شماره روزنامه ۶۰۰۳
|

اقتصاد

اقتصاد

  • ردپای عوامل سیاسی در توسعه

    نوشته: سویاش رای / ترجمه و تنظیم: جعفر خیرخواهان
    بسیاری از کسانی که در زمینه توسعه اقتصادی پژوهش می‌کنند، عمدتا بر سیاست‌هایی که دولت‌ها اتخاذ می‌کنند یا باید اتخاذ کنند، تمرکز می‌کنند. تعداد کمتری از پژوهشگران تمرکز خود را روی عوامل سیاسی و عرصه سیاست که این سیاست‌ها را شکل می‌دهد تمرکز می‌کنند، بنابراین ادبیات گسترده‌ای در مورد اقتصاد توسعه وجود دارد، اما ادبیات بسیار کمتری در مورد عوامل سیاسی توسعه وجود دارد. علاوه‌بر این، بسیاری از پژوهش‌های منتشره در مجلات علمی که ادعاهای علمی در مورد توسعه را مطرح می‌کنند، از تجزیه و تحلیل کمی استفاده…
  • رابرت بیتس و کار میدانی

    رابرت بیتس، دانشمند علوم سیاسی، در هنگامه آشفتگی اوضاع در اوگاندا پس از سقوط رهبر سرکوبگر عیدی امین دادا، در میدان حضور داشت. در آن زمان، او به دلیل تحلیل سیاستگذاری عمومی هوشمندانه‌‌‌‌اش از افول کشاورزی در آفریقا در سطحی گسترده شناخته‌شده بود، اما تجربه‌دست اول او در منطقه جنگی منجر به دغدغه بزرگ بخش آخر زندگی حرفه‌‌‌‌ای او یعنی پژوهش درباره خشونت سیاسی شد.
  • زنبورداران آذربایجان شرقی کندوها را به مناطق امن منتقل کنند

    مدیر امور طیور سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی با هشدار به زنبورداران، از آنان خواست با توجه به آغاز سمپاشی مزارع گندم و جو علیه آفت سن گندم، کندوها را به مناطق امن منتقل کنند.
  • مهار نفوذ چین؛ درس‌های ایتالیا

    نیکلا کاسارینی/مجله دیپلمات
    در سال‌های اخیر سیاستگذاران ایتالیایی همراه و همگام با همتایان غربی خود، خواهان «ریسک‌زدایی» به‌ویژه اجتناب از اتکای بیش از حد اقتصادی به چین شده‌اند. دولت ایتالیا هم مانند دیگر دولت‌های اروپایی اصرار دارد فرآیند «ریسک‌زدایی» از «جدایی» متمایز است. در واقع، «ریسک‌زدایی» تا حد زیادی برای جلوگیری از وقوع «جداسازی» طرح شده است. بحث درباره این موضوعات به دنبال تصمیم کابینه «جوزپه کونته» (۲۰۲۱-۲۰۱۸) برای امضای یادداشت تفاهم درباره طرح موسوم به کمربند و جاده (BRI) در جریان سفر رئیس‌جمهور چین شی…
  • اقتصاد در باتلاق سیاست

    دنیای اقتصاد: افزایش ریسک‌های ژئوپلیتیک در منطقه باعث شد که حرکت سرمایه به سمت دارایی امن تشدید شود. روز گذشته طلای جهانی از مرز ۲۴۰۰دلار گذر کرد که نشان می‌دهد بازارها چشم‌انداز مه‌آلودی از آینده کوتاه‌مدت اقتصاد دارند. اقتصاددانان تاکید می‌کنند که تنظیم «روابط سیاسی» باید در خدمت بهبود «اقتصاد» باشد؛ به این معنا که روابط سیاسی در جهت بهبود روابط تجاری میان کشورها، مشارکت در زنجیره تامین تولید و انتقال تکنولوژی تنظیم شود. در سوی مقابل، تنش‌ها، تحریم‌ها و ریسک‌های جنگ می‌تواند اقتصاد را در باتلاق فرو ببرد.…
  • تشکیل کنسرسیوم صادراتی، راهکاری برای افزایش توان رقابتی در بازارهای جهانی

