گروه بورس- هدیه لطفی: صندوق‌های سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار که تا‌کنون در ایران راه‌اندازی شده‌اند از تنوع زیادی برخوردار هستند. صندوق‌های یادشده با توجه به ارکان و ترکیب دارایی‌های خود که در امیدنامه هر صندوق اعلام می‌شود به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند؛ با توجه به ترکیب‌های مختلف و پارامترهای متفاوت در هر نوع صندوق می‌توان گفت، در حال حاضر امکان راه‌اندازی ۲۶ نوع صندوق سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار (با تفاوت‌های جزئی یا کلی) فراهم است. امروز صندوق‌های سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار فعال در بازار سرمایه ایران از سه منظر قابل طبقه‌بندی است. دربُعد اول، از منظر حداکثر و حداقل تعداد واحدهای سرمایه‌گذاری مجاز برای صدور، صندوق‌های سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار به دو نوع طبقه‌بندی می‌شوند:

- صندوق‌های سرمایه‌گذاری در اندازه کوچک؛

- صندوق‌های سرمایه‌گذاری در اندازه بزرگ.

پس از مشخص شدن نوع طبقه هر صندوق سرمایه‌گذاری از بُعد اندازه کوچک یا بزرگ، براساس میزان ترکیب دارایی‌های صندوق و نصاب‌های هر سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار مختلف، به سه نوع به شرح زیر طبقه‌بندی می‌شوند:

- صندوق سرمایه‌گذاری در سهام؛ (اولویت با خرید سهام)

- صندوق سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت؛ (اولویت با خرید اوراق بهادار با درآمد ثابت)

- صندوق سرمایه‌گذاری مختلط. (ترکیب میانی بین دو ترکیب فوق)

- در نگاه سوم و با توجه به طبقه‌بندی‌های بالا از بُعد اندازه صندوق و ترکیب دارایی‌های آن، اساسنامه‌ها و امیدنامه‌های مختلفی براساس نیازهای بازار سرمایه و تقاضای موسسین وجود دارد و رو به توسعه است. از جمله اساسنامه‌ها و امیدنامه‌های یادشده می‌توان به صندوق سرمایه‌گذاری در سهام (بدون پرداخت دوره‌ای در اندازه کوچک)، صندوق سرمایه‌گذاری در سهام (بدون پرداخت دوره‌ای در اندازه بزرگ)، صندوق سرمایه‌گذاری در سهام (با پرداخت دوره‌ای در اندازه کوچک)، صندوق سرمایه‌گذاری در سهام (با پرداخت دوره‌ای در اندازه بزرگ)، صندوق سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت (با تضمین حداقل سود در اندازه بزرگ)، صندوق سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت (با پیش‌بینی حداقل سود در اندازه بزرگ)، صندوق سرمایه‌گذاری شاخصی (در اندازه بزرگ)، صندوق سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌گذاری اشخاص خارجی، صندوق سرمایه‌گذاری نیکوکاری (در اندازه بزرگ)، صندوق سرمایه‌گذاری بدون ضامن نقدشوندگی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF) اشاره کرد.

برتری «صندوق‌ها» در رقابت با «شاخص»

در این میان بررسی عملکرد صندوق‌های سرمایه گذاری در دوره یک ماهه منتهی به ۲۶ آذرماه حکایت از برتری حدود نیمی از صندوق‌ها در مقایسه با شاخص کل بازار دارد، به طوری که در این مدت ۳۵ صندوق سرمایه‌گذاری با ثبت بازدهی در محدوده ۴/۲۸ تا ۸/۱۳ درصدی در رتبه‌های برتر قرار گرفته و دو صندوق پیشگام و یکم دانا هم رتبه شاخص ایستادند؛ بازدهی دوره یک ماهه اخیر شاخص کل بورس معادل ۵/۱۳ درصد بوده است. در مدت مزبور صندوق سرمایه گذاری بورس بیمه با کسب بازدهی ۴/۲۸ درصدی به عنوان برترین صندوق شناخته شد و صندوق‌های بانک مسکن، سینا، تدبیرگران فردا و توسعه صادرات نیز هر کدام با بازدهی در محدوده ۲۴ درصد به ترتیب در رتبه‌های دوم تا پنجم قرار گرفتند.

افزون بر این صندوق‌های سرمایه گذاری بانک توسعه تعاون، کارگزاری پارسیان، حافظ، سبحـان، تدبیرگران آگاه و فارابی به همراه ۲۴ صندوق دیگر در رتبه‌های برتر از شاخص ایستادند، این در حالی است که ۲۲ صندوق از جمله آپادانا، بانک اقتصاد نوین، رضوی، شاخصی کارآفرین، خوارزمی، بورسیران، بانک کشاورزی، فیروزه و تدبیرگر سرمایه در رتبه‌های بعد از شاخص قرار گرفتند.

در دوره یادشده صندوق‌های رفاه، دیدگاهان و مهر شریعه به عنوان کم‌بازده‌ترین صندوق شناخته شده و به ترتیب بازدهی ۴/۸، ۵ و ۷/۲ درصدی را به نمایش گذاشتند.

«صندوق‌های سرمایه‌گذاری» را بهتر بشناسیم