گروه بازار پول: آمارها نشان می‌دهد در یک سال گذشته، جایگاه ایران از لحاظ دو شاخص «تورم» و «رشداقتصادی» بهبود یافته است. پیش از این، ایران از لحاظ هر دو شاخص تورم و رشد اقتصادی، در جایگاه سوم در بین کشورهای با بیشترین تورم و کمترین رشد اقتصادی قرار داشت. آمارهای جدید داخلی و مقایسه این آمارها با اطلاعات جدید کشورهای جهان، بیانگر این است که ایران از لحاظ شاخص رشد اقتصادی، در جایگاه چهاردهم در بین بدترین کشورهای جهان قرار گرفته که بهبودی نسبی را نشان می‌دهد؛ البته باید تاکید کرد که در حال حاضر، پیش‌بینی نهادهای معتبر، مانند «صندوق بین‌المللی پول» حاکی از آن است در سال ۲۰۱۴، رشد اقتصادی ایران به ۵/۱ درصد افزایش یابد؛ بنابراین آمار مذکور جایگاه ایران را در بین بدترین کشورهای جهان تا رتبه ۶۰ کاهش می‌دهد که این موضوع نشان می‌دهد طی دو سال ایران از ۵۷ کشور در رشد اقتصادی سبقت گرفته است. در این صورت، می‌توان گفت که در سال ۲۰۱۲، فقط دو کشور نرخ رشد اقتصادی پایین‌تر از ایران داشتند، در حالی که تا پایان سال جاری، وضعیت اقتصاد ایران از نظر رشد اقتصادی از حدود ۶۰ کشور دیگر بهتر خواهد بود.

همچنین ازلحاظ تورم نیز، ایران جایگاه سوم خود را از نظر بیشترین نرخ تورم، به جایگاه هشتم تبدیل کرده است که البته با توجه به روند کاهش مطلوب و ماهانه نرخ تورم، انتظار می‌رود تا پایان سال، رتبه ایران از لحاظ این شاخص نیز بهبودی قابل‌توجه پیدا کند.

البته، نکته قابل‌توجه در این فهرست‌ها این است که معدودی از کشورها وجود دارند که هم وضعیت بدی از لحاظ تورم داشته باشند و هم رشد اقتصادی بسیار پایینی داشته باشند. این موضوع نشان‌دهنده این است که پدیده رکود تورمی فعلی اقتصاد ایران، یک استثنا هم از لحاظ تاریخچه اقتصادی کشور و هم از لحاظ تجربه جهانی بوده است.

بهبود رتبه در رشد اقتصادی

آمارها نشان می‌دهد از ۲۱۹ کشور رده‌بندی‌شده در سال گذشته میلادی، ۲۲ کشور رشد اقتصادی منفی داشته باشند که ایران نیز با نرخ منفی ۵/۱ درصدی در این سال، رتبه ۱۴ ضعیف‌ترین رشدهای اقتصادی جهان را به خود اختصاص داده است. این درحالی است که ملاحظه نرخ رشد اقتصادی کشورها براساس اطلاعات بانک جهانی، بیانگر این است که ایران در سال ۱۳۹۱ (تقریبا معادل ۲۰۱۲) رتبه سوم کمترین رشد اقتصادی را در جهان دارا بود. در این سال، تنها کشورهای «سودان جنوبی» و «سودان» دارای رشد منفی‌تری در مقایسه با کشور بودند. اطلاعات مربوط به سال‌گذشته میلادی، بیانگر این است که ایران با نرخ رشد اقتصادی منفی ۵/۱ درصدی، در جایگاه چهاردهم از لحاظ رشد اقتصادی منفی در جهان قرار خواهد گرفت که بهبودی نسبی را در رتبه کشور نشان می‌دهد. البته، برخی از برآوردهای صورت‌گرفته توسط مسوولان بانک مرکزی نشان می‌دهد که با بهبود شرایط تحریم‌ها و گشایش‌ها در روابط خارجی کشور با توافق هسته‌ای، این ظرفیت وجود دارد که رشد اقتصادی در مدت کوتاهی معادل بیش از ۳ درصد شود که ایران را در جایگاه کشورهای با رشد اقتصادی قابل‌قبول قرار خواهد داد. البته، کارشناسان معتقدند با توجه به ظرفیت‌های موجود در کشور، ایران پتانسیل نرخ رشد اقتصادی ۸ درصد و بیشتر را نیز دارد.

