خاموشی در بورس
بورس اوراق بهادار پس از اینکه داعش حدود یک‌سوم کشور را اشغال کرد، به شدت کاهش یافت و همزمان قیمت نفت به نحو دراماتیکی افت پیدا کرد. اما پس از اعلام بغداد در مورد پیروزی در برابر داعش در ماه دسامبر، اوضاع خوش‌بینانه شد. در هفته منتهی به انتخابات دوازدهم می، ارز این کشور ۷ درصد در برابر دلار رشد داشت. انتخاباتی که با حضور اندک مردم برگزار شد و به نوعی، عمق نارضایتی مردم از وضعیت فعلی و امید به تغییر در کشورشان را فریاد می‌زد. جبران عقب‌ماندگی‌ها و بازسازی اقتصادی در دومین تولید‌کننده نفت اوپک، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های در انتظار دولت ائتلافی آینده خواهد بود. نتایج انتخابات به گونه‌ای است که هیچ گروهی اکثریت قاطع را در اختیار نداشته و برای تشکیل کابینه، احزاب باید پای میز مذاکره با یکدیگر بنشینند.
آقای عبدالسلام می‌گوید: «باید به هر شکل ممکن دولتی قوی تشکیل شود. مردم نمی‌توانند ۱۰ سال دیگر صبر کنند. آنچه ما در خیابان دیدیم این بود که مردم شجاعانه اعلام کردند ما دیگر شما را قبول نمی‌کنیم، زیرا آنها درک کرده‌اند که با ادامه مسیر فعلی احتمالا باز هم چیزی عایدشان نخواهد شد و این سیاستمداران در ۱۰ سال آینده نیز هیچ کاری برایشان نخواهند کرد.» در حال حاضر مقتدی صدر پیروز انتخابات شده است. روحانی پوپولیستی که ۵۴ کرسی از ۳۲۹ کرسی مجلس پارلمان را در اختیار گرفته و در مقایسه با حیدرالعبادی، نخست‌وزیر فعلی ۱۲ صندلی بیشتر کسب کرده است؛ حزبی که در این انتخابات در جایگاه سوم قرار گرفت و در چند سال گذشته به‌رغم کسب موفقیت در زمینه امنیت، در بخش‌های دیگر نتوانسته گام خاصی بردارد. سوال مهم این است که آیا گروه سائرون قادر خواهند بود دولتی تشکیل دهند که توانایی حل مشکلات بزرگی نظیر بیکاری، فساد، نبود خدمات و زیرساخت‌های مناسب را داشته باشد؟ مشکلاتی که روز به روز مردم این کشور را خشمگین‌تر می‌کند.
پس از اعلام نتایج آقای صدر در توییتی نوشت: «قطعا شما را ناامید نخواهیم کرد.» همچنین متحدان او از جمله کمونیست‌ها و سکولارها نیز وعده داده‌اند که قرار است دولتی تکنوکرات بر سر کار بیاید. اما تجربیات نخستین دوره حیدر العبادی، که با توجه به مذاکرات ائتلاف، هنوز در سمت نخست‌وزیری حضور خواهد داشت، ابعاد عظیم کار را نشان می‌دهد. کرک سوول، مدیر نشریه سیاسی اینساید آو ایراک معتقد است: «یکی از مشکلات اساسی حیدر العبادی این بوده که اکثریت پارلمان را در اختیار نداشته و در نتیجه نتوانست قوانین مورد نظر خود را تصویب کند، مشکلی که مقتدی صدر نیز با آن دست به گریبان خواهد بود.» وی معتقد است در آینده حتی خود صدریست‌ها هم می‌توانند مانع اصلاحاتِ بخش دولتی شوند. «هر زمان که العبادی سعی کرد... اصلاح‌طلبان اعتراض می‌کردند و در نتیجه عملا هیچ‌کس در نظام سیاسی در کنار او نایستاد.»
عراق به شدت نیازمند تغییر است. این کشور باید رویه‌های بوروکراتیکش را تغییر دهد، نهادهای دولتی بیمار را بازسازی کند، سرمایه‌گذاری غیر نفتی را جذب کند و وابستگی خود را به تک‌محصول کاهش دهد. اتکای دولت به درآمدهای نفتی از زمان حمله سال ۲۰۰۳ به رهبری ایالات متحده بیشتر شده است. پیشرفت‌های اندکی در زمینه تنوع‌سازی اقتصادی صورت گرفته و دولت بخش زیادی از بودجه خود را صرف پرداخت حقوق می‌کند. بر اساس آمار صندوق بین‌المللی پول، بودجه دستمزد بخش عمومی از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۶ حدود ۵/ ۲ برابر شده است و امروزه بیش از ۱۲ درصد تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌دهد. دولت سال جاری اعلام کرد که پس از نبرد علیه داعش، ۸۸ میلیارد دلار برای بازسازی نیاز دارد، در حالی که بیش از ۲ میلیون نفر آواره شده‌اند و بیش از یک‌پنجم جمعیت در فقر زندگی می‌کنند.
با توجه به گزارش بانک جهانی، جنگ با داعش و قیمت‌های پایین نفت موجب شده تا بخش غیرنفتی اقتصاد از سال ۲۰۱۴ به میزان ۶/ ۲۱ درصد کوچک‌تر شود. عبدالسلام از ناکامی دولت در اعمال قوانین برای بهبود شرایط سرمایه‌گذاری، خصوصی‌سازی شرکت‌های دولتی و افزایش اشتغال سخن گفته است. او خاطره‌ای نقل می‌کند که در یکی از روزهای اخیر، برق ساختمان اوراق بهادار قطع شد و تمام نمایشگرها تا مدتی خاموش شدند! و همین تصویر را برای ترسیم اقتصاد کشور کافی می‌داند. ضمن اینکه او حاکمیت قانون را یکی از اصلی‌ترین ریشه‌های فساد می‌داند که موجب شکل‌گیری کارتل‌هایی در بخش‌های مختلف صنعتی، فرودگاه‌ها، بنادر، نفت و گاز، جاده‌سازی و بسیاری دیگر شده است. اما به‌رغم تمام انتقاداتش، او به آینده امیدوار است. «تا زمانی که نفس می‌کشم بر یک دیدگاه تکیه می‌کنم، باید بلند شد، پتانسیل کشور ما بیش از اینهاست و برای ایجاد دولتی خوب، با دولت مبارزه کرد!»
ارسال نظر