زمینه‌های شکل‌گیری صندوق بازنشستگی کشوری

در آذرماه۱۳۰۱ «قانون استخدامی» به تصویب رسید که در اجرای فصل چهار و پنج آن، دایره‌ای با عنوان «دایره تقاعد» در وزارت مالیه وقت تشکیل و مامور اجرای وظایف مربوط به بازنشستگی کارکنان دولت شد. این دایره ابتدا بخشی از اداره‌کل حسابداری وزارت مالیه بود؛ اما بعدها زیر نظر اداره کارگزینی آن وزارتخانه قرار گرفت. در قانون استخدامی (مصوب۱۳۰۱) سن بازنشستگی اجباری ۷۰سال تعیین شده بود و منابع لازم از محل «۵درصد مقرری ماهانه کارکنان دولت به‌علاوه مقرری ماه اول ورود به خدمت و همچنین، مبلغ ماه اول اضافه مقرری‌های بعدی» تامین مالی می‌شده است.

نقطه عطف بعدی در مسیر شکل‌گیری نظام بازنشستگی کارکنان دولت، در سال۱۳۱۳ رقم خورد. در این سال با تصویب «قانون دانشگاه» دایره تقاعد به اداره و پس از مدتی به «اداره‌کل بازنشستگی» تغییر نام داد.

در سال۱۳۱۷، فرهنگستان ایران واژه «بازنشستگی» را جایگزین واژه «تقاعد» کرد و «اداره تقاعد کشوری» به «اداره بازنشستگی کشوری» تغییر نام داد.

پس از تصویب قانون استخدام کشوری در تاریخ ۳۱خرداد۱۳۴۵ به موجب ماده۷۰ قانون مزبور، اداره کل بازنشستگی با کلیه دارایی و موجودی صندوق بازنشستگی و اسناد و اوراق و بودجه و تعهدات خود از وزارت دارایی جدا و تابع سازمان امور اداری و استخدامی کشور شد و بر اساس اصلاحیه ماده مذکور از اول سال۱۳۵۴ صندوق بازنشستگی کشوری به‌صورت موسسه‌ای مستقل وابسته به سازمان امور اداری و استخدامی کشور تشکیل شد.

6 copy

به دنبال ادغام سازمان‌های امور اداری و استخدامی کشور و برنامه و بودجه در تاریخ ۱۱اسفند۱۳۷۸ و تشکیل سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، صندوق بازنشستگی کشوری نیز یکی از موسسات تابعه این سازمان شد.

با تصویب قانون نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی در تاریخ ۲۱اردیبهشت۱۳۸۳ و به موجب تبصره۲ ماده۱۷ این قانون، صندوق بازنشستگی کشوری از سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور جدا و تابع وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی شد. مدیرعامل صندوق بازنشستگی کشوری توسط وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی تعیین می‌شود.

براساس قدیمی‌ترین آمارهای موجود، تعداد بازنشستگان صندوق بازنشستگی کشوری در سال۱۳۰۵، ۲۱۶۱نفر بوده که در سال۱۳۵۴، به 114834نفر رسیده و در سال۱۴۰۱ (یک‌صدسالگی این صندوق) نزدیک به یک میلیون و هفتصدهزار نفر تحت پوشش این صندوق بوده‌اند.

6 copy

چینی‌های چایکار قرن نوزدهم

دنیای‌اقتصاد:عکس‌هایی که در اینجا می‌بینید اواخر قرن نوزدهم در چین منتشر شده‌اند. این عکس‌ها بیانگر کشت و فرآوری چای در مناطقی از چین هستند. در آن زمان تقریبا 2هزار سال بود که چینی‌ها چای را کشت و آن را پردازش می‌کردند. در نیمه دوم قرن نوزدهم، پس از دهه‌ها آزمایش و خطا، کارآفرینان بریتانیایی در هند و سیلان و هلندی‌ها در جاوه با موفقیت کشت چای را آغاز کردند و در پردازش مکانیزه چای سیاه پیشگام شدند. با ظهور توماس لیپتون و سایر شرکت‌های انگلیسی که مصرف چای از مستعمرات بریتانیا را ترویج می‌کردند، این محصول نویافته صورت تجاری یافت. درحالی‌که کشاورزان بومی چین با روش‌های فرآوری دستی کالای نهایی را تامین می‌کردند، مسائل تعیین‌کننده مانند کنترل کیفیت، حمل و نقل، تجارت و بازاریابی تا قرن بیستم در انحصار شرکت‌های صادرکننده چای خارجی باقی ماند.

در این عکس‌ها کارگران موسسات کوچکی را می‌بینید که به‌صورت فصلی مشغول فرآوری چای می‌شدند. یکی از عکس‌ها تیمی از مشاهده‌گران غربی را در حال ارزیابی محصول نهایی نشان می‌دهد.

منبع: hbswk.hbs.edu