تازه‌های آمار در صنعت صوت و تصویر ایران

لیدا ایاز: صنعت لوازم صوتی و تصویری در کشور نیازمند تحول است. آمارها نشان می‌دهند کاهش ظرفیت تولید در این صنعت وضعیت آن را نگران‌کننده کرده است، چراکه آخرین آمار از پیشرفت و توسعه در صنعت محصولات صوتی و تصویری کشور نشان می‌دهد تا سال ۹۴ میزان صادرات و واردات این محصولات نسبت به ۵ سال قبل کاهش یافته است. موضوعی که باعث می‌شود کارشناسان بر لزوم سرمایه‌گذاری و بهسازی خطوط تولید محصولات صوتی و تصویری برای کاهش وابستگی به واردات تاکید کنند. آخرین آمارهای منتشر شده از وزارت صنعت، معدن و تجارت نشان می‌دهد ایران از نظر واردات جهانی سه دسته از محصولات دیجیتال در سال ۲۰۱۵ به ترتیب در رتبه‌های ۲۳، ۳۷ و ۴۸ قرار دارد.

رتبه‌های ایران در زمینه واردات و صادرات

اتکای این صنعت به واردات محصولات صوتی و تصویری موجب شده رتبه‌بندی جهانی کشور در زمینه واردات به نسبت صادرات بالاتر باشد و به‌طور مثال در زمینه واردات محصول تلویزیون رنگی، ایران جایگاه ۲۳ جهان را دارد. همچنین ایران در بین کشورهای جهان در زمینه واردات گیرنده دیجیتال رتبه ۳۷ در دنیا را دارد و در سال ۲۰۱۵ به میزان ۳/ ۹ میلیون دلار واردات داشته است. همچنین در زمینه صادرات گیرنده دیجیتال در رتبه ۶۵ دنیا قرار دارد و در سال ۲۰۱۵ به میزان ۵۰۰ هزار دلار صادرات داشته است. همچنین سهم ارزش افزوده از تولید گیرنده‌های تلویزیون و رادیو از کل صنعت بر اساس سرشماری مرکز آمار ایران ۰/ ۱۸ درصد در سال ۸۸ بود که این رقم در سال ۹۲ به ۴۱/ ۰ درصد در سال رسید.

آمار جهانی ایران در صادرات و واردات

بر اساس آمار وزارت صنعت، در سال ۹۴، معادل ۱۳۹۷ هزار دستگاه تلویزیون در کشور تولید شد که بیشترین سهم تولید را شهرهایی همچون تهران، کرمان، البرز و اصفهان در اختیار دارند. این آمارها همچنین نشان می‌دهد مجموع واردات ایران در زمینه تلویزیون رنگی در سال ۹۴ به میزان ۷/ ۵۹۰ هزار دلار بود و مجموع صادرات تلویزیون در همین سال به رقم ۶/ ۱۰هزار دلار رسید. رتبه ایران از نظر صادرات انواع تلویزیون در جهان ۱۴۷ است. ایران از نظر واردات انواع تلویزیون در رتبه ۲۳ دنیا قرار دارد که واردات این محصول در سال ۲۰۱۵، به مرز ۴۰۰ میلیون دلار رسید. واردات انواع گیرنده دیجیتال نیز در سال ۹۴ به ۱۰۶۶ هزار دلار رسید و مجموع واردات انوع رادیو و دستگاه‌های ضبط و پخش در سال ۹۴ نزدیک به ۳۲ میلیون دلار بود. ایران همچنین در زمینه صادرات انواع رادیو و دستگاه‌های ضبط و پخش در رتبه ۱۴۰ دنیا با رقم ۱۰ هزار دلار در سال ۲۰۱۵ قرار دارد و از نظر واردات همین محصولات در رتبه ۴۸ با رقم ۵۰ میلیون دلار در سال ۲۰۱۵ قرار گرفته است.

کپی بیش از تولید

اما آنچه برای کارشناسان و تحلیلگران مهم است رتبه و جایگاه ایران در بین کشورهای عمده تولید و صادرکننده این محصولات است که آمارهای اخیر نشان می‌دهد ایران تا رسیدن به جایگاهی مطلوب در این زمینه فاصله زیادی دارد. موضوعی که در نتیجه این گزارش هم اعلام شده است. کشورهای توسعه یافته و شرکت‌های بزرگ با بهبود روش‌های تولید خود تلاش می‌کنند از طریق گسترش روزافزون فعالیت‌های پژوهشی و جذب تحقیق و توسعه سایر کشورها و شرکت‌ها به تدریج ظرفیت‌های اقتصادی خود را به تولید محصولات پیچیده‌تر و متنوع‌تر اختصاص دهند و کالای برخوردار از فناوری پیشرفته را تولید و صادر می‌کنند. اما در صنعت لوازم صوتی و تصویری کشور، طراحی و مهندسی به‌صورت واقعی وجود ندارد و بخش‌های طراحی موجود در برخی از صنایع بزرگتر، تنها به تدوین طرح‌های اقتباس شده از خارج و بعضا به کپی کاری مشغول هستند.