بلدیه و فقرا

یکی از کارهای بلدیه تاسیس کارخانه بود. این موسسه برای کمک به زنان بیوه و دختران است که روزها در آنجا مشغول پشم‌ریسی، قالیبافی و ... هستند و عده آنها ۲۸۳ نفر است و برای آنها ۲۵ دستگاه قالیبافی تاسیس شده است به‌علاوه یکصد دستگاه پارچه‌بافی و یک دستگاه پشم‌ریسی در آنجا دائر است. در دارالایتام نیز ۱۰ دستگاه قالیچه‌بافی و ۳ دستگاه جوراب‌بافی و سه چرخ خیاطی و یک دستگاه پارچه‌بافی دائر است به‌علاوه عده‌ای از اطفال مشغول کفش‌دوزی و نجاری هستند و استاد کفاش و نجار برای تعلیم آنها استخدام شده است. علاوه بر این عده که در موسسات مذکوره متوقف و کلیه مخارج آنان را بلدیه می‌پردازد ۱۴۴ فقره خانواری به اشخاص خارجی می‌پردازد که در خارج موسسات مذکوره با خرج بلدیه اعاشه می‌کنند و کمک‌های دیگری از حیث قیمت سوخت زمستان و البسه زمستانی و ... به اشخاص متفرقه که استطاعت تهیه آنها را ندارند، می‌شود. در فصل زمستان نیز در محلات شهر چندین مسجد از طرف اداره مزبور برای توقف فقرا گرم می‌شود و مخارج آن را عهده‌دار است و فعلا در هر ناحیه یک مسجد مفروش و گرم شده است.

چنانچه ملاحظه می‌شود عده کلیه فقرایی که در موسسات خیریه بلدی هستند قریب ۱۸۰۰ نفرند ولی باز هم عده‌ای سائل و متکدی در معابر دیده می‌شوند بعضی از آنها حقیقتا تکدی را شغل خود دانسته، سال‌های متمادی است به این کسب عادت کرده‌اند و با اینکه پس از مدتی توقف در درالعجزه به اصرار و فشار و دادن التزام کتبی به متروک داشتن گدایی خارج شده، مجددا به‌طور قاچاق سوال [گدایی]می‌کنند. به عبارتی این اشخاص را جزو فقراء نباید منظور داشت چنانچه تفتیشات دارالعجزه دارایی نقدی بعضی از آنها را کشف کرده است و عده‌ای هم همه روزه از ولایت و اطراف وارد می‌شوند به‌طوری‌که از احصائیه فقرای طهران‌اند و جلوگیری از ازدیاد عده فقرای پایتخت منوط با اقدامات عادلانه حکام و تاسیس بلدیه و موسسات خیریه در کلیه ایالات و ولایات است به‌علاوه متذکر می‌شود که وجود عده دراویش و معرکه‌گیر هم برحسب اجازه و اصرار محترمین خود اهالی است.

منبع: بخشی از یک مقاله در رابطه با اسناد مجلس از بلدیه به قلم دکتر علی ططری.