    رئیس کمیسیون صادرات و مدیریت واردات اتاق تبریز با تأکید بر اهمیت تشکیل کنسرسیوم صادراتی گفت: فعالیت در قالب کنسرسیوم، بهترین راه برای افرایش توان رقابتی شرکت‌های کوچک و متوسط در بازارهای جهانی است.
  • هنر اعتراف کشیدن از داده‌ها

    دنیای اقتصاد-البرز نظامی: فهم درست روابط علت و معلولی اصلی‌ترین مساله علم است. به بیان دیگر، کشف علیت اگر تنها مساله علم نباشد، دست‌کم زیربنای علم است؛ زیرا ما تا زمانی که نتوانیم به فهم درستی از روابط علت و معلولی برسیم، هرگز نخواهیم‌ توانست که تفسیر درستی از جهان پیرامون خود داشته باشیم. در نتیجه این فقدان بدیهی است که ما از اعمال تغییرات مدنظر خود در جهان پیرامون خود نیز عاجز خواهیم ماند. حال باید بیان داشت که علم اقتصاد نیز از این دایره خارج نیست. لکن، دستیابی به این هدف به هیچ وجه ساده نیست.
  • نوآوری اجتماعی در خدمت توسعه اقتصادی

    مایکل کرمر/ مدیر آزمایشگاه نوآوری توسعه و استاد اقتصاددانشگاه شیکاگو و یکی از سه برنده جایزه نوبل اقتصاد سال‌2019
    اقتصاد می‌تواند نقش حیاتی در توسعه نوآوری‌‌‌‌‌‌‌‌ها برای خدمت به نیازهای اجتماعی، محیط‌زیستی و سایر نیازهای انسانی ایفا کند و ما اقتصاددانان می‌توانیم به طراحی نهادهایی کمک کنیم تا انگیزه‌‌‌‌‌‌‌‌های خصوصی در جهت نوآوری با نیازهای انسانی و محیط‌زیستی همسو شوند. ما می‌دانیم نوآوری محرک اصلی رشد اقتصادی است اما نوآوری فنی و اجتماعی همچنین باعث بهبود سلامت و روابط اجتماعی و کاهش نابرابری می‌شود. نوآوری‌‌‌‌‌‌‌‌های معاصر در زیست‌‌‌‌‌‌‌‌شناسی و هوش‌مصنوعی توان عظیمی برای کمک به رونق اقتصادی، بهبود…
  • رشد ۱۶ برابری سطح کشت قراردادی آذربایجان شرقی

    رئیس سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی با اشاره به کسب رتبه نخست استان در کشاورزی قراردادی در سال زراعی گذشته، از رشد ۱۶ برابری سطح کشت قراردادی در استان در سال زراعی جاری خبر داد.
  • بذر نااطمینانی در اقتصاد جهانی

    دنیای اقتصاد-گروه اقتصاد بین‏ الملل : در واکنش به جهش سطح عمومی قیمت‌ها در جهان بعد از همه‌گیری کرونا و بحران اوکراین، بانک‌های مرکزی برای مبارزه‌ای «پرهزینه» با هدف مهار تورم آماده شدند. امروز به نظر می‌رسد آنها موفق شده‌اند در جنگ با تورم بدون خونریزی به پیروزی برسند. در اغلب کشورهای ثروتمند، تورم هسته (که نوسانات قیمت موادغذایی و حامل‌های انرژی را حذف می‌کند) از اوج‌های ۵ تا ۸درصدی به سطوح قابل تحمل‌تر ۳ تا ۵درصدی افت کرده است.
  • بارقه‏‏‏‏‌ امید برای تجارت‌جهانی

