اخبار تاريخ و اقتصاد - روزنامه شماره ۵۸۸۴

• 

  خودباختگی ملوکانه

  فرزاد بیگی / دکترای تاریخ

  سفرهای سه‌گانه ناصرالدین‌شاه قاجار به فرنگ، در زمره نخستین تلاش‌های پادشاهان ایرانی برای بازدید از ممالک غیرمسلمان و آشنایی بی‌واسطه با جهان رو به توسعه غرب بود. شاه در حالی ایران را ترک می‌کرد که اروپاییان انقلاب صنعتی را پشت سر گذاشته و به مرکز بلامعارض توسعه صنعت، فرهنگ، سیاست و اقتصاد تبدیل شده بودند. شمار عظیم و فوق‌العاده ای از دانشمندان، فلاسفه، ادبا، فن‌سالاران و سیاستمداران این خیزش بزرگ را رهبری می‌کردند. درست در همان روزگاری که شاه درگیر انجام «استخاره» برای رفتن یا نرفتن به فرنگ بود، «مارکس و انگلس» دست‌اندرکار نگارش و انتشار یکی از بزرگ‌ترین و تاثیرگذارترین اندیشه‌های بشری در همه دوران‌ها بودند، مانیفستی که برای نزدیک به دو قرن به فراگیرترین باور نزد روشنفکران، اصلاح‌گران و انقلابی‌های جهان تبدیل شد و کماکان تاثیرگذاری‌اش را بر نظریه‌پردازی‌های سیاسی حفظ کرده است.

• تاریخ باغ ایرانی

  باغ‌سازی ایرانی پدیده‌ای منحصر به فرد است که از زمان‌های پیش از تاریخ همواره جزو جدانشدنی زندگی محسوب می‌شده است. هنر باغ‌سازی هم مانند معماری، تابع عوامل و شرایط طبیعی هر محیط بوده که وجود آب مورد نیاز و زمین مناسب و خاک بارور از جمله آنهاست.
• 

  کاوش دوشان تپه، با قرض و وام!

  هشتمین فصل کاوش محوطه باستانی دوشان تپه در شهرستان نظرآباد استان البرز روز چهارشنبه گذشته به پایان رسید. آن‌طور که دکتر مهرداد ملک‌زاده، سرپرست هیات کاوش باستان‌شناختی دوشان‌تپه به «صدای میراث» گفته است، این فصل از کاوش یک‌میلیارد تومان هزینه دربرداشته است، اما هنوز هیچ بودجه‌ای به او داده نشده و کاوش‌های باستان‌شناسی در این محوطه باستانی با قرض و وام و بدهی مدت‌دار به پایان رسیده است.

• رشید یاسمی و تاریکی تاریخ

  رشید یاسمی ۲۹آبان۱۲۷۵ در کرمانشاه ‌زاده شد. او را نمی‌توان با القاب و صفات زندانی کرد. تاریخ‌شناس بود یا فیلسوف؟ مترجم بود یا شاعر؟ شاید او فرهنگ‌‌مردم‌شناس بود. او بود که پس از تاسیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی و در دوران ریاست محمدعلی فروغی پس از جلسات و کمیسیون‌هایی که بعد از تاسیس بنگاه مردم‌شناسی و موزه مردم‌شناسی تشکیل می‌شد، در کنار ویلیام هاز، استاد برجسته‌ آن‌ روزهای دانشکده‌ ادبیات، از ضرورت جمع‌آوری فولکلور که آن را فرهنگ عامه ترجمه می‌کرد، سخن گفت. غلامرضا‌ رشید یاسمی در خانواده‌ای رشد کرد که بسیاری از ایشان نویسنده و شاعر و هنرمند بودند. شاید همین باعث شد علم تاریخ را هم بسیار فطری بداند. او معتقد بود هرکسی نمی‌تواند در تاریخ به معرفت برسد؛ زیرا تاریخ احتیاج به قریحه‌‌‌ صافی و ذوق وافی و حسن ضبط و صدق بیان و فراغ از تعصب دارد که اینها را نمی‌توان کسب کرد و ذاتی هستند.
• 

  زمینه‌های شکل‌گیری صندوق بازنشستگی کشوری

  نخستین اقدام زمینه‌ساز و آغازگر شکل‌گیری صندوق بازنشستگی کشوری به سال ۱۲۸۷ و تصویب «قانون وظایف» در مجلس اول مشروطه برمی‌گردد. بر اساس این قانون، کارمندان دولت مشمول «دریافت حقوق بازنشستگی و وظیفه» شدند. نظام بازنشستگی کارمندان دولت طی ۱۴سالِ پس از آن تاریخ بر اساس قانون وظایف سامان‌دهی و اجرا می‌شده است.