگاه پلیتکنیک ایالتی کالیفرنیا، هومبولت، پلیس درحالیکه معترضان، سالن زیمنس را به مدت بیش از یک هفته در اختیار خود نگه داشتند، دستگیر کرد. در دانشگاه ایالتی پورتلند در اورگان، دانشجویان یک کتابخانه را تصرف کردند.
دیانا گالیوا/محقق کالج سن آنتونی، دانشگاه آکسفورد
ترجمه: محمدحسین باقی
تا قرن بیستم، دولتها بهطور مرتب در زبانهای اروپایی در قالب «قدرتها» توصیف میشدند (مانند عبارتهای آلمانیِ Macht، فرانسویِ puissance، روسیِ derzhava). در اصطلاح مدرن، این اصطلاح به «قدرتهای بزرگ» و گاهی «قدرتهای میانی» اطلاق میشود؛ اما نه آنهایی که اکنون بهعنوان «دولتهای کوچک» شناخته میشوند. قدرت میانی را میتوان به این معنا دانست که یک دولت کوچک «در یک زمینه خاص به عظمت» رسیده است. ادبیات «خردهدولتها» بر مسائل مربوط به حاکمیت و ظرفیت عمل متمرکز است و برای تمایز این دولتها از دولتهای کوچک، کمبود منابع فرض شده است. واقعگرایان، نئورئالیستها و رئالیستهای نئوکلاسیک با کاربست رویکرد قدرت ملی معتقدند که تنها قدرتهای بزرگ قادر به کسب قدرت هستند.
دنیای اقتصاد:
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا وارد عربستان شد تا با مقامات ۱۲کشور عربی درباره تحولات غزه و شرایط موجود بین اسرائیل و حماس گفتوگو کند. بلینکن و دیگر دستیاران ارشد بایدن تلاش میکنند راهحل سیاسی بلندمدتی برای مناقشه موجود در منطقه دنبال کنند.
دنیای اقتصاد:
مصر مانند دیگر دولتهای خاورمیانه از موضع خود در قبال مناقشه اسرائیل و فلسطین ابائی نداشته است. نکوهش این کشور علیه اسرائیل بر سر جنگ غزه طولانی و مداوم است. رسانههای دولتی تصاویری از صفهای طولانی کامیونهای کمکرسانی را در انتظار عبور از مصر به غزه پخش کردند و نقش مصر را بهعنوان تنها مجرای بیشتر کمکهای محدودی که وارد این منطقه میشود، مورد توجه قرار دادند.
دنیایاقتصاد:
این روزها بر کسی پوشیده نیست که التهاب دانشگاهها را در سراسر آمریکا فرا گرفته است. ناظران میگویند که صحنههای هرجومرج در پردیسهای دانشگاهی در سراسر کشور آمریکا باعث ایجاد اختلافات داخلی میشود و خطرات سیاسی را به همراه دارد. به نوشته روزنامه نیویورکتایمز، تقریبا هفت ماه پس از آغاز جنگ اسرائیل-حماس، تظاهراتهایی که دانشگاههای سراسر کشور را فراگرفته است، تنشهای جدیدی را درون حزب دموکرات آشکار کرده است؛ اینکه چگونه تعادل بین حمایت از آزادی بیان و حمایت از مردم غزه، همزمان با نگرانی از بهودیستیزی برقرار کنند.