    دنیای اقتصاد -گروه اقتصاد بین‏‏‏‏‌الملل: از اواسط سال‌۲۰۲۲، گویی رخوت بر تجارت‌جهانی سایه افکنده است. ارزش تجارت کالا به‌طور مداوم رو به کاهش گذاشته، به گونه‌ای که نبض حیاتی اقتصاد جهانی در حال ضعیف‌شدن است. در این میان، تجارت خدمات همچون شعاعی از امید، به رشد خود ادامه داده‌است. گزارش به ‏‏‏‏‌روزرسانی شده تجارت‌جهانی آنکتاد (کنفرانس تجارت و توسعه سازمان‌ملل)، برآوردهای ناخوشایندی را به تصویر می‌کشد. تجارت‌جهانی در سال‌۲۰۲۳ به حدود ۳۱‌تریلیون دلار آمریکا رسید ‌که به‌معنای کاهش یک‌تریلیون دلاری (یا ۳‌درصدی) نسبت به رکورد سال‌۲۰۲۲ است…
  • معمای بهره‌وری مدرن

    دکتر مهدی انصاری*
    شما در زندگی روزمره کامپیوترهای زیادی در کنار خود، چه در خانه چه در محل کار، مشاهده می‌کنید. کامپیوترهایی که در لوازم خانگی هوشمند، خودرو، ساعت، گوشی، لپ‌تاپ، ابزار کار و بسیاری وسایل دیگر ابعاد مختلف زندگی شما را تحت تاثیر قرار داده است. رابرت سولو، اقتصاددان مطرح نیز مشاهده‌ای مثل شما داشت. این مشاهده در کنار تصویری که از کندی رشد بهره‌وری کلان داشت، معمایی را در ذهنش ساخت که به این صورت در سال۱۹۸۷ مطرح کرد: «ردپای کامپیوترها همه جا قابل مشاهده است به جز در آمار مربوط به بهره‌وری.»
  • تاوان سنگین خطای ساده

    دنیای اقتصاد: یکی از اصول ساده‌ای که سیاستگذاران اقتصادی کشور به آن توجه ندارند، پویایی تقاضا نسبت به قیمت‌ها است. با این پیش‌فرض، سیاستگذاران میزان تقاضا برای هر کالا را ثابت در نظر می‌گیرند و پس از آن به مداخله قیمتی در کالاها می‌پردازند. این موضوع باعث می‌شود که سطح عرضه و تقاضا با قیمت‌های دستوری تغییر کند و در نتیجه زمینه برای جهش‌های قیمتی در بازار فراهم شود. علاوه بر این، مکانیزم قیمت تعادلی برای تنظیم عرضه و تقاضا نیز از بین می‌رود.
  • ماهیت بنگاه رونالد کوز

    اقتصاد نئوکلاسیک بر مبنای مجموعه‌ای از فرض‌های اساسی که هسته اصلی آن را شکل می‌دهد به تبیین مدل‌ها و قواعدی جهان‌شمول می‌پردازد و از این قواعد برای مطالعه موارد خاص و قضاوت درباره آنها بهره می‌برد. به این ترتیب این جریان درگیر بده‌بستانی میان سازگاری درونی و سازگاری خارجی است؛ یعنی با اینکه توانسته است نظریه‌های خود را به شکلی سازگار و بدون تناقض درونی طراحی کند از توضیح بسیاری از پدیده‌های جهان واقع ناتوان مانده است. کوز در این‌باره چنین می‌گوید: «جریان اصلی علم اقتصاد... در طول زمان هر چه…
  • دایره شوم تولید تورم و پیامدهای آن

    دکتر علینقی مشایخی
    اقتصاد کشور گرفتار یک دایره شوم تولید تورم مستمر و فزاینده شده است. نقطه آغاز این دایره شوم کسری بودجه دولت است. کسری بودجه دولت ناشی از بیشتر بودن هزینه‌های دولت از درآمدهای آن است. هزینه‌های دولت شامل هزینه‌های جاری دستگاه‌های دولتی، هزینه‌های عمرانی، پرداخت یارانه‌های مستقیم، کمک به صندوق‌های بازنشستگی و امور رفاهی مانند یارانه‌های دارو و بیمه‌های همگانی است. درآمدهای دولت عمدتا از صادرات نفت میعانات و گاز و مالیات و بخشی نیز از فروش شرکت‌ها و دارایی‌های ثابت تامین می‌شود. برآورد معاون…
  • سیاست خارجی در سال جدید فعال‌تر شود

