امکان استفاده از واژگان فارسی روی خودروهای تحت لیسانس وجود ندارد

گروه خودرو- مدیر‌کل دفتر تبلیغات و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی چندی پیش در حالی از برخورد با خودروسازانی که از نشان تجاری لاتین روی خودروها استفاده می‌کنند خبر داد که خودروسازان معتقدند امکان استفاده از واژگان فارسی روی خودروهایی که تحت لیسانس در کشور تولید می‌شوند، وجود ندارد. الزام در نظر گرفته شده برای خودروسازان در حالی است که هم اکنون تنها دو خودروی سمند و تیبا با برند داخلی در کشور تولید می شوند که این دو خودرو نیز سهم اندکی از تولید خودروسازان را به خود اختصاص داده‌اند و بخش اعظمی از محصولات خودروسازان به صورت تحت لیسانس در کشور تولید می‌شود که استفاده از واژگان فارسی روی این خودروها منوط به اخذ مجوز از شرکت مادر است. بر همین اساس، مدیر‌کل دفتر تبلیغات و اطلاع‌رسانی وزارت ارشاد با اشاره به اینکه پیش از این نیز تذکراتی در این خصوص از سوی دفتر تبلیغات و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به شرکت‌های خودروساز داخلی داده شده از برخورد با شرکت‌های خودروساز متخلف خبر داد.

به گفته خودروسازان استفاده از واژگان فارسی روی خودروهایی که به صورت تحت لیسانس در کشور تولید می‌شوند باید با اخذ مجوز از سوی شرکت مادر صورت گیرد که شرکت‌های مادر نیز چنین مجوزی را صادر نمی‌کنند؛ چرا که صدور این مجوز به معنی واگذاری خودرو به شرکت‌های داخلی خواهد بود.علاوه بر واژگان فارسی، شرکت‌های داخلی ملزم شده‌اند که از نام فارسی نیز برای خودرو تولید خود استفاده کنند که در این خصوص نیز خودروسازان با سدی به نام خودروهای تحت لیسانس مواجه هستند. اما ظاهرا وزارت ارشاد در این خصوص تنها برندهای داخلی را مد نظر قرار داده و خودروهای تحت لیسانس را منوط به اخذ مجوز از شرکت مادر کرده است.

احمد نعمت بخش، دبیر انجمن خودروسازان نیز با اشاره به اینکه لازمه استفاده از واژگان فارسی یا نام فارسی اخذ مجوز از شرکت مادر است در این خصوص می‌گوید: در خصوص استفاده از واژگان فارسی اصولا شرکت‌های مادر مجوز صادر نمی‌کنند ، اما در خصوص استفاده از نام فارسی در برخی مواقع شرکت‌های داخلی موفق به اخذ مجوز از شرکت‌های مادر شده‌اند.

نعمت بخش در ادامه می‌گوید: به طور مثال در خصوص تندر- ۹۰ شرکت‌های داخلی توانستند با اخذ مجوز از شرکت مادر از نام فارسی استفاده کنند؛ اما این خودرو نیز با واژگان لاتین در بازار عرضه می‌شود که این به معنی آن است که شرکت مادر با استفاده از واژگان فارسی موافقت نکرده است.داود میرخانی رشتی نیز با تایید اینکه تنها برندهای داخلی می‌توانند از واژگان فارسی استفاده کنند همانند نعمت بخش از عدم صدور مجوز از سوی شرکت های مادر برای استفاده از واژگان فارسی خبر می‌دهد.

برخورد قضایی با متخلفین

هرچند خودروسازان از وجود برخی مشکلات برای اجرای استفاده از واژگان فارسی روی خودروهای داخلی خبر می‌دهند، با این حال مسعود اسعدی مسوول اداره کانون‌های تبلیغات وزارت ارشاد از برخورد قضایی با شرکت‌های خودروساز متخلف خبر می‌دهد. به گفته مسوول اداره کانون‌های تبلیغات وزارت ارشاد، در آیین‌نامه اجرایی قانون ممنوعیت به‌کارگیری اسامی و عناوین بیگانه قید شده که نوشتار اسامی (واژگان ) باید فارسی باشد و در خصوص اسامی که امکان استفاده از واژگان فارسی وجود ندارد حروف لاتین باید کوچک‌تر از فارسی در نظر گرفته شود.

به گفته اسعدی، در حال حاضر مذاکره با خودروسازان برای اجرای قانون مذکور ادامه دارد و با توجه به اینکه تاکنون چندین بار در این خصوص به خودروسازان تذکر داده شده از این پس برخورد جدی با متخلفین آغاز خواهد شد.مسوول اداره کانون‌های تبلیغات وزارت ارشاد در پاسخ به این پرسش که در قانون مذکور آیا برای خودروهایی که به صورت تحت لیسانس در کشور تولید می‌شوند مواردی پیش‌بینی شده است نیز می‌گوید: در خصوص خودروهایی که به صورت تحت لیسانس تولید می‌شوند استفاده از نام لاتین بلامانع است؛ اما باید خودروسازان در تبلیغات خود از واژگان فارسی برای این خودروها استفاده کنند.

