آغاز به کار کارگروه راهبری اینترنت اشیا

چندی است کارگروه راهبری اینترنت اشیا، از سوی مرکز ملی فضای مجازی و با مشارکت مرکز همکاری‌های فناوری و نوآوری ریاست جمهوری و نیز همکاری سازمان‌ها و دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط، تشکیل و فعالیت خود را آغاز کرده است. تدوین سند راهبردی و نقشه‌راه اینترنت اشیا، راهبری طرح‌های کلان ملی در این حوزه، شناسایی نقاط قوت و تهدید توسعه اینترنت اشیا در کشور، بررسی و تقسیم کار ملی با شناسایی کلیه ذی‌نفعان و بازیگران بخش حاکمیتی، دولتی، غیردولتی و عمومی و شناسایی و انتخاب طرح‌های پایلوت ملی در حوزه اینترنت اشیا، مهم‌ترین‌ اهداف این کارگروه ذکر شده است. با توجه به گزارش مرکز ملی فضای مجازی، تاکنون سه جلسه از جلسات کارگروه، در مرکز ملی فضای مجازی و با حضور نمایندگان تام‌الاختیار سازمان‌ها و نهادهای مختلف تشکیل شده است. در این جلسات ایجاد وحدت‌رویه در موضوع اینترنت اشیا، ارائه یک تعریف و دیدگاه واحد برای اینترنت اشیا، ایجاد زیرساخت مناسب برای اینترنت اشیا، مسائل امنیتی و حریم خصوصی در حوزه اینترنت اشیا و استفاده از ظرفیت‌های این حوزه برای افزایش اشتغال و توسعه کسب و کار در کشور، مورد بحث، بررسی و تبادل‌نظر قرار گرفته است. کمیته‌های تخصصی نیز در موضوعات مختلف و با مشارکت نمایندگان سازمان‌ها در حال شکل‌گیری است تا ابعاد تخصصی و فنی مرتبط با اینترنت اشیا را در حوزه‌های مختلف از جمله فناوری، صنایع و کاربردها، حاکمیت (امنیت، حقوق و مقررات) و نیز سایر حوزه‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی، مورد بررسی قرار داده و نتایج حاصله را جهت اتخاذ تصمیمات مقتضی، در اختیار کارگروه بگذارند.

 اینترنت اشیا، شبکه‌ای جهانی از اشیای مرتبط است

امروزه فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطاتی در همه جنبه‌های روزانه زندگی مردم از قبیل بانک‌ها، بازار، حوزه‌های آموزشی و... تاثیرگذارند. اینترنت اشیا به معنی یک شبکه جهانی از اشیای مرتبط است که هر یک دارای آدرس مختص به خود بوده و بر اساس قراردادهای استانداردشده‌ای با یکدیگر در ارتباط هستند. این سیستم جدید کنترل از راه دور و کنترل هوشمند اشیا و دستگاه‌ها امروزه در کشورهای توسعه‌یافته در سیستم‌های اداری و همچنین وسایل منزل بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد اما هنوز در ایران مقدمات استفاده از آن به‌صورت تجاری فراهم نشده است. البته در جلسات شورای‌عالی فضای مجازی به اهمیت فناوری اینترنت اشیا پرداخته و مقرر شده در جهت توسعه سیستم‌های هوشمند و اینترنت اشیا با رعایت اصول اقتصاد مقاومتی، سند مناسبی تهیه و تنظیم شود. پیاده‌سازی اینترنت اشیا دارای چالش‌هایی برای سازمان‌ها و شرکت‌هاست و اتخاذ رویکرد در حوزه‌های مختلفی مانند امنیت شبکه، بی‌نظمی و چالش ایجاد خواهد کرد. برای پردازش و ذخیره اطلاعات، سنسورها و وسایل عظیم و گسترده داده‌ها مورد‌نیاز است.

اما معمار کنونی دیتاسنترها آمادگی لازم را برای مواجه با حجم عظیم اطلاعات و داده‌های طبیعی ندارد. اینترنت اشیا در دنیا جوان است و همه‌جا چالش امنیت وجود دارد، درواقع بقیه دنیا هم مشابه همین وضعیت را دارند و موضوع امنیت این فناوری یک استرس جهانی است. اما از طرفی به گفته مسوولان، در موارد محدود استفاده از اینترنت اشیا باید برای کمک به کسب‌وکارها، مقررات‌زدایی شود و در مقابل در حوزه‌های حیاتی که داده‌های کلان کشور هستند، باید مقررات‌گذاری اتفاق بیفتد. پژوهشگران این حوزه نیز مطالعات و تحقیقاتی درخصوص مفاهیم کاربردها و اثرات اینترنت اشیا بر کسب‌وکار و استراتژی‌های بازاریابی اقدام کرده‌اند، اما خلأ عدم مشارکت محققان در این حوزه قابل‌توجه است زیرا به گواه بسیاری از محققان این موضوع پارادایم جدیدی است و نیاز به مشارکت همگانی حوزه‌های دخیل فنی و اجتماعی و انجام پژوهش‌های یکپارچه جهت برداشتن پرده‌های ابهام از زوایای مختلف این موضوع دارد.

اینترنت اشیا اطلاعات بی‌شماری تولید می‌کند که با تحلیل آنها می‌توان به علایق کاربران دست یافت و از این‌رو برای سیاست‌گذاران بسیار بااهمیت است. در راستای پیاده‌سازی این تکنولوژی در کشور طرح کلان اینترنت اشیا در ایران در پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات در حال تهیه است و وزارت ارتباطات و فناوری از بازیگران این عرصه از جمله اپراتورها، بخش خصوصی، بخش‌های تولیدی، صنایع و محققان دعوت کرده تا نظرات خود را مطرح کنند. پیش‌بینی شده است تا سال ۲۰۳۰ حدود ۱۵ میلیارد از اشیا به این فناوری جدید مجهز باشند. از اینترنت اشیا امروزه در حوزه اتومبیل‌های خودران، ارتباط خودروها با یکدیگر و همین‌طور پیروی از علائم راهنمایی و رانندگی استفاده می‌شود که موجب صرفه‌جویی در مصرف سوخت به دلیل استفاده درست از زمان می‌شود.