    یک اقتصاددان بر لزوم فعال‌تر شدن سیاست خارجی در سال جدید تاکید کرد و گفت: چنانچه در سال جاری روزنه امیدی برای کاهش مشکلات اقتصادی گشوده شود، در بهبود معیشت طبقات متوسط جامعه اثرگذار خواهد بود. کامران ندری در گفت‌وگو با «ایسنا» با اشاره به بیانات و توصیه‌های اخیر مقام معظم رهبری در دیدار کارگزاران نظام اظهار کرد: مقام معظم رهبری به دولتمردان توصیه‌ها و بیاناتی داشتند و اقدامات را مثبت ارزیابی کردند؛ البته نتیجه‌ برخی از آنها در دولت هنوز مشخص نشده و زمانی مشخص می‌شود که بتوان سطح بهره‌وری در…
  • سردار سلامی: فروپاشی اسرائیل بسیار نزدیک است

    تسنیم: فرمانده سپاه گفت: امریکای جنایتکار رژیم صهیونیستی را به عنوان یک سرپل سیاسی و امنیتی و جغرافیایی در متطقه جهان اسلام تقویت کرد تا اهرمی برای مهار و تنظیم سیاستهای او باشد.
  • حمله تند و غیرمنتظره وزیر اسرائیلی به قطر/بن‌بست در مذاکرات آتش‌بس!

    اکوایران: وزیر اقتصاد اسرائیل قطر را به حمایت از تروریسم متهم کرد و گفت که به این کشور به عنوان میانجی‌گر در مذاکرات با حماس اعتماد ندارد. این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که مذاکرات آتش‌بس و آزادی اسرا به بن‌بست رسیده است.
  • یک میلیون و ۷۰۰ هزار مترمربع از معابر روستاهای آذربایجان‌شرقی آسفالت شد

    مدیرکل بنیاد مسکن آذربایجان شرقی گفت: در سال گذشته یک میلیون و ۷۰۰ هزار مترمربع از معابر روستایی این استان زیرسازی و آسفالت شد.
  • پروژه تقاطع غیرهمسطح معلم تبریز به پیشرفت فیزیکی ۴۶ درصدی رسید

    شهردار منطقه پنج تبریز از پیشرفت ۴۶ درصدی پروژه تقاطع غیرهمسطح معلم در بازه زمانی شش ماهه خبر داد.
  • نفع اقتصاد از دموکراسی

    دنیای اقتصاد: اقبال به اقتدارگرایی در میان نخبگان کشورهای جهان سوم بیش از گذشته به چشم می‌خورد، اما «فایننشال‌تایمز» در مطلبی به انتقاد از این رویکرد پرداخته است. بر این اساس درحالی‌که طرفداران خودکامگی به موفقیت‌های اقتصادی چین یا برخی کشورهای کوچک و کم‌جمعیت اشاره دارند، آمارها حاکی از آن است که این کشورها بیشتر از یک قاعده، نشانگر یک استثنا هستند. از سوی دیگر، توانایی دموکراسی در عزل مسالمت‌آمیز سران سیاسی، همچنان نقطه قوت بی‌رقیب آن به شمار می‌رود.
  • وزیر اقتصاد حکم جدید صادر کرد

    وزارت اقتصاد: وزیر امور اقتصادی و دارایی در حکمی محمد جلیلی به عنوان مدیرعامل و رئیس هیأت عامل سازمان حسابرسی منصوب کرد.
  • توزیع پول یا تحریک انگیزه‏‏‌ها

