بورس در مسیر عدالت اطلاعاتی

بر اساس این تصمیم از امروز (دوشنبه ۱۵ فروردین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ماه) نمایش عمق مظنه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها از ۵ مظنه  فعلی به نمایش نامحدود برای معامله‌گران آنلاین تغییر می‌کند.  این را مهدی پارچینی مدیر نظارت بر بورس‌ها به «دنیای اقتصاد» گفت و اعلام کرد: «این مهم تنها برای معامله‌گران آنلاین بوده و در سایت tsetme به همان رویه سابق یعنی نمایش پنج مظنه ادامه خواهد داشت.» قریب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ به اتفاق کارشناسان و تحلیلگران بازار سرمایه با عملیاتی‌شدن این تصمیم موافق هستند و آن را در جهت شفافیت بیشتر بازار ارزیابی می‌کنند. آنان معتقدند هر نوع اطلاع‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رسانی به فعالان بازار و نیز رفع موارد عدم‌تقارن اطلاعات به نفع کلیت بازار است. به عبارتی هر تصمیمی که منجر به افزایش شفافیت در بازار شود می‌تواند به بهبود وضعیت بازار کمک کند. نامحدودشدن عمق مظنه نیز باعث می‌شود تصمیم‌گیری برای سهامداران آسان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر شود و در کنار بررسی سهم به لحاظ بنیادی و وضعیت سودآوری، با در اختیار داشتن اطلاعات بیشتری از وضعیت عرضه و تقاضا در بازار، با دید بازتری برای خرید و فروش اقدام کنند.

فراهم‌شدن بستر مناسب‌تر برای تصمیم‌گیری

حمیدرضا فاروقی، کارشناس بازار سرمایه: افزایش عمق مظنه بازار از ۵ سفارش به نمایش نامحدود اتفاق خوبی است. در اکثر پلتفرم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بازارهای جهانی هم این شفافیت وجود دارد که سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذار بتواند تعداد سفارش‌های بیشتری ببیند. به‌نظر می‌رسد عملیاتی‌شدن این تصمیم در جهت شفافیت بیشتر است و می‌تواند به بازار کمک کند. همچنین تصمیم‌گیری را برای سهامداران آسان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر خواهد کرد. هر سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری که وارد بازار می‌شود برای تصمیم‌گیری به آیتم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی نیاز دارد تا بتواند بهترین خرید و فروش را انجام دهد. سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذار فارغ از اینکه باید سهم مدنظرش را به لحاظ بنیادی یا وضعیت سودآوری بررسی کند، یکی از آیتم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایش برای خرید و فروش، می‌تواند وضعیت عرضه و تقاضای آن باشد، بنابراین رؤیت نامحدود سفارش به سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران کمک می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند که تصمیم‌گیری درست‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تری داشته باشند و سفارش خود را در محدوده قیمتی مناسب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تری ثبت کنند، بنابراین افزایش عمق مظنه بازار اتفاق خوبی است و این شفافیت بیشتر در سفارش‌ها به سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران کمک می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند در تصمیم‌گیری خود بهتر عمل کنند، اما این اتفاق نمی‌تواند منجر به تغییر وضعیت بازار و روند آن شود، یعنی به‌نظر نمی‌رسد که افزایش عمق مظنه بازار تاثیری در روند بورس داشته باشد. این اتفاق تنها در تصمیم‌گیری به سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران کمک می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند تا با دیدن سفارش‌های بیشتر بتوانند راحت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر و بهتر تصمیم‌گیری کنند. همچنین معاملات تا حدودی روان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر می‌شود و شفافیت و دسترسی به سفارش‌ها نیز بیشتر خواهد شد اما تاثیری در روند بازار نخواهد داشت.

به بهبود وضعیت بازار کمکی نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند

مهدی دلبری، کارشناس بازار سرمایه: افزایش عمق مظنه بازار، اتفاق بنیادی مهمی نیست و تا جایی که اطلاع دارم نشان‌دادن کل سفارش‌های برای همه مشتریان در همه بورس‌ها، کار چندان متداول و معمولی نیست اما این اتفاق می‌تواند کمک کند که حداقل تمام سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران و معامله‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گران از شرایط یکسانی برخوردار باشند، اما به‌نظر نمی‌رسد به بهبود شرایط معاملات کمک ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند یا حتی تصمیم‌گیری برای خرید و فروش را راحت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر کند، بنابراین افزایش عمق مظنه بازار متغیر بنیادی مهمی محسوب نمی‌شود و فقط به عدالت بین معامله‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گران منجر می‌شود که اقدام نسبتا مناسبی است. از سوی دیگر این اقدام می‌تواند به افرادی که داده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کاوی می‌کنند و بر اساس شرایط بازار و تابلوخوانی معامله انجام می‌دهند، کمک کند و عملیاتی‌شدن این تصمیم ابزار مناسبی در اختیار این دسته از معامله‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گران قرار می‌دهد. در کنار این اتفاق اگر سازمان بورس و اوراق‌بهادار کمک کند که api معاملاتی رایگان یا با شرایط مناسب و کیفیت بهتر در اختیار تمام معامله‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گران قرار گیرد، شاید تصمیم مناسب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تری باشد تا تمام افراد بتوانند از شرایط برابر برای استفاده از داده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های باکیفیت بهره ببرند.

