هوش مصنوعی و نوشتارهای آکادمیک اقتصادی؛ بیم‌ها و امیدها
چند سالی است که هوش مصنوعی گسترش زیادی پیدا کرده و به‌سرعت در تمامی زمینه‌های زندگی افراد وارد شده است. این فناوری را می‌توان از دو منظر بررسی کرد: تولید و مصرف. دانشوران اقتصادی مصرف‌کننده هوش مصنوعی هستند و کاری به تولید و مسائل فنی آن ندارند؛ هرچند در بحث آموزش می‌توان در چارچوب بحث اقتصاد دیجیتال به آن پرداخت. بر این اساس در این نوشتار کوتاه، تنها آن دسته از روبات‌های هوش مصنوعی معرفی می‌شوند که در نوشتارهای آکادمیک اقتصادی (شامل پیشنهاد پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها، مقاله، کتاب، طرح پژوهشی، گزارش درسی و کلاسی و...) و غیراقتصادی می‌توانند مورد استفاده پژوهشگران قرار گیرند. هدف اصلی این نوشتار معرفی فرصت‌های موجود در استفاده از فناوری هوش مصنوعی (امیدها) و آفات احتمالی استفاده از آنها (بیم‌ها) در نوشتارهای علمی آکادمیک در رشته اقتصاد است.
روبات‌های هوش مصنوعی
بدون شک، هر نوشتاری قالب خاص خود را دارد؛ اما برای تولید و نوشتن آنها مراحل یکسانی طی می‌شود. در مرحله اول لازم است ایده‌ای تولید شود. برای این کار معمولا به جست‌وجوی نوشتارهای علمی، نت‌برداری و خلاصه‌نویسی و درک و فهم متون موجود نیاز است. مرحله دوم، نوشتن تولیدات علمی است. در مرحله سوم این اطمینان باید حاصل شود که حقوق مالکیت فکری/معنوی افراد رعایت شود. بر این اساس در این مرحله باید مساله درصد مشابهت (یا همان سرقت ادبی) متن علمی تولیدشده با کارهای دیگران بررسی شود. در مرحله چهارم و نظر به تسلط نداشتن افراد به دستورزبان‌ها و مهارت نوشتن بومی، درخواست‌های خاص ناشران و درخواست‌کنندگان و... لازم است از یک‌سری ابزارهای اصلاحی و کمکی استفاده شود و نوشتار علمی به مرحله آماده‌سازی برسد.
متوسل شدن به برخی نرم‌افزارها مانند Matlab و Phyton در انجام محاسبات آماری و همچنین داوری کارهای علمی دیگران، بخش دیگری از کارهای علمی است. همچنین تهیه متن نوشتار علمی در محیط‌هایی همچون Word و LaTex و ارائه سخنرانی با تهیه Powerpoint نیز بخش دیگری از کارهای علمی است. در این بخش، برخی روبات‌های هوش مصنوعی موجود معرفی می‌شوند و از ذکر جزئیات آنها خودداری می‌شود.
الف. بخش پیش‌نیاز برای نوشتن
جست‌وجو: Consensus.app, Evidence Hunt, Semantic Scholar و ChatGPT
ایجاد توفان فکری: Brainstorming Voila
خواندن مقاله (تحلیل متن مقاله، توضیح فرمول‌ها): SciSpace, Scholarcy, WordShift
نت‌برداری: Glasp و Otter.ai
خلاصه‌نویسی متون: Scholarcy, Summary Cat و Textlayer
ترجمه متون: Yandex Translate و Tiny Wow
چت با پی‌دی‌اف برای درک بیشتر مطلب: Humata
ب) بخش نوشتن پیشنهاد، مقاله و کتاب
نوشتن مقالات به شیوه تحلیل گرافیکی و شبکه‌ای مطالعات موجود: Research Rabbit, Litmaps, ResearchBuddy, Keenious و Perplexity.ai
نوشتن مقالات: Elicit, Writefull و Aithor
نوشتن کتاب: Books by AI
نوشتن پیشنهاد: Pitch Power
ج) ابزارهای تشخیصی
بررسی سرقت ادبی: Plag
تشخیص نوشتار (توسط هوش مصنوعی یا هوش طبیعی؟): Scribber, Zerogpt, Content at seale, Undetectable AI, Word AI, Hix و...
د) ابزارهای اصلاحی و کمکی (آماده‌سازی)
بررسی گرامرها: Aje.com, Paperpal و Trinka
رفرنس‌دهی و استناددهی: Scite و MyBib
پیدا کردن نشریه‌ها و نویسندگان: Jane و Trinka
آماده‌سازی فرمت مجله: SciSpace
ه) سایر کاربردها
داوری مقالات: Angry Reviewer.com, Poe.com, Penelope.ai و Academic GPT
راه‌اندازی استارت‌آپ‌ها و اختراعات: ideagenerator, Startup, AhaApple و Mind.AI
کدینگ و مپینگ (کدنویسی و تهیه نقشه‌های GIS و...): Jolius.ai
و) هوش مصنوعی و آفیس
هوش مصنوعی و محیط: Word و Paperpal
تهیه پاورپوینت با هوش مصنوعی: Scholarcy, Gamma.app و PopAi
امیدها و بیم‌ها
افزایش تولید و استفاده از ابزارها یقینا فواید زیادی دارد. استفاده از روبات‌های هوش مصنوعی می‌تواند برای پژوهشگران اقتصادی (و غیراقتصادی) مفید و موثر باشد. برای مثال می‌توان به کاهش زمان و هزینه تولید نوشتارهای علمی اشاره کرد. هنگام تولید سنتی نوشتارهای علمی برای مطالعه، نوشتن و تولید محتوا زمان زیادی موردنیاز است. ضمن اینکه در این فرآیند لازم است هزینه‌ای پرداخت شود. اما روبات‌های هوش مصنوعی کمک خواهند کرد که هر دو مورد به کمترین مقدار ممکن کاهش یافته و سرعت تولید نوشتارهای علمی افزایش یابد. از دیگر مزایای استفاده از روبات‌های هوش مصنوعی می‌توان به افزایش بهره‌وری در تولید نوشتارهای علمی اشاره کرد. خستگی افراد در مدت زمان محدود در اختیار، می‌تواند مانع بزرگی در تولید یک‌محصول باکیفیت باشد. چنین محدودیتی برای روبات‌های هوش مصنوعی وجود ندارد و می‌توان مدعی شد که بهره‌وری این روبات‌ها می‌تواند بیشتر از انسان (هوش طبیعی) باشد.
در کنار این مزایا، بیم آن می‌رود که افراد در شرایط محیطی مختلفی قرار گرفته و به مساله رعایت حقوق مالکیت فکری سایر افراد و ناشران و کارفرمایان و... توجه کاملی نداشته باشند. در این راستا، توجه به مساله اخلاق پژوهشی اهمیت دوچندانی پیدا می‌کند. از آنجا که یکی از وظایف سنتی دولت‌ها تعریف استانداردها و معیارهاست، وظیفه تنظیم‌گری دولت‌ها ایجاب می‌کند که استانداردهای لازم برای استفاده پژوهشگران (اعم از دانشجویان، استادان و سایر افراد)، ناشران، سازمان‌ها و... تدوین شده و سخت‌گیری‌های لازم با هدف استفاده مناسب از این فناوری روز صورت گیرد.