    جان ایچ کاکرین/اقتصاددان موسسه هوور
    افزایش غیرمنتظره تورم در دو سال گذشته، سیلی بزرگی بود که به صورت ما خورد و سعی داشت بگوید که ایده‌‌‌های مورداجماع در فضای سیاستگذاری اقتصادی چندان هم درست نیستند و باید تغییر کنند. خوشبختانه ایده‌‌‌های «جدید» موردنیاز ما به‌خوبی آزمایش شده و در قفسه نشسته‌‌‌اند و مترصد توجه ما هستند. می‌‌‌دانیم تورم زمانی اتفاق می‌‌‌افتد که تقاضای کل از عرضه کل پیشی گرفته و بیشتر شود. در این بین یافتن منبعی که تقاضا را تحریک می‌کند، سخت نیست.
  • سرعت‏‏‌گیرهـای ارتقای بهره‏‏‌وری

    مریم بابایی: در برنامه هفتم توسعه، تحقق رشد اقتصادی ۲.۸درصدی ناشی از رشد بهره‌وری کل عوامل تولید هدف‌گذاری شده است. براساس بند «یک» سیاست‌های کلی برنامه هفتم توسعه، سهم رشد بهره‌وری کل عوامل تولید به میزان ۳۵‌درصد از رشد اقتصادی ۸‌درصد و با تاکید بر بهره‌وری نیروی انسانی، مدیریت، سرمایه و فناوری باید محقق شود. این در حالی است که بهره‌‌‌وری در اقتصاد ایران روند رشد پایداری نداشته و در مجموع بهره‌وری بخش تولید در یک‌دهه گذشته کاهش یافته است.
  • شاخص‏‏‌های بهره‏‏‌وری و راه‏‏‌های بهبود آن

    مسعود قاسمی/پژوهشگر اقتصادی
    «بهره‌‌‌وری همه‌چیز نیست، اما در بلندمدت تقریبا همه‌چیز است»؛ این جمله از پل کروگمن، برنده نوبل اقتصاد و استاد دانشگاه پرینستون، به‌خوبی اهمیت بهره‌‌‌وری در فرآیندهای اقتصادی را توضیح می‌دهد. به نظر می‌رسد آنچه استانداردهای زندگی یک کشور را در طول زمان بهبود می‌دهد، نه فقط وفور منابع، بلکه توانایی استفاده کارآ از آن است. اهمیت این موضوع باعث شده است تا شاخص‌‌‌های متفاوتی برای اندازه‌‌‌گیری و کمّی‌سازی این مفهوم معرفی شود. بررسی این شاخص‌‌‌ها برای تحلیل وضعیت نامناسب بهره‌وری در کشور و ارائه…
  • باید از توانایی‌های ملت استفاده خردمندانه و کامل شود

    پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری: رهبر معظم انقلاب اسلامی عصر روز اول فروردین در نخستین روز سال نو، در دیدار نوروزی قشرهای مختلف مردم، برنامه‌ریزی و تلاش مسوولان برای «ورود و بسیج همت‌ها، سرمایه‌ها و ابتکارات ملت» در عرصه اقتصاد را لازمه تحقق شعار بسیار مهم سال ۱۴۰۳ یعنی «جهش تولید با مشارکت مردم» خواندند و با اشاره به تاثیر بهبود مسائل اقتصادی در دین و دنیای مردم تاکید کردند: دشمن با انکار زمینه‌ها، ظرفیت‌ها و عوامل پیشرفت در کشور، خاموش شدن نور امید در دل ملت را نشانه رفته اما مردم و جوانان با تلاش بی‌وقفه و پرهیز از…
  • خداحافظی با پدر اقتصاد رفتاری

    در هر زمان و هرجا که صحبت از اقتصاد رفتاری در میان باشد، نام او نیز شنیده خواهد شد، دنیل کانمن که نخست با کتاب «تفکر، سریع و کند» و سپس کتاب «نویز» مرز افتصاد و روان‌شناسی را از میان برداشت و تحولات بزرگی را در اقتصاد جریان اصلی ایجاد کرد. ما هرگز او را فراموش نخواهیم کرد. انتشار کتاب تفکر، سریع و کند، یک رخداد فکری بزرگ بود. این کتاب تحقیقاتی را که کانمن در چهل سال گذشته انجام داده بود خلاصه می‌کند، در این میان نباید از سهم آموس تورسکی در شکل گیری ایده‌های اصلی این کتاب غافل شد. یک جمله‌ای…
بیشتر