افزایش عمق مظنه حق طبیعی همه سهامداران است

مهدی ساسانی، کارشناس بازار سرمایه: این موضوع که عمق مظنه بازار برای همه افرادی که در آن بازار فعالیت دارند نشان داده شود و همه از یک نسبت مساوی اطلاعات برخوردار باشند، یک حق طبیعی است. اکنون تنها معامله‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گرانی که در کار‌گزاری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها هستند، می‌توانند عمق بازار را تا انتها ببینند اما فعالان حقیقی که از طریق آنلاین خرید و فروش می‌کنند صرفا ۵ مظنه را می‌توانند ببینند، اما با افزایش عمق مظنه شفافیت بیشتر می‌شود و آنچه که تاکنون در دسترس کلیت بازار نبوده و فقط در اختیار کار‌گزاری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها بوده است، حالا در اختیار مردم عادی و فعالان بازار سرمایه خواهد بود، بنابراین  نمایش نامحدود مظنه در ساختار کلی می‌تواند به عدالت اطلاعاتی و تقسیم شرایط یکسان منجر شود اما تاثیر زیادی بر روند معاملات در بازار نخواهد داشت. اینکه تمام مظنه‌ها دیده شود یا ۵ مظنه، نمی‌تواند روی تصمیم‌گیری برای خرید و فروش اثر زیادی داشته باشد. افزایش عمق مظنه صرفا می‌تواند این شائبه را از بین ببرد که دسترسی برخی از برخی دیگر بیشتر نیست و فعالان حقیقی دسترسی کمتری به اطلاعات ندارند، بنابراین افزایش عمق مظنه تاثیر منفی یا مثبتی در روند بازار نخواهد داشت. همچنین به‌نظر می‌رسد این اتفاق نمی‌تواند منجر به تغییر رفتار مردم در خرید و فروش سهم شود، فقط گاها وقتی خریدار می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بیند تا آستانه بالا یا آستانه پایین حجم درخواست‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی که وجود دارد، کم یا زیاد است می‌تواند بر کم یا زیاد شدن هیجانش در خرید تاثیر بگذارد.

افزایش شفافیت در تالار شیشه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای

مهدی رضایتی، کارشناس بازار سرمایه: هرقدر اطلاعات بیشتری افشا و شفافیت معاملات بیشتر شود طبعا معاملات بهتر می‌شود و بازار کارآتر خواهد شد. بازار سرمایه زمانی معنی پیدا می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند که با شفافیت همراه باشد، در نتیجه هر اقدامی که موجب افزایش شفافیت شود می‌تواند به کشف قیمت بهتر کمک کند. طبیعتا یکی از این اقدامات می‌تواند نمایش عمق مظنه نمادها باشد. در کوتاه‌مدت ممکن است چون بازار به این سبک از معاملات عادت ندارد هیجاناتی برای سهامداران ایجاد شود ولی به مرور زمان این نواقص رفع می‌شود، بنابراین افزایش عمق مظنه در بازار در مجموع اتفاق مثبتی است و می‌تواند برای بازار مثبت باشد، چون هرقدر اطلاعات بیشتری افشا شود، بازار شفاف‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر می‌شود و این اتفاق در میان‌مدت و بلندمدت اثرات مثبتی دارد. شفاف‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر شدن بازار می‌تواند در تغییر رفتار سهامداران هم اثر بگذارد، چون اطلاعات جدیدی به‌دست می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌آورند که طبعا قبلا آن اطلاعات را نداشتند، یعنی اطلاعتشان برای تریدکردن کمتر بود اما با اجرایی‌شدن این تصمیم اطلاعات بیشتری خواهند داشت و روی تنظیم معاملات‌شان اثر خواهد داشت اما مقداری زمان می‌برد تا تریدرها و معامله‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گران آنلاین‌ که به این اطلاعات دسترسی نداشتند، خودشان را با این شرایط تطبیق دهند و به این سبک معاملات عادت کنند.