مسوول اداره کانون‌های تبلیغات وزارت ارشاد در ادامه می‌گوید: در حال حاضر برندهای مختلفی در کشور تولید می‌شوند اما تولید کنندگان در برنامه‌های تبلیغاتی خود استفاده از واژگان فارسی را مد نظر قرار می‌دهند؛ در حالی‌که خودروسازان تاکنون در این خصوص اقدامی صورت نداده‌اند.

وی در پاسخ به این پرسش که برخورد با متخلفین چگونه خواهد بود، اظهار داشت: در این خصوص متخلفین به مراجع قضایی معرفی می‌شوند و مراجع قضایی نیز براساس آیین‌نامه، خودروساز را ملزم به تغییر واژگان می‌کند.هرچند مسوول اداره کانون‌های تبلیغات وزارت ارشاد از برخورد قضایی با خودروسازان خبر می‌دهد؛ اما یکی از مسوولان شرکت‌های خودروساز از ابلاغ چنین آیین نامه ای ابراز بی‌اطلاعی کرده و در این خصوص می‌گوید: تاکنون در این خصوص موردی به طور رسمی به خودروسازان ابلاغ نشده است.این مقام مسوول در خصوص چگونگی استفاده از واژگان فارسی روی خودروهای داخلی نیز می گوید: در خصوص خودروهای تحت لیسانس در صورتی می توان از واژگان فارسی استفاده کرد که شرکت مادر خودرو را به صورت اختصاصی برای کشور ما طراحی و تولید کرده باشد و در غیر این صورت به دلیل اینکه خودروی بین‌المللی محسوب می‌شود نمی‌توان از واژگان فارسی استفاده کرد.به گفته این مقام مسوول استفاده از واژگان خاص یک کشور روی خودرو در دنیا مرسوم نیست و اصولا خودروسازان از واژگان بین‌المللی بر روی خودروهای خود استفاده می کنند که این روش نیز تاکنون در کشور ما نیز اجرا می شده است.این مقام مسوول در ادامه با اشاره به اینکه استفاده از واژگان فارسی خودروسازان را در بخش صادرات با مشکلاتی مواجه می کند نیز می‌گوید: برای صادرات باید از واژگان بین المللی استفاده کرد و آنچه مسلم است استفاده از واژگان فارسی بخش صادراتی را با مشکلات بسیاری مواجه خواهد کرد.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا خودروسازان می‌توانند خودروهای صادراتی را با واژگان بین‌المللی و محصولات داخلی را با واژگان فارسی به بازار عرضه کنند نیز می‌گوید: امکان اجرای این روش وجود دارد؛ چرا که نام خودرو اصولا به صورت برچسب روی خودرو نصب می‌شود، اما اجرای این روش توجیهی ندارد؛ چرا که در دنیا مرسوم نیست.

روش‌های نام‌گذاری خودرو در دنیا

علاوه بر الزام به استفاده از واژگان فارسی در این آیین نامه خودروسازان ملزم به استفاده از نام‌های فارسی روی خودروهای داخلی شده‌اند؛ الزامی که شاید در حال حاضر و با توجه به محدودیت در روند تولید خودروهای داخلی مشکلی برای خودروسازان به وجود نیاید؛ اما آنچه مسلم است این روش نیز در دنیا مرسوم نیست.

این مقام مسوول شرکت خودروساز در پاسخ به این پرسش که در حال حاضر چه روش‌هایی برای نام‌گذاری خودرو در دنیا وجود دارد نیز می‌گوید: در دنیا فرآیند نام‌گذاری به چند روش صورت می‌گیرد که در این خصوص می‌توان به نام‌های بین‌المللی، روش کد گذاری و اسامی خاص اشاره کرد که در روش بین‌المللی شرکت خودروساز از مکان‌ها یا نام‌هایی که در دنیا از جایگاه ویژه‌ای برخوردار هستند، استفاده می‌کنند که در این خصوص می‌توان به قشقایی اشاره کرد که شرکت نیسان نام این خودرو را از یکی از ایل‌های بزرگ ایران انتخاب کرده و آنچه مشخص است این نام هیچ ارتباطی با این کشور ندارد.

وی در خصوص روش‌های متداول دیگر در دنیا می‌گوید: یکی دیگر از روش‌های مرسوم در دنیا روش کد گذاری است که بسیاری از خودروسازان از این روش استفاده می کنند و هم اکنون نیز یکی از خودروسازان داخلی استفاده از این روش را در دستور کار خود قرار داده است.وی در خصوص روش نام های مرسوم نیز عنوان می‌کند: در این روش شرکت خودروساز از نام‌های متداول و معروف در دنیا استفاده می‌کند که این روش نیز استفاده از نام‌های متداول در کشور تولیدکننده مدنظر نیست، بلکه خودروسازان از نام ها و اسامی مرسوم در دنیا استفاده می‌کنند که این امر موجب می‌شود تا اسامی منتخب نیز همانند واژگان بین‌المللی باشد.