از سوی دیگر، برخی از نهادهای معتبر بین‌المللی مانند صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی کردند که نرخ رشد اقتصادی در سال ۲۰۱۴ میلادی به ۵/۱ درصد برسد. با در نظر گرفتن این آمار عنوان کرد که جایگاه ایران در رده‌بندی بدترین کشورها در رشد اقتصادی به حدود رتبه ۶۰ کاهش یابد.

خروج از فهرست ابرتورم‌ها

همچنین، مقایسه نرخ‌های اخیر تورم در ایران با نرخ تورم در سایر کشورها، بیانگر این است که در حال حاضر در بین اقتصادهای با آمار در دسترس، ایران جایگاه هشتم را از لحاظ تورم بالا داراست. پیش از این و به‌ویژه در دو سال گذشته ایران در بین سه کشور با نرخ تورم بسیار بالا قرار داشت. آخرین نرخ تورم گزارش شده برای ایران، معادل با ۳/۲۳ درصد در ماه مرداد بوده است. البته با توجه به روند کاهشی تورم، انتظار می‌رود که تا پایان سال چنان که روند موجود ادامه داشته باشد، ایران از فهرست ۱۰ کشور دارای بیشترین نرخ تورم در جهان خارج شود. پیش‌بینی می‌شود که نرخ تورم تا پایان سال به حدود ۱۶ درصد کاهش پیدا کند. البته هدف‌گذاری رسمی از سوی مسوولان برای تورم سال‌جاری، نرخ ۲۰ درصدی بوده است؛ اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که تا مهرماه، این هدف تورمی تحقق خواهد یافت.

از نفس افتادن غول رکود تورمی

با این حال، آخرین آمارهای منتشر شده را می‌توان به منزله از نفس افتادن غول رکود تورمی و امیدواری به بازگشت متغیرهای اقتصادی به مسیر منطقی تلقی کرد. رشد اقتصادی سال ۹۲، معادل با منفی ۹/۱ درصد بوده که در مقایسه با نرخ منفی ۸/۶ درصدی سال ۱۳۹۱، تعدیل ۹/۴ واحد درصدی را نشان می‌دهد و امیدواری به مثبت شدن رشد اقتصادی در سال‌جاری را تقویت می‌کند. شاخص تورم نیز که در سال گذشته تا ۴۵ درصد بالا رفته بود، طی یک سال به ۷/۱۴ درصد (تورم نقطه‌به‌نقطه) کاهش یافته که نشان می‌دهد سطح عمومی قیمت‌ها در یک سال گذشته، کمتر از ۱۵ درصد افزایش یافته است و می‌توان امیدوار بود تورم میانگین نیز تا پایان امسال، به زیر ۲۰ درصد برسد. مجموعه این تحولات، این امیدواری را می‌دهد که در صورت ادامه روند طی‌شده، آژیر قرمزهایی که در دو سال گذشته برای اقتصاد ایران روشن شده بود، جای خود را به چراغ سبزهایی بدهد که بیانگر «چرخیدن چرخ کارخانه‌ها» با افزایش رشد اقتصادی و «توقف کوچک شدن سفره خانوارها» با سطوح بالای تورم باشد.

توضیح جدول: اطلاعات مربوط به سال 2012 از «پایگاه داده‌های بانک جهانی» و اطلاعات مربوط به سال 2013 از «دانشنامه ویکی‌پدیا» استخراج شده است. برخی از آمارهای سال 2013، مربوط به اطلاعات سال گذشته کشورها بوده و اطلاعات سال‌جاری نیز، برآورد نهادهای بین‌المللی است. برای سال 2012، نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه ایران لحاظ شده است.

بهبود جایگاه در رده‌بندی‌های تورم و رشد

بهبود جایگاه در رده‌بندی‌های تورم و رشد